Hollandser dan Hollands

Hollandser dan het Groene Hart kan bijna niet. Weidse polders gedecoreerd met koeien en schapen. Boerderijen en molens. Sloten en plassen. Doortekende wolkenluchten. Zelfs de zomer is vandaag Hollands: koud, nat, winderig. Je zou bijna gaan verlangen naar de ouderwetse Hollandse gulden om een kop erwtensoep mee te kopen. Snertzomer!

Riviertje De Meije

Na het aardige Bodegraven (met zeven kerken en een moskee zwaar in De Heer/Allah), wandel je al snel langs het riviertje De Meije. Een mooi stuk met vele fraaie, en soms monumentale boerderijen (vooral de prachtige gevels zijn oogstrelend). Al is het een smalle weg, met autoverkeer waar je regelmatig voor moet wijken (voorzichtig aan, ze scheuren soms als idioten).

Nieuwkoopse Plassen

Bij een hoge watertoren wordt het pas echt genieten: je gaat het smalle Meijepad op. Dit oude kerkepad gaat drie heerlijke kilometers lang dwars door de Nieuwkoopse plassen naar Nieuwkoop. Een prachtig paadje met aan beide zijden het uitgestrekte plassengebied.

Aarlanderveenpolder

Daarna ga je over een rustige landweg door het weidse landschap van de Aarlanderveenpolder. Je wandelt over graspaden tussen de schapen, langs de drie molens van een bijzondere ‘molenviergang’ uit de achttiende eeuw: alle vier zijn ze nog in bedrijf. Hoogtepuntje.

Zwammerdam

De laatste kilometers langs de Oude Rijn en door Zwammerdam zijn even doorbijten. Je komt langs een paar spuuglelijke industrieterreinen en ook de Oude Rijn spreidt af en toe schaamteloos z’n lelijkheid tentoon. Houd de moed erin door te bedenken dat je over een van de eerste jaagpaden van Holland loopt, het pad dateert al uit 1664.

En let in Bodegraven nog even op het prachtige Paarden-Burgh, een monumentale hoeve uit 1648, ooit het domicilie van stadhouder-koning Willem III.

Nieuwkoopse Plassen

Het pad door de Nieuwkoopse Plassen is wat mij betreft het onbetwiste hoogtepunt van deze Wissel. Misschien ook doordat je daarvóór kilometerslang over een weg loopt met autoverkeer is het contrast enorm: opeens loop je temidden van..... niets.

Plassen, moeras & rietlanden

Maar wel een prachtig niets: over een smal paadje trek je dwars tussen de plassen door. Het open water wordt afgewisseld door moeras en rietlanden. De boeren houden zich hier gedeisd, er is alle ruimte voor natuur: ruisende riethalmen, bloemrijke hooilandjes en moerasbos.

Moerasvogels & roerdomp

Ook vogels voelen zich hier thuis. Zwermen ganzen vliegen voor je op. En dit gebied is de favoriete habitat van de blauwe reiger, de moerasvogels karekiet en snor, en de smient en rietzanger. De plassen huisvesten een van de grootste kolonies purperreigers in Nederland. De zeldzame roerdomp broedt verscholen in het riet, af en toe z’n bekende OE-OEMP declamerend, een dreunend geluid dat kilometers ver draagt en waarvan men vroeger dacht dat het de duivel was die op z’n trom sloeg.

Toen ik er wandelde, was er overigens geen kip te bekennen.

Natuurmonumenten

Het gebied van zo’n 1400 hectare is in de zestiende eeuw ontstaan door vervening, en is nu vrijwel geheel eigendom van Natuurmonumenten.

Schitterende boerderijen

Het eerste deel van de wandeling gaat vlak langs het mooie riviertje De Meije. Wat direct opvalt zijn de vele, vaak schitterende boerderijen. Al in het jaar 1300 was hier een levendige boerengemeenschap, met alles wat daarbij hoort: boerenarbeiders, dienstmeiden, hoefsmeden, zadelmakers, veehandelaren.

Veenriviertje De Meije

Het gebied rond De Meije was vroeger een moerasbos, waarop zich later een metersdikke veenlaag heeft gevormd. In dit drassige land ontstond een veenriviertje dat De Meije werd genoemd. Rond het jaar 1000 vestigden zich de eerste bewoners.

Graaf vs Bisschop

Rond 1100 nam de bisschop van Utrecht het initiatief om het moerassige gebied te ontginnen. En toen begon het gedonder in de glazen: de Graaf van Holland vond dat het gebied van hem was. Jarenlang twisten Graaf en Bisschop hierover als kemphanen. De strijd werd beslecht door opdeling van het gebied, waarbij beide haantjes hun kippetjes binnenhaalden.

Meijenaren vs provincie

En nu wordt er wéér hevig getwist over dit gebied. Strijdende partijen: de Meijenaren versus de provincie Zuid-Holland. De provincie wil de klok een millennium terugdraaien en de graslanden rond De Meije ontwikkelen tot natuurgebied waar het boerenland moet wijken voor.... moeras. HUH? zou Britt zeggen.

Koeien willen wei

De Meijenaren komen hier heftig tegen in het geweer. Onder het motto ‘Stop de kolder, geen moeras in onze polder!’ voeren ze actie om het cultuurlandschap met hun koeien te behouden. Frankwandelt schaart zich met z’n volle gewicht achter boeren en koeien.

Piet Potlood

Leuke sidekick op deze route is Piet Potlood a.k.a. Het Zoutvat. Het handelt hier niet om een zware jongen uit het criminele circuit die z’n tegenstanders zout in de ogen strooit en vervolgens omlegt met een potlood, maar om een...... watertoren. Je ziet hem van verre, en telkens duikt de witte toren wel ergens op aan de horizon, als een baken van licht. Leuk, niet in de laatste plaats vanwege zijn naam.

356 heipalen

Piet is ontworpen door architecten C.B. Posthumus Meyjes en J.J. van der Linden en is gebouwd in 1931–1932 naar ontwerp van ingenieursbureau Dwars, Hederik en Verhey. Als een van de eerste torens werd deze watertoren gebouwd met het systeem van glijbekisting: telkens nadat het beton droog was geworden, werd de bekisting een stukje hoger getakeld. Dat is nog te zien aan de gelijkmatige horizontale ringen om de toren. Piet staat lekker stevig op 356 heipalen.

Piet Potlood = Rijksmonument

Piet Potlood is eigendom van drinkwaterbedrijf Oasen en heeft sinds 2001 de status van rijksmonument. De toren is 57,65 meter hoog. Het waterreservoir boven in de toren heeft een inhoud van 450 m3. De kleine raampjes in de strakke gevel en een opvallende daklijst zorgen voor detaillering in dit voorbeeld van Nieuwe Zakelijkheidbouw.

Allergisch voor moeras

Piet schijnt overigens allergisch te zijn voor moeras, ik geef het maar even mee aan de dames en heren politici van de provincie Zuid-Holland.

Wandeldatum en routebeschrijving

Deze wandeling heb ik gedaan op vrijdag 13 juli 2012. De meest recente versie van routebeschrijving, kaartje en gps-track kun je (met een abonnement of tegen betaling) downloaden op Wandelzoekpagina.nl.

Bekijk op Wandelzoekpagina.nl >>