Nieuwe Statenzijl, Dollard & vogelkijkhut De Kiekkaaste
Au bout du monde
Als je Nieuwe Statenzijl binnenrijdt, overvalt je een ‘au bout du monde-gevoel’. Daarvoor was je al door eindeloze goudgele akkers gereden, met slechts hier en daar een boerderij of een klein dorpje. Maar hier in Nieuw Statenzijl houdt de wereld echt op.
Zes huizen
Zes huizen telt het gehuchtje, ontstaan rond 1863 omdat er een nieuwe spuisluis nodig was om overtollig water uit de Westerwoldse Aa naar de Dollard af te voeren. Door de voortschrijdende inpolderingen voldeed de sluis van het zuidelijker gelegen Oude Statenzijl namelijk niet meer.
Een vlucht duiven
In de loop der jaren is er ook een schutsluis voor de scheepvaart bijgekomen, zodat schepen de Dollard in kunnen varen. Zo ontstond een sluizencomplex met een jachthaventje, waar de hele middag niet veel meer gebeurt dan het af- en aanvliegen van een vlucht duiven en het heen en weer schommelen van het acht meter hoge kunstwerk De Waaiboei.
Bakje doen
Een kleurrijk geheel dat we goed in de gaten kunnen houden vanonder een parasol bij het grappige kraampje ‘Bakje doen’. Getuige de vele lovende Google-reviews moet je daar heel goed een bakkie kunnen doen. En dat kunnen wij bevestigen.
Enigste buitendijkse vogelhut
Behalve uitstekende koffie serveren ze bij ‘Bakje doen’ ook taalgrapjes. “Bij ons vindt u de enige en enigste buitendijkse vogelhut van Nederland”, schrijven ze op hun website. En die vogelhut was naast de twee graden verkoeling de belangrijkste reden om vandaag naar Nieuwe Statenzijl te verkassen.
De Kiekkaaste
De Kiekkaaste heet de vogelhut, en we zien hem in de verte al op z’n hoge poten tussen het wuivende riet staan. In de kwelders, precies op de plek waar de Westerwoldsche Aa in de Dollard uitmondt. Hij staat er aanlokkelijk bij, zo aanlokkelijk dat we de brandende zon trotseren. We klimmen de trap van de sluis op, daarbij de vlucht duiven verjagend die op het sluisdak zat te zonnebaden.
Marcelluspad
Verderop vinden we een vlonderpad dat ons 500 meter door het riet voert: het Marcelluspad, genoemd naar de Marcellusvloed van 1362. Aan beide zijden schittert het klotsende Dollard-water. Een misstap maak je niet graag. En die maak je hier makkelijk, want de vlonder is zo smal dat je elkaar bijna niet kunt passeren.
De buiken langs elkaar
En toch moet dat af en toe, want we hebben tegenliggers die op hetzelfde idee zijn gekomen als wij en nu op de terugweg zijn. Dus dat betekent de adem inhouden en zijwaarts met de buiken langs elkaar schuiven. In de lach schieten heeft dramatische gevolgen voor één van beide partijen.
Kilometers ver kijken
Met droge kleren arriveren we bij De Kiekkaaste, die op hoge palen boven het wad uittorent. Een klim brengt ons vier meter hoger, en even later kijken we kilometers ver over het kwelder-, slikken- en wadgebied van de Dollard. Hier in deze oude zeearm kun je van heel dichtbij het tij beleven. Bij vloed stromen de slikplaten onder water, bij eb komen hier vogels foerageren.
Zeldzame vogels en zeehonden
Met een beetje geluk zie je honderden bonte strandlopers. Of een kluut die met z’n lange sierlijke snavel door het slik maait en een zeeduizendpoot verschalkt. Zeldzame kustvogels als de terekruiter, de koereiger en de zwarte ooievaar komen hier ook voor. En natuurlijk zeehonden, want we zitten hier vlak bij de Waddenzee.
Zeearenden
Met de verrekijker spotten we enorme roofvogels die in de verte boven het water cirkelen. Te ver om ze te onderscheiden, daarvoor hebben we een telescoop nodig. Maar het zouden best eens zeearenden kunnen zijn, want die zijn hier gesignaleerd. Dichterbij scheren vele zwaluwen rond De Kiekkaaste. En boven het water vliegen talloze watervogels, zoals het visdiefje en de smient.
Opvetten
De Dollard ligt precies op de vogelsnelweg tussen de broedgebieden in Siberië en Noord-Scandinavië en de overwinteringsgebieden in Afrika. Daarmee vormt de Dollard een aangename tussenstop om op te vetten voor de volgende etappe.
Vakantiegevoel
De grens tussen Nederland en Duitsland loopt precies door de Dollard. Dat we hier op slechts 150 meter afstand van de Duitse grens zijn, maakt onze providers tureluurs. Via sms-jes laten ze ons voortdurend tussen de twee landen heen en weer jojoën. Het draagt zeker bij aan het vakantiegevoel dat ons hier toch al overvalt.
Op je bucketlist
We wandelen terug over het vlonderpad. Buikschuiven opnieuw tegen Kiekkaaste-bezoekers. Schrikken opnieuw de vlucht duiven bij de sluizen op. En aan het water zitten we nog een heerlijk uurtje op een bankje landerig voor ons uit te turen, terwijl kunstwerk De Waaiboei heen en weer schommelt. De Kiekkaaste, zet hem op je bucketlist voor de volgende hittegolf.
Nij Stoatenziel
Overigens zochten we nog naar de plaquette voor volkszanger Ede Staal, ook wel bekend als de Jacques Brel van Groningen. Hij heeft een tijd in een van de zes huizen gewoond en schreef ‘Nij Stoatenziel’, een lied over het gehuchtje. Om in de stemming te komen kun je hieronder dit weemoedige lied beluisteren (“Nij Stoatenziel, doar wil ik strunen achter diek, oh joa, Nij Stoatenziel, doar wil ik strunen achter diek.”)
Ede Staal: Nij Stoatenziel
Foto’s van Nieuwe Statenzijl en De Kiekkaaste
Alle foto's in dit artikel heb ik geschoten met de Fujifilm X-T4, een compacte systeemcamera. Benieuwd naar deze camera? Bekijk mijn review. Of bekijk mijn Top 10 Systeemcamera's.
De beste camera’s en verrekijkers!
Mooiste huisjes midden in de natuur
Op Natuurhuisje.nl vind je unieke vakantiehuisjes midden in de natuur. In een natuurhuisje kun je je heerlijk terugtrekken van het drukke, dagelijkse bestaan. Je komt helemaal tot rust.
De beste camera’s en verrekijkers!
Zoek je een geweldige camera of verrekijker voor onderweg? Ik heb de allerbeste camera's en kijkers voor je op een rij gezet. Gebaseerd op reviews en testen van de experts.
