Pittoresk kerkje

Het leuke van een langeafstandswandeling als het Veluwe Zwerfpad is dat je altijd weer start waar je de vorige keer bent geëindigd. Vandaag weet ik in de bus al dat ik straks tegenover het pittoreske kerkje van Garderen zal uitstappen. Wat ook leuk is: het kerkje ziet er bij laat zonlicht − aan het eind van de vorige etappe − totaal anders uit dan zo vroeg op de ochtend. En vandaag staan de narcissen voor de kerk in bloei, twee weken geleden de krokussen.

Bible Belt

De natuur is een wonder. En in Garderen weten ze wie daarvoor verantwoordelijk is, want we bevinden ons hier in het hart van de Biblebelt. Rond het kerkje lopend valt de blik op het kastje met stichtelijke boeken. Ook van deze kant valt het kerkje in de smaak.

Bijbel in een notendop

Met de ‘Bijbel in een notendop’ op zak wandel ik verder door Garderen, langs flink wat uitspanningen. Op een donderdag buiten de vakantie is het hier heerlijk rustig, op een zomerse weekenddag zijn de terrassen afgeladen vol, weet ik van andere wandelingen.

Hij doet niks

Garderen laat je al snel achter je en over een smal paadje stijg je over de glooiende Beumelerberg. Een Romeins graf en een vroegmiddeleeuws grafveld zijn hier gevonden. Ik droom weg naar die tijd bij een kindertekening op een uitlegbordje, maar ontwaak door een acuut noodgeval: vanaf het erf van een boerderij komt een enorme hond als een speer op me afgerend. “Hij doet niks hoor,” stelt de bazin me gerust. Een saai beest dus. Maar met 150.000 bijtincidenten per jaar in Nederland weet je het nooit.

Bos van de Dansende Bomen

Hond druipt af, ik stiefel door, een dicht bos in. Eerst over een landweg, maar al snel schiet het Veluwe Zwerfpad een smal aarden paadje in, door een van de mooiste en oudste bossen van Nederland, ook wel het Bos van de Dansende Bomen genoemd. De bomen in het Speulderbos – de officiële naam – zijn in fantasierijke bochten gegroeid doordat ze eeuwenlang de rechte stammen kapten voor de bouw van huizen, schepen en schuren. De kromste eiken en beuken lieten ze staan. Nu zorgen die grillige bomen voor een hallucinerend effect: het lijkt alsof de bomen dansen.

Zwieren en zwaaien

Vooral bij mist is dat het geval, maar ook op deze stralende lentedag − met fel zonlicht en diepe schaduwen − lijken de bomen te zwieren en te zwaaien. Elke boom doet z’n eigen dansje. Een enorme beuk slingert om z’n eigen as omhoog, tweetallen schuifelen in innige omhelzing, solistisch eiken wiegen de heupen, vier beuken op een rij doen aan line dancing. De vele tondeldozen op half afgestorven stammen maken er een echt sprookjesbos van.

Over een bergkam

Het Zwerfpad klimt een heuvel op en volgt een hooggelegen ‘bergkam’, waarbij je aan beide zijden zicht hebt op al die bijzondere bomen. Het Speulderbos was vroeger vooral een jachtterrein. Langs het pad zie je nu vele sporen van wroetende wilde zwijnen op zoek naar eikels en beukennootjes. Hier komen ook edelherten en reeën voor.

Gewipt door een zwijn

Op een bankje geniet ik van het uitzicht op het dansbos. Een vrouw met een Engelse cockerspaniël komt erbij staan voor een praatje. Het aaibare hondje houdt ze dicht bij zich, vertelt ze. “Vanwege de wolven?” gok ik. Nee, het zijn de wilde zwijnen waar ze bang voor is. “Een paar jaar geleden werd hij achterna gezeten door een mannetjeszwijn. En die zijn groot hoor, echt enorm.” Het zwijn dook op de cockerspaniël af “en wipte hem zo omhoog met z’n snuit. Meters verder belandde hij in het struikgewas”.

Mysterieuze bomen

Wonder boven wonder had haar hondje geen schrammetje. “De volgende dag liep hij alleen wat stijfjes door het huis.” Ik wandel verder. De mysterieuze bomen zien er opeens anders uit; achter elke swingende stam lijkt gevaar te schuilen. Ik word liever niet opgewipt door een woest mannetjeszwijn. Dat blijft vast niet bij wat stijfheid in de heupen.

Sprielderbos

Het hooggelegen paadje gaat even later over in een bomenlaan. Ook prachtig. Links kronkelbeuken, rechts kaarsrecht naaldbos. Het zandpad stijgt en slaat even verder af over een volgend zandpad. In de verte ontwaar ik andere wandelaars. Een groepje fietsers picknickt langs een kruisend fietspad. Ongemerkt is de naam van het bos veranderd: je wandelt nu door het Sprielderbos waar vooral dennen groeien.

Medusa-boom

Als je denkt dat je alle soorten bomen wel gezien hebt vandaag, sta je opeens oog in oog met een buitenproportioneel grote boomstronk in wonderlijke vormen. Kijk je beter, dan zie je een vrouwengezicht met een weelderige haardos van kronkelende slangen. Ernaast een houten bankje en zelfs een stopcontact waar je groene stroom kunt tappen voor je smartphone. Het kunstwerk heet Medusa, naar de monsterlijk figuur uit de Griekse mythologie. Lokale ‘wood carvers’ Theo Borger en André van Beek hebben een door de storm gevelde douglasspar zo een nieuw leven gegeven.

Grote karren

Het pad maakt weer wat avontuurlijke kronkelingen, maar nu merk je dat de bewoonde wereld dichtbij is, want je ontmoet meer fietsers en wandelaars. Je haakt aan op de Postweg die in vroeger eeuwen speciaal is aangelegd voor het vervoer van grote karren met zware vracht tussen Nederland en Duitsland. Nu vervoert hij vooral senioren op e-bikes. Eerst ga je over het fietspad maar even later wordt het pad weer onverhard.

Gruwelijke geschiedenis

De route gaat Putten binnen, een van de oudste dorpen van de Veluwe, over een laan met fraaie villa’s en bomen die in bloei komen, een vredig tafereeltje. Niets doet meer denken aan de verschrikkelijke geschiedenis van dit dorp waar de wandelgids over verhaalt. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden alle mannen tussen 15 en 50 jaar opgepakt en 100 huizen in brand gestoken als vergelding voor een aanslag op een auto van de Wehrmacht. Van de 661 mannen werden er 602 weggevoerd naar een concentratiekamp. 540 van hen kwamen om.

Christelijk station

In het drukkere dorpshart valt genoeg te beleven. Heel mooi is het niet, daarvoor is er te veel nieuwbouw en vandaag zijn er ook nog grootschalige werkzaamheden. Toch kom je langs wat fraaie panden en de kerk. Goed om rekening mee te houden: voor het station moet je nog anderhalve kilometer aanpoten. Een station in dit christelijke dorp zat er niet in vanwege de zondagsrust. Maar ook dit zijn aangename meters. Echt een topwandeling al met al.

Wandeldatum en routebeschrijving

Deze wandeling heb ik gedaan op donderdag 27 maart 2025. In het kadertje hieronder zie je meer informatie over de gids waaruit de wandeling afkomstig is. De meest recente versie van routebeschrijving, kaartje en gps-track kun je gratis downloaden op Wandelnet.nl.

Bekijk op Wandelnet.nl >>