Utrechtpad etappe 4 | Wandeling van Leersum naar Amerongen

Na de vorige etappe van het Utrechtpad door het veelzijdige Wijk bij Duurstede lopen we nu over de Utrechtse Heuvelrug. En het is alweer schitterend. Behalve door dichte bossen wandel je over uitgestrekte heidevelden en langs spiegelgladde vennetjes. En: je komt over de Amerongse Berg, met 68,5 meter boven NAP het hoogste punt van de Heuvelrug. Toppie!

Overzichtspagina Utrechtpad >>

Horeca onderweg

Klein nadeeltje (maar dan ook het enige!) van deze etappe is het gebrek aan horeca. Mocht je aan het begin van de wandeling even wat brandstof willen tanken, loop dan Leersum in. Na 500 meter vind je bij de stoplichten het oergezellige eetcafé De Remise, ‘de leukste zaak van Leersum’. Let even op de muurbekleding.

Favoriet wandelgebied

De Utrechtse Heuvelrug is een van mijn favoriete wandelgebieden, ik ken zeker 10 tochten door dit mooie gebied. Vanwege de enorme afwisseling komt deze etappe van het Utrechtpad mijn top 3 binnen. Alle highlights van de Heuvelrug kom je tegen: dichte bossen, uitgestrekte heide, een natuurreservaat, stuifzand, vennetjes. Na afloop duizelt het je van alle indrukken.

Graftombe van Nellesteyn

De start in Leersum is gelijk al goed. Je klimt door mooi bos naar de Graftombe van Nellesteyn, een intrigerende plek middenin het bos op de heuvel Donderberg. Dit grafmonument is in 1818 gebouwd in opdracht van Jan van Nellesteyn, eigenaar van kasteel Broekhuizen. Het neoclassicistische ontwerp is van de bekende architect Jan David Zocher jr. (van onder andere het Amsterdamse Vondelpark). Vanaf kasteel Broekhuizen liep een zichtlijn naar de graftombe.

Breedeveen: lekker ruig

Over kleine onverharde paadjes vervolg je je pad door zeer gevarieerd bos. Al snel kom je bij het verstilde Breedeveen, een ruig heideterrein. In het midden is een poel gegraven voor amfibieën. Let op: de route wordt hier omgeleid, want het is sinds kort een natuurreservaat. En voor de diertjes lopen we graag een stukkie om natuurlijk. Aan het eind van dit veengebied is een bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer.

Utrechtse Heuvelrug = krokodil

De Utrechtse Heuvelrug is ontstaan in de laatste ijstijd, zo’n 150.000 jaar geleden. De hoge stuwwal loopt van de Grebbeberg tot aan het Gooimeer en heeft van bovenaf gezien de vorm van een krokodil. De rug heeft bergtoppen boven de 50 meter. En op de Amerongse Berg, waar je verderop overheen komt, wordt het echt alpien: 68,9 meter. Op de Veluwe na is de Utrechtse Heuvelrug het grootste bosgebied van Nederland.

Leersumse Veld & Ginkelduinse Heide

Denk je bij Utrechtse Heuvelrug alleen aan uitgestrekte bossen? Deze wandeling laat zien dat er nog veel meer te beleven valt. Je wandelt langs het enorme natuurreservaat Leersumse Veld. Dit is misschien wel het hoogtepunt van deze etappe. Eerst wandel je langs drie prachtige, vogelrijke vennetjes, die in elkaars verlengde liggen. Ze zijn vanaf de 17de eeuw ontstaan door veenwinning. Dan kom je over een zeer smal paadje op de grens van bos en een immens ruig heideveld (bloeide helaas nu niet): de Ginkelduinse Heide. Wat stuifduinen hier en daar maken het schitterende plaatje compleet.

Klein Venetië

Aan het Leersumse Veld kleeft nog een aardig historietje. Ene meneer M.C. Verloop kocht het gebied in 1911 voor 20.000 gulden. Verloop had in de tropen fortuin gemaakt en was een van de eerste autobezitters van Nederland. De familie liet er een huis bouwen, en de vennetjes werden een speelplek met een netwerk van kanaaltjes om in te kanoën: Klein Venetië. In een van de plassen kwam een zwembad met een kunstmatig eiland waarop een theekoepel verrees. Rond de plas werd een zandpad aangelegd om te kunnen motorcrossen. Afijn, toen Staatsbosbeheer het gebied overnam in 1937 haalde het Leersumse Veld opgelucht adem.

Raven op de Heuvelrug

Afgetekend tegen de strakblauwe lucht zeilde een handvol buizerds en haviken boven het Leersumse Veld. Helaas liet de bijzonderste vogel zich niet zien: de raaf. Die vogel was in Nederland in 1944 uitgestorven. Oorzaak: wijdverbreid bijgeloof verkondigde dat raven ongeluk brachten. Ze werden dan ook en masse afgeknald. In de jaren zeventig van de vorige eeuw is de raaf weer geïntroduceerd op de Veluwe. Vandaar is hij uitgezwermd naar de Heuvelrug. De raaf is een alleseter: aas, zaden, vruchten, insecten. Ook konijntjes moeten op hun tellen passen.

Amerongse Bos

Opeens zag ik op m’n gps dat we ongemerkt al tot 50 meter boven NAP waren geklommen. We wandelden inmiddels in het Amerongse bos, aan de rand van de Utrechtse Heuvelrug. Het is een van de oudste bossen op de Heuvelrug: sommige grove dennen staan er al sinds 1770. Het bos dankt zijn leeftijd aan de kasteelheren van kasteel Amerongen. Die lieten het bos aanleggen om er te kunnen jagen. De imposante oude en grote bomen met een weelderige ondergroei doen denken aan een oerbos.

Hoogste punt

En dan klimmen we – ‘poeh poeh’, klagen de kuitjes – naar de top van de Utrechtse Heuvelrug, midden op de Amerongse Berg. Op ooghoogte zit ik dan op 70 meter boven NAP, zegt m’n gps. Even overvalt me het gevoel dat ik een vlag moet planten.

Het Berghuis van Lady Athlone

Dan rol je relaxt naar beneden over imposante beukenlanen, richting een geweldig gelegen pleisterplaats: bosrestaurant Het Berghuis. Het van oorsprong houten chalet is begin 19e eeuw gebouwd in opdracht van Lady Athlone, vrouwe van Amerongen. In 1883 verkocht de Lady het, en sindsdien is het een populaire uitspanning. Naast het chalet staat een oude tabaksschuur, ingericht als bezoekerscentrum van Het Utrechts Landschap.

• Ga naar de website van Het Berghuis >>

Replica van een grafheuvel

Wil je nog even lachen? Loop dan naar een merkwaardig bouwwerkje verderop: een replica van een grafheuvel. Misschien ben ik een cultuurbarbaar, maar van een echte grafheuvel val ik al in een diepe slaap. Een réplica van een grafheuvel, veel zotter moet het toch niet worden.