Savannes vind je vooral in Afrika, maar hier op de Elsterberg kom je dicht in de buurt. Eindeloze vlaktes met gras, kruiden en verspreid liggende bomengroepen. Een pad slingert door die leegte, tot de bossen van de Utrechtse Heuvelrug je opslokken. Klimmetjes leiden naar vergezichten. Een oude zandgroeve blijkt vandaag perfect voor een veldrij-wedstrijd.
Direct vanaf de parkeerplaats wandel je die savanne op. Kennen de Afrikaanse savannes een ongeëvenaarde verscheidenheid aan grote zoogdieren – olifanten, neushoorns, leeuwen, buffels, giraffen –, hier op de Elsterberg kunnen ze er ook wat van. Galloway-runderen begrazen het gebied – zeg maar de Hollandse buffels, al komen ze uit Schotland. Damherten en konikpaarden knagen ook mee. Vandaag zie ik helaas geen enkel dier. En nu we het toch over dieren hebben: een bezoeker van mijn site liet weten dat honden hier verboden zijn.
Ze liggen vast te rusten in de schaduw van de boomgroepen die ik passeer, op het pad dat weidse slingers trekt door het landschap. Plantage Willem III heet dit deel van de Utrechtse Heuvelrug. Kaalgeslagen heuvels, af en toe een zilverberk of vliegden. Achteromkijkend zie je de uiterwaarden van de Rijn in de diepte.
Willem III is een oude tabaksplantage, ontstaan in 1853. De smeltwaterdalen op de warme zuidhellingen van de Heuvelrug – ontstaan in de voorlaatste ijstijd – waren zeer geschikt om tabak te telen. Nadat de tabaksteelt verdween, verschraalde de grond door intensieve landbouw. Nu is het een van de grootste schraalgraslanden van Europa.
Over een heideveld koerst de Roots-wandeling af op een groene muur: de dichte bossen van de Utrechtse Heuvelrug. Je wandelt door de bosrand en aan je rechterhand vang je af en toe een glimp op van het steppelandschap dat je net hebt doorkruist.
Dan trek je het Remmersteinse Bos in, over beuken- en eikenlanen en vooral over onverharde paadjes. De routemaker heeft er een sport van gemaakt om de allerleukste kronkelpaadjes aan elkaar te knopen. Vergt wel wat van je leesvaardigheid als je de routebeschrijving uit de mooie wandelgids volgt: de paadjes zitten soms goed verstopt.
Ze brengen je op landgoed Remmerstein bij de Paasheuvel, een pukkel in het bos die is aangelegd rond 1750. Van de twaalf lanen die destijds op de Paasheuvel uitkwamen, zijn er nog vier over. Leuk om het heuveltje even te beklimmen, dan kun je die lanen goed inkijken. De naam Paasheuvel is trouwens afkomstig van de vuren die ze hier rond Pasen afstaken.
Bovenop de Paasheuvel stond ooit een achtkantige theekoepel. En vroeger verrees aan het eind van een van de lanen een kasteeltje dat rond 1800 gesloopt is. Nu staat vrijwel op dezelfde plek in het bos het statige landhuis Remmerstein uit 1912, een rijksmonument, waar je even later langskomt.
De omliggende bossen zijn zeer fraai, met een afwisseling van eiken, beuken en tamme kastanjes, die nu (30 september) hun vruchten op het pad laten vallen. Ze zijn in de 18de eeuw aangeplant voor hakhout en als een soort scherm om wind en zand tegen te houden. Nu vormen ze vooral romantische lanen, waar je op deze route volop van kunt genieten.
Een stijgend paadje langs de bosrand brengt je langzaam maar gestaag omhoog. Door de bomen komt dan Kwintelooijen in het vizier, een voormalige zandgroeve uit de jaren 70 van de vorige eeuw. De ijstijd heeft hier diepe erosiedalen gevormd, met hoogteverschillen van wel 50 meter. De uitzichten zijn ernaar: in de verte zie je de Rijn glinsteren.
Zijn de bossen tot nog toe erg rustig, hier hoorde ik al vanuit de verte dat er iets gaande is. Een blikkerig luidsprekergeluid schalde door de bossen. En nu kan ik het ook zien: hier zijn ze bezig met een wielrenwedstrijd, de ‘9de veldrit van Rhenen’. Een zware strijd zo te zien, de renners ploegen door het zand en moeten menig zandheuvel slechten. Met de rust is het wel gedaan – uit de luidsprekers knalt nu ‘The Final Countdown’ van Europe –, maar toch leuk om de finish te zien, waar ene Delano Heeren er met de trofee vandoor gaat.
Het wedstrijdgedruis sterft stap voor stap weg, terwijl de route langs een mooi meertje komt, en vervolgens via een trap de volgende heuvel beklimt. Hier krijg je het mooiste uitzicht van de dag: je kijkt over de bossen uit richting Veenendaal en Amersfoort. Bossen die nog nét niet in herfstkleuren gehuld zijn, maar lang zal dat niet meer duren.
Over alweer een statige beukenlaan daal je af. Dan trek je de open savanne weer over, nu met het Rijndal voor je in plaats van in de rug. Links in de verte zie je een van de veertien tabaksschuren waar ze nog tot 1900 de tabaksbladeren droogden die hier op de uitgestrekte velden werden geoogst.
Een hele leuke tocht al met al, en zeker ook geschikt voor de herfst vanwege de gevarieerde bossen en de vergezichten. Jammer alleen dat er geen horeca onderweg is. En dat-ie zo kort is.
Deze wandelgids met 21 rondwandelingen nodigt uit om alle parken te bezoeken, van het ruige waddeneiland Schiermonnikoog tot het bosrijke De Meinweg in Limburg. De mooie gids heeft ruim aandacht voor alle natuurschoon én de iconische dieren en planten die je onderweg tegenkomt.
De volgende wandelroutes uit deze gids staan ook op Frankwandelt, volgens het bekende recept: een verhaaltje gelardeerd met foto’s.
Op Natuurhuisje.nl vind je unieke vakantiehuisjes midden in de natuur. In een natuurhuisje kun je je heerlijk terugtrekken van het drukke, dagelijkse bestaan. Je komt helemaal tot rust.
Lekker eropuit in eigen land. Een minivakantie wandelen of fietsen vanuit een superlekker natuurhuisje. Ik selecteerde de zes allermooiste!