Vandaag wandel ik niet alleen prachtig tussen Utrechtse Heuvelrug en Kromme Rijn. Ik leer ook veel. Over bossen. Welke soorten er zijn, en waar die soorten voorkomen. En dat alle landschappen uiteindelijk in bos veranderen – als je niets doet en maar lang genoeg wacht. Mijn leermeester: het zalige gidsje ‘De mooiste boswandelingen van Nederland’ van Jan Ensing.
Met het gidsje in de hand rol ik de bus uit op halte Donderberg bij Leersum. Ik bevind me hier op het randje van de Utrechtse Heuvelrug. Alleen van de bustocht vanaf Driebergen-Zeist werd ik al vrolijk. De bus voert je langs de schitterende buitenplaatsen rondom Doorn. Snoep voor de ogen.
Maar hé, nu moet ik fors aan de bak, want het is een pittige etappe van 21 kilometer. Vanaf halte Donderberg duik ik direct een miniem paadje in, omzoomd door beuken. Want zoveel weet ik nog wel: dit zijn beuken. Op deze route zal ik me vooral heel dom voelen. Want er zit een enorme lacune in mijn kennis over bomen. Een eik en een beuk herken ik nog wel als er blaadjes aan zitten. En heel misschien een populier. Maar dan houdt het wel zo’n beetje op.
Vandaag ga ik iets ingewikkelds doen: essenhakhoutbossen proberen te herkennen. Die bossen vallen onder het bostype ‘essen-iepenbos’. En dat is een van de 15 bostypen die in Nederland voorkomen, zo leer ik van het gidsje van Jan Ensing. Rond al die bostypen heeft Jan spannende wandelingen uitgezet, door heel Nederland.
Maar over dat essenhakhoutbos maak ik me straks wel druk. Nu wandel ik heerlijk op deze zonovergoten herfstdag (15 oktober, 24 graden, wauw!) over landgoed Broekhuizen, met z’n statige landhuis en z’n romantische park. Bijzonder veel eeuwenoude beuken en eiken showen onbescheiden hun kleurenpracht. De herfst, wat is dat toch altijd een bijzonder jaargetijde.
Landgoed Broekhuizen toont je het schoolvoorbeeld van de Engelse landschapsstijl, met een graftombe in de vorm van een tempel, vijverpartijen en statige lanen. Rond het landhuis zijn bomen uit de hele wereld geplant. Het landgoed stamt uit de 15e eeuw. In 1736 werd er een mooi on-Nederlandse landhuis gebouwd.
Helaas ging dat landhuis in 1906 in vlammen op doordat een gordijn vlam vatte. Hierna is het huis opnieuw, maar simpeler, herbouwd. En het ligt er prachtig bij, zich ijdel spiegelend in een rimpelloze vijver.
Dan bereik ik het bos waar het allemaal om draait op deze wandeling: het essenhakhoutbos van Overlangbroek. Dat schijnt in Nederland een behoorlijk uniek bos te zijn. Via modderige paadjes glibber ik het unieke bos binnen. Of eigenlijk zijn het meer lage bosjes. Ieder jaar zagen ze hier de boomstaken van de essen af, waarna de stronken opnieuw uitlopen. Die stronken zelf zijn al stokoud.
Op die oude essenstronken kun je vele soorten mos bewonderen. En ook hier blijk ik volmaakt blond te zijn. Het ene mos is het andere niet, er zijn vele tientallen soorten, maar ik weet er hoegenaamd niets van. Ik neem me voor om me te gaan verdiepen in de wondere wereld van de mossen. Tip voor routemakers: een gidsje ‘De mooiste moswandelingen van Nederland’.
En over bomen moet ik natuurlijk ook veel meer weten. Hoewel ik nu bijzonder goed bezig ben. Dankzij het gidsje zal ik essenhakhoutbos in ieder geval snel herkennen (hoop ik). Ik glibber verder over het piepkleine paadje. Druk m’n snufferd zowat in de mossen op de oude essenstronken. En spot tussendoor een enorme hoeveelheid paddenstoelen. Ook weer iets waar ik hoegenaamd niets over weet. Nee, voor m’n zelfvertrouwen is dit een beroerde wandeling.
Maar tjonge, wat is hij mooi! Ik geniet met volle teugen van het heerlijke landschap. Onverharde paadjes voeren me langs bosranden met uitzichten op eindeloze weilanden, doorsneden door slootjes met knotwilgen. En het is hier zo lekker rustig, zelfs op zo’n zondag dat heel Nederland naar buiten gaat.
Vlakbij Wijk bij Duurstede haak ik aan op de Kromme Rijn. Vervolgens bereik ik via een lang en nat graspaadje een populierenbos. De zilveren blaadjes ruisen in de wind. Dat is het fijne van het gidsje van Jan Mensing: ik ben op meerdere tochten door dit bos gelopen zonder te beseffen dat het vol populieren staat. Dankzij het gidsje beleef ik de bossen veel intenser.
Dan kom ik bij alweer iets fraais: tussen de bomen schittert kasteel Sandenburg in al z’n spierwitte pracht en praal. Het kasteeltje werd al genoemd in 1391. Leuk om te weten: in het koetshuis van Sandenburg is de dichter Gerrit Achterberg geboren. Op m'n pad tref ik panelen met zijn bijzondere gedichten.
Na een stukje asfalt schiet ik een paadje in waarop een bordje waarschuwt voor teken. Gekke mededeling, want waarom zouden die nu juist dit paadje hebben uitverkoren? Maar het is een heerlijk grassig paadje langs een rij knotwilgen en een slootje.
Over een lange laan met hoge eiken steven ik nu af op de Utrechtse Heuvelrug. De laatste kilometers loopt de wandeling door de uitgestrekte bossen van de Heuvelrug en langs wat grafheuvels naar de top van de Dartheuvel.
Hier merk ik dat ik bepaald niet de enige ben die op deze zonnige herfstdag buiten is. Complete families zijn hier met kinderwagens en al op paddenstoelenjacht. Gelukkig kiest de wandeling vooral kleine, afgelegen paadjes. Met als uitsmijter een heerlijke lange afdaling naar bushalte Donderberg. In de bus pluis ik het gidsje uit voor een volgende boswandeling. Smaakt absoluut naar meer!
Deze wandeling heb ik gedaan in oktober 2017. Helaas bestaat deze route niet meer op Wandelzoekpagina. Een alternatief is onderstaande route door hetzelfde gebied.
De volgende wandelroutes uit deze gids staan ook op Frankwandelt, volgens het bekende recept: een verhaaltje gelardeerd met foto’s.
Op Natuurhuisje.nl vind je unieke vakantiehuisjes midden in de natuur. In een natuurhuisje kun je je heerlijk terugtrekken van het drukke, dagelijkse bestaan. Je komt helemaal tot rust.
Lekker eropuit in eigen land. Een minivakantie wandelen of fietsen vanuit een superlekker natuurhuisje. Ik selecteerde de zes allermooiste!