Groene Wissel Amersfoort | Landgoed Den Treek

Het is lente en het is bitter koud. Wandelingen moeten van goeden huize komen willen ze mij onder deze omstandigheden kunnen bekoren. En dat zit wel snor: deze Groene Wissel biedt een heerlijke combinatie van stads- en natuurschoon. Niet helemaal herrievrij (tweemaal snelweg). Toch: aanrader!

Historische binnenstad

Amersfoort, ik kende het stadje eigenlijk niet goed, en ik had een flink vooroordeel: saaie woongemeente met saaie blokkendozen omringd door kantoorkolossen. Niets is minder waar: de historische binnenstad is echt prachtig.

Klein Zwitserland

Na de aanloop door een aardige Amersfoortse villawijk beland je in een mooi bosgebied, waar je over kleine paadjes doorheen slingert. Dit gebied staat vanwege de hoogteverschillen bekend als ‘Klein Zwitserland’.

Amersfoortse Berg

Een tikkeltje overdreven is dat wel. Meer ‘Lilliputter Zwitserland’: de hoogste top is de Amersfoortse Berg met tweeënveertig en een halve meter (ik schrijf het even voluit, dan lijkt het hoger; en die halve meter is vast afgerond naar boven).

Gletsjertongen

Die hoogteverschillen zijn ontstaan in de voorlaatste ijstijd (de huidige ijstijd niet meegerekend), zo’n 200.000 jaar geleden. Gletsjertongen vanuit het noorden drongen toen steeds verder landinwaarts. Op het hoogste punt stond in de Middeleeuwen een galg. Zo kon iedereen zien dat met de rechtspraak in Amersfoort niet viel te spotten. Dát waren nog eens tijden...

Arme bossen & landkaartjes

De bodem is hier erg arm. Eiken en berken zal dat worst wezen, dus die gedijen hier prima. Dit bostype is zeldzaam in Nederland en kent een gevarieerde ‘ondergroei’, met struiken boordevol bosbessen en bramen. Fruitige wandelaars komen hier dus flink aan hun trekken. En vlinders blijkbaar ook, want in ijsvrije lentes wemelt het hier van de Landkaartjes, Bonte Zandoogjes, Grote Dikkopjes en Eikenpages (ik verzin die namen niet hoor).

Belgenmonument (geen mop)

Voor wie het leuk vindt: op de Amersfoortse Berg staat het grootste monument van Nederland: het Belgenmonument. Het is door België geschonken aan Nederland ter herinnering aan de internering van gevluchte militairen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Je moet dan wel even van de route af.

Landgoed Den Treek

Na de snelweg (oordoppen in, oogkleppen op) kom je op het mooie landgoed Den Treek-Henschoten. Het landgoed ligt op de flank van de Utrechtse Heuvelrug, een uitgestrekte keten van heuvels. Vroeger was het hier één grote vlakte met heide en stuifzand. Nu zijn grote delen bebost met naald- en loofbomen. De wandeling wordt hier echt aangenaam, ondanks de bittere lentekou.

Willem Hendrik de Beaufort

Den Treek werd al in 1334 vermeld in een oorkonde van de bisschop van Utrecht. De naam is waarschijnlijk afkomstig van de 'treck' van het vee naar de Leusderheide. Je komt helaas niet langs het aardige Huize Den Treek. Eigenaar Willem Hendrik de Beaufort begon in de 19de eeuw met de bebossing van de heidevelden rond dit landhuis.

Spannend landschap

Tegenwoordig ligt de nadruk op een combi van landbouw, natuurontwikkeling en bosbouw. Uitgestrekte heidevelden, bossen en boerenland wisselen elkaar af. Dat geeft een gevarieerd en spannend landschap.

Toppertjes

De heide van Den Treek vormt samen met het toetje over de historische stadswal de toppertjes van de wandeling. Op deze zaterdag is het bijzonder rustig, ik kom geen andere wandelaars tegen, maar dat kan aan de kou liggen. Heerlijke paadjes over uitgestrekte heidevelden en zandverstuivingen.

Heiligenbergerbeek

Aan de rand van Amersfoort kom je opeens langs de Heiligenbergerbeek die ik wel ken van de gelijknamige NS-wandeling. Een mooie beek, acht kilometer lang, die loopt van Woudenberg naar Amersfoort. Hier stroomt de beek door Park Randenbroek, een rijksmonument dat stamt uit de 14de eeuw en in handen is geweest van Jacob van Campen (die ook het Paleis op de Dam bouwde).

Gemeente Amersfoort = leugenaar

“Leugenaars zijn het inderdaad”, stelt een strijdbare Dame Op Leeftijd als ik een infopaneel van Park Randenbroek bekijk waar iemand met viltstift ‘Leugenaars’ op heeft geschreven. Het infopaneel wil me wijsmaken dat het park door herinrichting enorm is verbeterd. “Alle omwonenden waren tegen dit onzalige plan”, zegt ze. “De gemeente Amersfoort heeft veel te veel bomen gekapt, zelfs oude bomen waar helemaal geen kapvergunning voor was. Schandalig!”

IJsvogelwand & chakra’s

Al jaknikkend lees ik dat de ambtenaren voor de dieren een vleermuizenbunker, een ijsvogelwand en een vistrap hebben aangelegd. De natuur wordt hier stevig doodgeknuffeld, als vleermuis zou ik spontaan gaan hyperventileren en ik heb sowieso enorme argwaan tegen muffe gemeenteambtenaren met suffe plannen. Maar goed, let even op het mooie landhuis, waar je tegenwoordig je chakra’s kunt opladen en je woede kunt reguleren (beide best wel nodig eigenlijk, in mijn geval).

Amersfoort

Amersfoort ken ik van de NS-wandeling Lange Duinen. Deze Groene Wissel troeft de NS-wandeling af door een bijzonder stukje Amersfoort op te nemen: de voormalige stadswal naar de Koppelpoort, een rondwandeling van 1500 meter. Supermooi.

Plantsoen op de voormalige stadswal

Het ‘Plantsoen op de voormalige stadswal’ is een van de historische schatten van Amersfoort. Tot rijksmonument gebombardeerd, omdat bijna de hele wandeling rond de binnenstad nog intact is. Deze ‘wandelroute voor burgers’ werd russen 1829 en 1843 aangelegd in Engelse landschapsstijl. Voor het ontwerp tekenden de destijds beroemde tuinarchitecten Hendrik van Lunteren en Jan David Zocher jr. Kenmerken: slingerpaden, verrassende doorkijkjes, glooiend terrein en veel bloeiende bomen en planten (die er nu beteuterd bijstaan, smachtend naar betere tijden).

Schitterende Koppelpoort

Let ook even op de mooie statige villa’s langs de route. De gemeente verkocht destijds grond voor de bouw ervan om geld bijeen te schrapen voor de aanleg van het Plantsoen. En zet je ogen op scherp, want langs de route vind je achtereenvolgens het oudste gemaal van Amersfoort, restanten van stadsmuren uit de 16de eeuw, een snoezig tolhuisje van de hand van Jan David en als uitsmijter de schitterende Koppelpoort. Stuk voor stuk rijksmonumenten, daar hebben ze niet op bezuinigd.

Foto’s van deze wandeling

De beste camera’s en verrekijkers!

Zoek je een geweldige camera of verrekijker voor onderweg? Ik heb de allerbeste camera's en kijkers voor je op een rij gezet. Gebaseerd op reviews en testen van de experts.

• Beste compactcamera's >>
• Beste spiegelreflexen >>
• Beste systeemcamera's >>
• Beste verrekijkers >>