Esdorpje Schoonloo

Het middeleeuwse esdorpje Schoonloo, startpunt van deze etappe, heeft niet veel in de aanbieding. Het lijdt aan het euvel waaronder zoveel kleine dorpjes in de uithoeken van onze provincies gebukt gaan: bewoners zijn weggetrokken, winkels en andere voorzieningen zijn verdwenen. De enige uitspanning ter plaatse, eetcafé Hegeman, is ‘s ochtends vroeg nog gesloten.

Knollen & Knienen

Een Wikipedia-pagina heeft Schoonloo dan weer wel. Daarop lees ik dat inwoners schimpnamen hebben: ‘Knollen’ (paarden) en ‘Knienen’ (konijnen). Waarom dat zo is, vertelt Wiki niet. Vragen kan ik het ook niet, want ik zie hier Knol noch Knien: het dorp is compleet uitgestorven. Wel tref ik een familie geschubde inktzwammen.

Werklozenbos

Het Pieterpad loopt boswachterij Schoonloo in, deels aangelegd door werklozen tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. Doel: houtproductie en het beteugelen van woeste heide en zandverstuivingen in deze contreien. Loodzwaar werk dat vrijwel zonder machines gebeurde. Met de stenen en veldkeien die vrijkwamen, legden ze de keienwegen aan waar deze etappe overheen hobbelt.

Afwisselende bossen

Destijds bestond de boswachterij vooral uit naaldbomen: grove dennen, fijnsparren en lariksen. Staatsbosbeheer heeft gelukkig ook steeds meer eiken, beuken en berken geplant. Daardoor zijn afwisselende bossen ontstaan, maar eeuwenoude bomen vind je hier natuurlijk niet.

Verwilderde velden & heide

Over lange zandpaden (gelukkig niet mul) en keienwegen (helaas flink hobbelig) kun je lekker meters maken. Waar ik voor vreesde – dat ik bij de start het bos zou induiken en er bij de finish weer uit zou opduiken – wordt niet bewaarheid. Want al snel voert de wandeling langs de bosranden met uitzichten op verwilderde velden en heidegebieden.

Schilderachtige herfstplaatjes

Die heide bloeit nu (half oktober 2021) natuurlijk niet meer, maar de verstilde vennetjes, de jeneverbessen en de verkleurende bossen eromheen zorgen voor schilderachtige herfstplaatjes, zelfs op deze muisgrijze dag. Akkers en weilanden met paarden en koeien zorgen voor dat plattelandsgevoel waar veel stedelingen zo naar smachten.

Oranjekanaal: prachtig plaatje

Je steekt het Oranjekanaal over, met z’n overhangende bomen ook al een prachtig plaatje. In de 19de eeuw legden ze het kanaal aan om de veengebieden te ontsluiten en voor de handel in zwerfkeien die bij het graven vrijkwamen. Helaas: de turfwinning werd geen succes en de keien brachten weinig geld in het laatje. Maar het mooie kaarsrechte uitzicht is ook wat waard, en de flora en fauna zijn blij met het kanaal.

Sleenerzand: Toscane in Drenthe

Boswachterij Schoonloo geeft ongemerkt het stokje over aan boswachterij Sleenerzand. De naam is ontleend aan een woekerende zandverstuiving, die rond 1900 de grootste in Drenthe was. Ook hier gingen werklozen aan de slag met grove dennen. En ook hier vind je een zalige mengeling van heide, vennetjes en jeneverbessen. Die laatste geven volgens de Pieterpad-gids het landschap ‘een Toscaans uiterlijk’. Heb je wel wat fantasie voor nodig.

Hangplek Galgenberg

Je fantasie kun je ook de vrije loop laten als je langs de Galgenberg komt. Een prehistorische grafheuvel omringd door dichte bossen. Een complete wapenuitrusting uit 1300 jaar voor Christus werd hier opgedoken. In de middeleeuwen hingen ze hier misdadigers op, als afschrikwekkend voorbeeld. Destijds kon je de heuvel al van heel ver zien, want hij lag tussen onafzienbare heidevelden. Nu is het een geliefde hangplek voor Pieterpad-wandelaars.

Kerkje van Sleen

Dan wandel je het bos uit en voeren de verharde paden langs akkers en weilanden. In de verte doemt het mooie kerktorentje van Sleen op als baken. Sleen is sowieso een prachtig dorpje met monumentale boerderijen en – eindelijk! – uitnodigende horeca, waaronder ‘Het kleinste café’. De bushalte is dan nog ruim vijf minuten lopen; mis je die, dan moet je een uur wachten.