OV-stapper = oude NS-wandeling

De Bomendijk mag dan officieel geen NS-wandeling meer zijn, hij is nog heel goed te lopen. Dankzij Wandelnet: deze mooie organisatie heeft hem geadopteerd en tot OV-stapper gebombardeed. En dat betekent dat de routebeschrijving klopt, een kaartje beschikbaar is plus een GPS-track. Top!

Barones & Dames

Soms is iets wat heel jammer is tegelijk heel fijn. Dat geldt ook voor het schrappen van de Bomendijk als NS-wandeling. “Leg uit”, hoor ik je ongeduldig denken. Effe dimmen, effe dimmen, ga ik doen:

Absolute topper

Even nog de spanning erin houden. Met het uitzicht over de IJssel-vallei aan de ene en het coulissenlandschap aan de andere kant was de route een absolute wandeltopper. De Max Verstappen onder de wandelroutes, zeg maar. Toch heeft de NS haar per 1 april 2002 uit de schappen geschrapt. Schuldigen: een weerbarstige barones & drie dijken van dames.

Razend populair

Nieuwsgierig? Effe wachten nog. De route was razend populair. In 2001 haalden 3.450 wandelaars op het station van Deventer de routebeschrijving op. En nu komt het (“Hèhè”, denk je nu): de eigenaresse van de grond, mevrouw Antoinette Quarles van Ufford-Baronesse Van Lynden, wilde niet zoveel volk op haar kwetsbare dijk.

Dames van de Bomendijk

Aan die adellijke beslissing ging een verbeten gevecht vooraf met de overheid dat een kwart eeuw heeft geduurd. In de jaren zeventig wilde het Waterschap alle bomen kappen, de kronkelende dijk rechttrekken en met grond en klei verstevigen. Tegenstanders, onder wie de barones, vochten voor behoud van het unieke dijkenlandschap dat al sinds 1296 bestond. Talloze milieuorganisaties schaarden zich aan de edele zijde van de barones. Evenals een drietal vrouwen uit Voorst dat bekend stond als 'De Dames van de Bomendijk': Anneke Strijbos, Renee de Jonge en Miep van Hall.

Genieten van een idylle

Dankzij Dijkendames en barones is de waterkering weliswaar versterkt, maar op zo'n ingenieuze manier dat de dijk in z'n oude glorie kon blijven bestaan. En dus kunnen we volop genieten van deze idylle. Dank dames! Maar nu niet met z'n allen tegelijk de dijk gaan bestormen hoor!

Bomendijk

Die Bomendijk, de naamgever van deze ex-NS-route, bereik je na een kilometer of zes. Dan opent zich een landschap als een sprookje. De kronkelende Bomendijk bestaat al sinds de dertiende eeuw. De dijk herbergt 11.000 bomen. Kastanje, eik en populier, en ook peer en walnoot. Natuurvorsers zien er bedreigde amfibieën als kamsalamander en knoflookpad. De vegetatie omvat soorten als grote tijm, rapunzelklokje en er staan wasplaten, een zeldzame paddenstoelfamilie.

Wielen & kolken

Het pad op de Bomendijk biedt tussen de eiken verrassende doorkijkjes op een cultuurlandschap van weilanden, die zijn omzoomd door hagen van meidoorn en versierd met bosjes eikenhakhout en wilgen. Hier en daar blinkt een wiel of een kolk tussen het struikgewas: meertjes, ontstaan door dijkdoorbraken in vroeger eeuwen, gelardeerd met rietmoeras.

Slot Nijenbeek

Als je goed oplet zie je in de verte de ruïne van het 13de eeuwse Slot Nijenbeek liggen, een romantisch plekje aan de IJssel. Kijk even naar de zwaar beschadigde toren (donjon). Een middeleeuwse sage vertelt hierover dat er ooit een edelman is opgesloten die in zijn cel zo vetgemest werd dat de cipiers de deur rustig konden laten openstaan.

Nescio

“En daar stond ik, met m'n rug tegen Nijenbeek en keek naar een rijtje ietwat scheve populieren. Die stonden daar niet ver van de rivier en glinsterden tegen die blauwe lucht en kleine witte wolkjes dreven er hoog overheen. Een man ploegde met drie paarden. En toen was 't of ik daar 100 jaar geleden stond en tegelijk was 't alsof alles pas begonnen was. God's opstanding. Ik kan 't niet anders zeggen. Hij was daar in alles, dat uur bij de IJssel.”

Mooi opgeschreven hè? Kan wel zeggen dat ik het was, maar nee: het is van mijn wandel-collega Nescio, die dit een jaar of tachtig geleden blogde.

Deventer & Wilp

Koekstad Deventer is een plezierig startpunt van deze route. Je wandelt een stuk door het oude centrum. Onderweg ontmoet je een mooie winkelstraat, een vuistvol steegjes en een oud klooster met een schitterende bloementuin.

Moskou aan de IJssel

Het Overijsselse Deventer is een van de vijf oudste steden van Nederland. Het middelpunt van de binnenstad wordt gevormd door de Brink, een langgerekt marktplein omzoomd door bomen, terrassen en monumentale panden. Een blikvanger op het plein is de Waag, een laat-Gotisch waaggebouw uit 1528 dat nu het Historisch Museum Deventer huisvest. Omdat de bevolking vooral links was georiënteerd, werd Deventer vroeger aangeduid als 'Moskou aan de IJssel'.

Voetveer & IJsselhotel

Via een nauw steegje waarvoor je niet te veel vet op de heupen moet hebben, bereik je de IJssel. Voor 100 eurocent neem je het voetveer naar de overkant. Varen is altijd leuk, en het Hanzestadje ziet er vanaf het water nog aanlokkelijker uit dan het al is. Aan de overkant kun je op het terras van het IJsselhotel aangenaam koffie slurpen en mijmerend uitkijken over de weidse IJssel.

Kerkje van Wilp

Na een kilometer of zes doemt aan het eind van een bomenlaan het bijzondere kerkje van Wilp op. Het dijkdorpje heeft weinig om het lijf, maar biedt een landerige rust die me aan Franse dorpjes deed denken. Kijk even goed naar het kerkje uit de 11de eeuw, het staat op de plek waar al in 765 een houten kapel was gevestigd. Door allerlei aanpassingen in de loop der eeuwen is het een avontuurlijke ratjetoe van Romaanse en gotische elementen. De kledingketen Piet Zoomers heeft zijn oorsprong in Wilp, maar dit volkomen off topic.

Routeaanwijzingen

Wij vonden de route nog goed te lopen met de oude routebeschrijving (gemaakt door Rob Wolfs, de routier van de Trage Tochten) en de rood-witte markeringen onderweg. Soms raakten we een beetje in verwarring. Daarom geef ik hieronder de wandeltips die Armando Grigoletto (mooie naam) op Wandelzoekpagina plaatste:

• “De route is nog goed gemarkeerd en is werkelijk schitterend. In de omschrijving zitten - uiteraard - wat verouderde gegevens. Rond landgoed de Poll moet je even van de oorspronkelijke route af (dat is bij punt 3 op het kaartje, dus het hoeft niet eerder) maar ook hier is - als je even goed oplet, de markering (bordjes met tekst ‘Dijkpad’) zit soms wat hoog - in orde.”
• “Even voorbij Huize Poll, dan een stenen muur en vervolgens een wit huisje aan je rechterhand passerend, kun je na plm 80 meter linksaf een pad in dat weer naar de dijk voert (het kaartje wijkt hier af).”
• “Bij Appen is nog een oude bewegwijzering die verwarring kan geven; je moet ‘om de boerderijen Groot Hissink heen’ (rechthoek tegen de klok in).”
• “Ter hoogte van de spoorwegovergang moet je even van de dijk af. Aan het eind, na die scherpe bocht naar links, kom je op een pad langs akkerland. Je moet dan rechtsaf het bos in terwijl er een markering links staat (van andere route); maar met een beetje richtinggevoel zult u hier geen probleem hebben.”