Veel volk op de been

Een beetje boffen met het weer moet je wel, want Het Twiske is een open gebied waarin kou, wind en regen goed vat op je kunnen krijgen. Het geluk is vandaag aan mijn zijde, het is een stralende winterdag. Die nodigt niet alleen uit tot wandelen, merk ik. Vooral de eerste kilometers kruist nogal wat volk m’n pad: joggers, hondenuitlaters, hengelaars, ruiters te paard, mountainbikers.

Weides, sloten, plassen

En je moet even door spartelvijver, avonturenspeelplaats, buizenfort, kabelbaan en piratenschip heen kunnen kijken. Wat kilometers verder op de route krijgt Het Twiske beslist een natuurlijker karakter. Dan kijk je mooi uit over een landschap vol weides met sloten en plassen met rietkragen waar de ganzen en eenden je om de oren vliegen.

Monumentale molen

Je passeert zorgboerderij De Marsen, waar je een kop koffie kunt drinken in de boerderijwinkel. Hier boeren ze biologisch, met zo’n dertig brandrode runderen en varkens die een goed leven hebben op hun eigen modderweide. Verderop zie je de monumentale Twiskemolen liggen, die rond 1541 is gebouwd. Nog steeds bemaalt hij de polder, ook al krijgt hij tegenwoordig hulp van een elektrisch gemaal.

Natte voeten

De route buigt af naar het noorden, een moerassig bos in. Hier is het terrein vandaag flink modderig, maar nog redelijk te belopen. Ware het niet dat twee Schotse hooglanders m’n pad versperren. En het lijkt er niet op dat ze vandaag nog van plan zijn te verkassen. Een omweg door het kletsnatte bos zorgt bijna voor water in de schoenen.

Gladde bruggetjes

Menig smal bruggetje helpt je over brede sloten, van weiland naar weiland. Over plassen neem je hardhouten boogbruggen met lastig te beklimmen hekjes aan beide zijden. De meeste bruggen zijn bemost en kunnen daardoor spekglad zijn, oppassen! Leuk is het wel, want onder je voeten zwemmen groepen watervogels voorbij. Verbazingwekkend hoe fraai gekleurd sommige exemplaren zijn. Zelfs een doodgewone wilde eend is wonderschoon als je hem van dichtbij kunt bewonderen.

Veenriviertje Het Twiske

Je krijgt zicht op het Nieuwe Twiske. Nu een brede plas, maar vroeger kronkelde hier veenriviertje Het Twiske, de naamgever van dit gebied. Al op een kaart uit de 13e eeuw staat Het Twiske ingetekend. Destijds bestond dit gebied vooral uit veenweides langs het riviertje dat vanuit het noorden naar het Amsterdamse IJ stroomde. Rond de dorpen hebben ze eeuwenlang op kleinschalige wijze turf gewonnen.

Stooterplas en Coentunnel

In de jachthaven verderop dobberen bootjes die je kunt huren, mocht je op een warme zomerdag een vaartochtje over de Stootersplas willen maken. Vanaf de haven kijk je fraai uit over deze weidse plas die in de jaren zestig van de vorige eeuw is ontstaan. Toen werden enorme hoeveelheden zand gewonnen voor aanleg van de Coentunnel. De plas is op sommige plekken wel veertig meter diep en vanwege de zanderige bodem ook helder.

De Rimboe

Langs de Stooterplas vind je in de zomer veel waterrecreatie. Schuitje varen en dan theetje drinken in restaurant Twiske Haven waar het goed toeven is. Duiken, zwemmen of langs de strandjes liggen kan hier ook. Het Twiske werd pas in de jaren zeventig van de vorige eeuw recreatiegebied nadat ze in de decennia ervoor hadden geprobeerd het in te polderen en geschikt te maken voor land- en tuinbouw. Een faliekante mislukking: de bodem bevatte veel te veel zout. De polder in het noorden verruigde in de jaren erna tot De Rimboe, zoals omwonenden het noemden.

Het stille noorden

Langs de Stooterplas wandel je naar het noorden, met telkens weids zicht over het water. Hoe noordelijker je komt, hoe stiller het wordt. Hier heb je helemaal niet meer het gevoel dat je vlak bij de grote stad bent.

Buizerds, smienten, tafeleenden

Pal boven m’n hoofd zeilen opeens drie buizerds over, speurend naar smakelijke hapjes. Met m’n telelens leg ik hun prachtige tekening vast. Op het water dobberen groepen smienten, herkenbaar aan hun doordringende roep. Pieuw-pieuw-pieuw, alsof een hoogstemmig jongetje pistoolschoten nadoet. Ook tafeleenden zijn van de partij, hieronder zie je er eentje.

Neem je verrekijker mee

Hou in lente en zomer ook het riet langs de plas goed in de gaten, want hier wemelt het dan van de rietvogels zoals het fraaie baardmannetje. De schuwe roerdomp is hier ook gezien, en je zou zomaar een vos of hermelijn kunnen spotten. Witte reigers zie je sowieso. Je verrekijker komt goed van pas.

Oud veenlandschap

Het meer verdwijnt naar de achtergrond en de wandeling gaat nu door eeuwenoud veenlandschap waar gehoornde runderen met hun kalveren in groepjes bij elkaar klitten. Dit landschap is ontstaan toen ze grootschalig turf gingen steken om de groeiende honger naar brandstof in Amsterdam te stillen. Het natte veen werd uit de bodem ‘getrokken’ en te drogen gelegd op smalle stroken land en vervolgens in dikke turven gesneden. De legakkers en pet- of trekgaten herken je nog goed in het landschap.

Over het Luyendijkje

Je vervolgt over het Luyendijkje, in vroeger eeuwen aangelegd langs riviertje Het Twiske om de polders bij Den Ilp te beschermen tegen overstromingen. Het pad leidt langs een vogelobservatiescherm en een betonnen wand waar oeverzwaluwen kunnen broeden. Via fraaie rietlanden wandel je weer terug naar parkeerplaats of bushalte.

Broedseizoen: 15 maart – 15 juni

NB: houd rekening met het broedseizoen. Dan zijn sommige gedeelten niet toegankelijk. Als je met gps loopt is het vrij makkelijk om de afgesloten stukken te omzeilen, maar loop hem bij voorkeur vóór 15 maart of ná 15 juni.

Wandeldatum en routebeschrijving

Deze wandeling heb ik gedaan op donderdag 1 februari 2024. In het kadertje hieronder zie je meer informatie over de gids waaruit de wandeling afkomstig is. De meest recente versie van routebeschrijving, kaartje en gps-track kun je (met een abonnement of tegen betaling) downloaden op Wandelzoekpagina.nl.

Bekijk op Wandelzoekpagina.nl >>