Toegangskaartje kopen

De wandeling start bij station Castricum. Je volgt de witte driehoekjes vanaf ingang noordzijde bij de spoorwegovergang. Vergeet niet een toegangskaartje te kopen voor de duinen. Dit kan bij de VVV op station Castricum of bij de kaartautomaat waar je langskomt (betalen met pin).

Ongebaande paden

Het Noordhollands Duinreservaat behoort tot mijn favoriete wandelgebieden. En ik ben de enige niet: het kan hier flink druk zijn. Het leuke van het Tijdpad is dat je vooral de ongebaande, zeer rustige paden volgt. Kleine paadjes, soms dwars door de bush bush. Wij van Frankwandelt kunnen daar nooit genoeg van krijgen.

 

Het Oer-IJ: grillige vertakking van de Rijn

Tussen Wijk aan Zee en Bergen strekt het enorme Noordhollands Duinreservaat zich uit, 5300 hectare groot. Rond Bergen zijn de duinen veel hoger dan hier bij Castricum. Dat de duinen hier zo laag zijn komt doordat hier duizenden jaren geleden het Oer-IJ stroomde. Een grillige vertakking van de Rijn, die bij Castricum in zee uitmondde.

Tijdreizen

Sindsdien heeft dit gebied vele metamorfosen ondergaan. Het leuke van het Tijdpad: het stuurt je op ontdekkingstocht door de rijke geschiedenis van deze duinen. Je gaat lekker tijdreizen dus.

Zand voor de spoorlijn

Nog even over het oeroude Oer-IJ. Dit deltagebied slibde langzaam dicht en werd tegen het einde van de Middeleeuwen overstoven door zand. Bij de aanleg van de spoorlijn in 1865 was veel zand nodig. De hoog opgestoven duinen kwamen goed van pas. In deze 'Zanderij' stuitten ze kort geleden bij het omzetten van bollengrond op een oud schip, bijna 2 meter onder het maaiveld. Gezien de diepte moet dit schip hier minstens 12 eeuwen hebben gelegen.

Rijke natuur

En zo gaat het nog een tijdje door, de kennismaking met het roemruchte verleden van deze zalige duinen. Vergeet intussen niet om je heen te kijken in dit bosrijke gebied, want het is rijk bedeeld met natuur.

Hof van Kijk-Uit

Je komt langs het Hof van Kijk-Uit, een voormalig jachtopzienershuis, eind 19e eeuw gebouwd in de chaletstijl. In de late Middeleeuwen werd hier namelijk nogal wat gejaagd. De duinen barsten van de jaagbare dieren. Herten, fazanten, konijnen,wilde zwijnen. Overigens mochten alleen edelen jagen. Stropers kregen een boete en verloren hun rechteroog. Recidivisten verspeelden ook hun linkeroog. Lekkere tijd toch?

Waar is de Brabantsche Landbouw?

Het Tijdpad schijnt ook langs een monumentale boerderij te komen. Ik heb de route twee keer gelopen, maar die bijzondere boerderij twee keer straal gemist. Het is de zogeheten 'Brabantsche Landbouw', een 18e-eeuwse duinboerderij die haar naam ontleent aan de destijds moderne, Brabantse variant op het oude potstal-systeem. Een gemengd bedrijf met melkkoeien, jongvee en schapen.

Zuiver water uit De Kwal

Verderop kom je langs nog iets bijzonders: De Kwal. Dit is de lokale bijnaam van een woest bruisende bron. Water uit het IJsselmeer wordt hier via een 52 kilometer lange leiding de duinen ingepompt, waar het gezuiverd wordt tot drinkwater. Zo’n 25 miljard liter per jaar. Het gezuiverde water gaat vervolgens nog naar Bergen, waar waterbedrijf PWN kalk en ijzer eruit zeeft. Proost!

Schelpenvissers & paardenkarren

Klim vlakbij De Kwal even het hoge uitzichtpunt op. Prachtige vergezichten krijg je: over de duinen tot aan zee in het westen en de Hoogovens in het zuiden. Vanaf het uitzichtduin naar het oosten kun je de loop van de oude schelpen- of schulpweg richting strand zien. Over deze weg reden vroeger schelpenvissers of ‘schulpers’ met hun paardenkarren van en naar zee. Aan de binnenduinrand werden de schelpen in grote kalkovens verpoederd tot ongebluste kalk, onmisbaar voor de mortel in de bouw.

De Kunstbunker

Vanaf het uitzichtpunt wandel je over de Oude Schulpweg terug naar Castricum. Let vlak voor het Hof van Kijk-Uit, waar je in het begin langskwam, even op. Je wandelt langs De Kunstbunker, begin 1940 gebouwd in opdracht van het Amsterdamse Stedelijk Museum. Het museum zag de oorlog aankomen en wilde kunst veilig opbergen. Muren en dak zijn van 1,5 meter dik gewapend beton.

De Nachtwacht

In de bunker werden wereldberoemde kunstwerken van onder anderen Vincent van Gogh en Rembrandt van Rijn ondergebracht. Zelfs Rembrandts Nachtwacht lag hier opgeslagen. Die Nachtwacht paste niet in z'n frame door de bunkerdeur. Op het grasveld voor jachthuis Kijk-Uit werd het doek op een cilinder gerold en in de bunker geplaatst. Mooi verhaal toch?