Leuke stadswandeling door Amsterdam met als thema ‘Teksten in de stad’. Een goed gekozen thema, want als je erop gaat letten barst de stad van de taal. Antieke reclames op gevels, grappige gedichten op straattegels, memorabele teksten op monumenten. Een talige ontdekkingsreis.
De eerste teksten krijg je al direct voorgeschoteld bij de start op het Amsterdamse Centraal Station. Het mooie gebouw is van de hand van architect Pierre Cuypers, die ook het Rijksmuseum op z’n naam heeft staan. Kijk je omhoog naar de rijk gedecoreerde gevels dan ontwaar je behalve veel beelden en symbolen ook nogal wat teksten.
Bijvoorbeeld van Alberdingk Thijm, 19de eeuws dichter en zwager van architect Cuypers. Die teksten gaan heel toepasselijk over de aantrekkingskracht van het reizen en de vreugde om weer thuis te komen.
“Daar vonkt een dierbre gloed in eigen huis en haard
neemt men van daar zijn eigen vlucht met sterk gespierde vleugelen
De Wijze weet zijn kracht te vieren en te teugelen
Hij kent de weelde hem in het welkom thuis bewaard”
Deze route komt uit de bijzondere wandelgids ‘Amsterdam acht keer anders’ van uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig. Stadsgids en routemaker Gerard Goudriaan kent Amsterdam op zijn duimpje. Zelf ben ik geboren en getogen Amsterdammer, maar Gerards wandelingen laten me telkens weer onbekende kanten van Amsterdam zien.
En zo lees ik vlakbij de Nieuwmarkt al wandelend het grappige gedicht ‘Liedje’ van Hans Andreus dat in mozaïektegels op straat is gebeiteld over een lengte van tientallen meters.
“Alle roekoemeisjes van vanavond
alle toedoemeisjes van vannacht
wat zeggen we daar nu wel van?
niets
we laten ze maar zitten
maar zitten maar liggen
maar slapen maar dromen
van jajaja”
‘Teksten in de stad’ is weliswaar het thema, maar dat weerhoudt me er niet van ook op andere dingen te letten. Je komt langs zoveel hoogtepunten (en een paar dieptepunten) van Amsterdam dat het wandeltempo al snel vertraagt tot dat van een slak.
Op de Nieuwmarkt kijk je sowieso je ogen uit, en dat is maar beter ook want je wordt hier snel onder de voet gelopen door hordes joints rokende toeristen. Maar een mooi plein is het wel, met de historisch interessante De Waag als blikvanger.
Dat gebouw stamt al uit de 15de eeuw. Oorspronkelijk was het een stadspoort. De huidige naam verwijst naar de latere functie als waag: een gebouw waar goederen werden gewogen. Maar het is ook ooit een museum geweest, en zelfs een brandweerkazerne. Op de achterkant, bij een van de torentjes, ontdek ik na wat speurwerk een gedenksteen met een gotische tekst die me vertelt dat de eerste steen is gelegd in het jaar 1488.
De wandeling voert door de drukke Nieuwmarktbuurt, met teksten die aan de Joodse historie van deze buurten refereren. Via de Herengracht kom je bij museum De Hermitage, dat zeker een bezoekje waard is. Bij de Amstel krijg je weidse uitzichten op de Magere Brug en de Stopera.
Leuk zijn ook de antieke gevelreclames waar de wandeling langsvoert. Bijvoorbeeld op de Vijzelgracht zie je reclames van ‘Heineken’s Glazenwasscherij’ (inderdaad familie van...). En van Gerard Goudriaan leer ik dat deze reclames, die me ook op veel andere plekken in de stad waren opgevallen, uit hun vervallen staat zijn ‘gered’ door de Werkgroep Historische Gevelreclames Amsterdam. Hulde!
Dan leidt de wandeling je naar een van de dieptepunten van de Amsterdamse binnenstad: het Rembrandtplein. Onbegrijpelijk dat een plein dat is genoemd naar een van onze grootste kunstenaars zo’n lelijk gedrocht is geworden.
OK, het plein heeft ook mooie panden, het is echt Amsterdams, en het heeft een rijke geschiedenis. Maar het wat trieste gietijzeren beeld van Rembrandt staat triest neer te kijken op zijn trieste plein, terwijl een trieste meeuw op z’n hoofd poept.
Dat beeld, misschien doe ik het tekort. Het is sinds 2002 een rijksmonument, vanwege de kunsthistorische en cultuurhistorische waarde. En het geldt als een topstuk in het oeuvre van de 19de eeuwse beeldend kunstenaar Louis Royer. Ik zie het er niet aan af. Maar wie ben ik?
En dus loop ik maar snel door. Op het terrein van de Universiteit van Amsterdam kom ik weer wat op niveau. Ik laaf me aan wijze teksten die conceptueel kunstenaar Joseph Kosuth heeft aangebracht op grijze hardstenen platen. Teksten van wetenschappers en schrijvers uit vervlogen tijden, zoals Spinoza en Belle van Zuylen.
Verderop kom ik bij het monument op de Dam. Een monument waar ik in m’n leven duizenden keren langs ben gekomen, maar waar ik nooit echt bewust naar heb gekeken.
De 22 meter hoge pyloon is versierd met symbolen die ik niet direct kan doorgronden, maar die alles te maken hebben met de herdenking van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Op de gedenkmuur rond de pyloon staat ook heel wat geschreven, waaronder een lang gedicht van de beroemde Nederlandse dichter Adriaan Roland Holst.
Via de Warmoestraat, met z’n vele coffeeshops, wietwalmen en sekswinkels, komt het Centraal Station weer in zicht. Een bijzonder leuke wandeling, die maar 7 kilometer telt, maar waar je makkelijk 3 uur mee zoet kunt brengen. Een must voor iedereen die de hoofdstad beter wil leren kennen.
Deze wandeling hebben we gedaan in december 2019. In het kadertje hieronder zie je meer informatie over de gids waaruit de wandeling afkomstig is. De meest recente versie van routebeschrijving, kaartje en gps-track kun je downloaden op Wandelzoekpagina.nl.
De gids is van de hand van Gerard Goudriaan. Gerard is gepokt en gemazeld als stadsgids in Amsterdam. En daarom is hij bij uitstek geschikt om de Amsterdamse schatten voor je op te delven.
De volgende wandelroutes uit deze gids staan ook op Frankwandelt, volgens het bekende recept: een verhaaltje gelardeerd met foto’s.
Op Natuurhuisje.nl vind je unieke vakantiehuisjes midden in de natuur. In een natuurhuisje kun je je heerlijk terugtrekken van het drukke, dagelijkse bestaan. Je komt helemaal tot rust.