Creatieve pleisterplaatsen

Achter Amsterdam CS brengt de veerpont je razendsnel – te snel, want varen is leuk – naar de overzijde van het IJ. Waar de laatste 10 jaar een ware explosie heeft plaatsgevonden van culturele en creatieve pleisterplaatsen.

Eye: witte haaienbek

Allereerst natuurlijk filmtheater Eye, een schitterend gebouw dat doet denken aan een enorme witte haaienbek. Mijn favoriete bioscoop om mooie films te zien. En een prima plek om deze wandeling te beginnen met koffie en lekkere taartjes van topbakkerijen Kuyt of Holtkamp. Ondertussen genietend van het weidse uitzicht over het altijd bedrijvige IJ.

Gevaarlijk schommelen

Maar goed, ik kwam om te wandelen, niet om taart te verorberen. Dus kijk ik nog even om me heen. En vooral: naar boven. Naar de schommels op het dak van het voormalige Shell-gebouw Toren Overhoeks, een paar jaar geleden omgedoopt tot A’DAM Toren. In die schommels zitten mensen. En die mensen schommelen met gevaar voor eigen leven – met bijbehorend gegil – buiten de grenzen van de bijna 100 meter hoge toren.

Mandela-huisje

Zij liever dan ik, denk ik, terwijl ik verderop een kijkje neem bij het Mandela-huisje, op een prachtige plek aan het IJ. Bij mooi weer is hier een razend populair terras. Maar het Mandela-huisje is méér dan een café. De uitbaters proberen hier ‘verbinding in de samenleving’ te bevorderen. Daartoe geïnspireerd door de Ubuntu-filosofie die Nelson Mandela aanhing. Mooi streven.

Trendy stad

Dan volgen bijzondere – en soms gekke – plekken elkaar snel op. Allemaal bij elkaar laten ze zien dat Amsterdam-Noord – nog niet lang geleden een combinatie van arbeiderswijken en bedrijfsterreinen – zich heeft ontwikkeld tot een echte trendy stad.

Kunstenaars, designers & architecten

Stedenbouwkundigen noemen dat met een duur woord ‘gentrificatie’: sociale en culturele opwaardering van een buurt. In dit geval door de komst van hoog opgeleide creatievelingen. Kunstenaars, designers, architecten, online professionals. In Amsterdam-Noord verdringen ze niet zozeer de oorspronkelijke, laagopgeleide bevolking, maar trekken ze in oude en nieuwe gebouwen op de voormalige industrieterreinen.

Hippe winkeltjes

Zo kom je langs hippe modewinkeltjes, magazijnen met vintage interieurdesign, zelf gebouwde woningen, een hotel in een enorme hijskraan, een bijzonder kantoorgebouw voor de creatieve industrie en een vrijplaats voor kunstenaars en wereldverbeteraars.

Van der Pek-buurt

Maar eerst gaat de tocht door de aloude Van der Pek-buurt, een voormalige arbeiderswijk waar nu ook veel hippies-van-nu zijn neergestreken. De wijk bevindt zich in een overgangsfase, waarin oude en nieuwe bewoners elkaar in evenwicht houden.

Fashion and Tea

En dus vind je de bruine kroeg ‘Oud Noord’, met z’n doorrookte interieur uit vervlogen tijden, naast het eigentijdse ‘Fashion and Tea’, met z’n biologische producten en z’n onvermijdelijke latte machiatto van verantwoord geteelde en met goudeerlijke handen geplukte bonen.

Creatieve namen

Ik wandel langs de eettentjes Smaaqt (“Eerlijke en verse producten”) en Kannibalen & Paradijsvogels. Langs de Soepboer en de Recycle-kid. Langs de Schoenmakerette, cadeauwinkel Kost&Inwoning en kledingwinkel ‘Pek en Kleren’. Aan creatieve namen geen gebrek.

Scheepswerf Ceuvel-Volharding

Nog iets creatiefs vind ik verderop ,op de voormalige scheepswerf Ceuvel-Volharding. Die is nu omgetoverd in een ‘broedplaats’ waar duurzaamheid hoog in het vaandel staat. Je vindt hier tevens het Ceuvel Café, een populaire horecagelegenheid ‘waar je geweest moet zijn’.

Verboden tuin

Jarenlang was dit een verlaten, vervuild haventje. Een groepje wereldverbeteraars bedacht een duurzaam plan voor dit gebied. Op het terrein hebben ze afgedankte woonboten, betonbakken en pontons geplaatst die als broedplaats voor kunstenaars of kantoor voor creatieve ondernemers dienst doen. Ook hebben ze een ‘verboden tuin’ aangelegd op de vervuilde grond. In 10 jaar tijd moet die de grond zuiveren.

Hijskraan met mini-hotel

En zo rijgt het ene hoogtepunt zich aan de andere (te) gekke plek. Een straatje met zelfbouwwoningen van avontuurlijke architecten die je ogen op steeltjes zetten zo mooi zijn ze. Het populaire etablissement Pllek (met dubbele l) die is opgebouwd uit zeecontainers en een eigen strand aan het IJ heeft. Een enorme hijskraan waarin een mini-hotel is gevestigd. En een hele reeks proeftuinen waar het nieuwe toverwoord van deze tijd rondwaart: ‘Circulaire Economie’.

Kraanspoor

Heel ecologisch verantwoord – maar wel vrij lineair – zet ik m’n ene voet voor m’n andere en steven ik af op het alfa en omega van trendy Noord: het NDSM-terrein. Meest opvallende verschijning is hier natuurlijk Kraanspoor. Op het 270 meter lange bouwwerk van beton stonden vroeger enorme kranen die ingezet werden bij de bouw van grote schepen.

Van ruïne tot boegbeeld

Sinds 2007 is Kraanspoor getransformeerd van een vervallen ruïne tot het boegbeeld van de herontwikkeling van dit gebied. Dankzij architect Trude Hooykaas die op het idee kwam om de oude kraanbaan te bedekken met een enorm kantoorgebouw van glas. Uiteraard weer gevuld met tal van creatieve en mediabedrijven.

Vaartochtje naar het CS

Volledig verzadigd zak ik af richting het pontje naar het Centraal Station. Al snel maak ik een heerlijk watertochtje van een klein kwartier, een welkome afsluiting van een mooie middag. Topper!