Weldadige rust

Op deze vroege maandagochtend zijn alle parkeerplekken nog leeg bij de werkschuur van Natuurmonumenten aan de rand van Het Zwanenwater in de Kop van Noord-Holland. En ook als we dit natuurgebied binnenlopen, treffen we een weldadige rust. Het weggetje gaat over in een onverhard pad en voortdurend vliegen vogels heen en weer tussen de bomen. In het riet langs het pad klinken twee adhd-vogeltjes: rietzanger en kleine karekiet waarvan we de zang maar niet uit elkaar kunnen houden. De lange lenzen zijn mee, maar de vogels zijn ons te snel af.

Elf soorten orchideeën

Het pad voert door bloemrijke duinen. Plantnet determineert knikkend wilgenroosje, grote wederik, veenpluis. Diverse moerasplantjes staan met hun wortels in de zichtbaar natte duinen. Ook zien we bloeiende dopheide en struikheide die in augustus in bloei zal komen. Hier kun je van mei tot begin juli elf soorten orchideeën bewonderen, van de zeldzame groenknolorchis tot de paarse rietorchis. Het is half juli, dus we vissen achter het net.

Bloemen en vlinders

Op het vele jacobskruiskruid kruipt de zebrarups en de fraaie sint-jacobsvlinder waarin hij transformeert, een dagactieve nachtvlinder. Sowieso zien we vele vlindersoorten onderweg: het icarusblauwtje, de duinparelmoervlinder, het hooibeestje. Is 2024 een goed vlinderjaar?

Betoverend uitzicht

Vanaf het hoge duin dat we even verder beklimmen krijgen we betoverend uitzicht. Onze blik dwaalt over de zee en over de twee duinmeren waarvoor we hier kwamen. Daartussen gevarieerde duinen, met zandverstuivinkjes, heide, struiken en een natte duinvallei waar het een komen en gaan is van bedrijvige graspiepers.

Als een parachuutje

Die kleine vogeltjes – familie van de boompieper – schieten bijna verticaal de lucht in, alsof een onzichtbare hand ze lanceert. Vanaf het hoogste punt dwarrelen ze naar beneden als parachuutjes, daarbij luid zingend. Schitterend gezicht waar we niet op uitgekeken raken. Maar wel lastig om ze te vangen met je telelens, merken we. De blauwborst schijnt hier ook te zitten, maar helaas treffen we dat prachtige vogeltje met de blauwe borst niet.

Grootste duinmeren van West-Europa

Vanuit de hoogte overzien we de twee duinmeren, die mooi verscholen liggen in de bossen. Het zijn de grootste duinmeren van West-Europa, ontstaan in de middeleeuwen. Vanuit vier vogelkijkhutten heb je kans om brilduiker, slobeend, wintertaling en grote zaagbek te spotten. En vele honderden aalscholvers die hun kolonies hebben in de bomen rond het meer.

Zacht kookwekkertje

We dalen af richting het eerste duinmeer dat toepasselijk Eerste Water heet. Het paadje gaat door steeds dichter bos en langs rietlanden, waaruit één van ons een snor hoort klinken, een geluid dat volgens de site van Vogelbescherming lijkt op een zacht kookwekkertje. De ander hoort dat niet, dus die moet naar Beter Horen. De snor is een bewoner van dichtbegroeide oevers van meren, moerassen en kreken. Hij bouwt zijn nest in overjarig riet. En al die vereisten heeft dit lid van de familie van Kleine Bruine Vogeltjes (kbv-tjes) bij het Eerste Water kunnen afvinken.

Drijvende vogelkijkhut

Een vlonder leidt door moerassig rietland naar een mooie vogelkijkhut. Het is een drijvend exemplaar dat door een helikopter naar z’n bestemming is gevlogen. Turend door je verrekijker dobber je hier samen met de watervogels op het enorme meer.

800 paartjes aalscholvers

Hier brengen we een plezierig half uurtje zoet met het spotten van de talloze watervogels, waaronder het schattige dodaarsje. De aalscholvers zorgen voor continu vermaak – ze jagen op vis, ruziën en badderen luidruchtig, paren alsof hun leven ervan afhangt of laten fotogeniek hun vleugels drogen. Maar liefst 800 paartjes broeden langs de oevers.

Geoorde futen

We wandelen verder langs het meer, maar dan houdt alles op: een groot hek verspert de toegang. Een bordje van Natuurmonumenten verklaart de reden: de paden zijn onder water gelopen en zelfs met hoge laarzen onbegaanbaar. We wandelen terug en stuiten aan de andere kant van het meer op een tweede hut, waar we nóg een genoeglijk halfuurtje doorbrengen. Hier spotten we twee prachtige geoorde futen, herkenbaar aan hun felrode oogjes.

Eerste Water onbereikbaar

Even verder lopen we ook hier vast op een groot hek. Het rondje om het Eerste Water en de vogelkijkhut bij het Tweede Water: ze worden ons door de neus geboord. We komen zeker nog een keer terug. Op de nieuwspagina van Natuurmonumenten kun je volgen hoe het staat met de afsluitingen.

Nieuwspagina Natuurmonumenten >>

Smalle duinen

Gelukkig heeft deze Roots-wandeling meer in z’n mars. En dus buigen we af richting het strand. We beklimmen de duinen, die hier weliswaar hoog maar verrassend smal zijn. Hoe moet dit een op hol geslagen zee ooit tegenhouden? vragen we ons af.

Lome vakantiesfeer

We wandelen over het strand, dat dicht bij Callantsoog weliswaar druk is – het is vakantietijd én mooi zomerweer – maar wel gezellig druk. We horen vooral Duits, zien vissers die niets vangen, kinderen zandkastelen bouwen en ouders zonnebaden. Een lekker lome vakantiesfeer, waarin wij nogal uit de toon vallen met onze grote lenzen, grote schoenen en grote stappen.

Vissers, hondjes en zeemeeuwen

We zien een vissersschip in de verte, dichterbij spelen hondjes in de branding. Op vogelgebied heeft het strand weinig meer te bieden dan een enkele verdwaalde zeemeeuw op zoek naar achtergebleven frietbakjes. Het mulle zand voelen we in onze bilspieren als we na een paar kilometer de steile strandopgang beklimmen. Die duikt aan de andere kant steil maar trapsgewijs naar beneden, naar een asfaltfietspad tussen duin en polder.

Nollen van Abbestede

Een flink stuk langs de (stille) weg kost punten. Even verder slaan we af de polder in, die niet al te schilderachtig is – kale bloembollenvelden dichtbij, bebouwing aan de horizon. Een uitzichttorentje is een vlag op een modderschuit. Maar dan komen we bij een klein natuurgebied: De Nollen van Abbestede. Hier is een oude aardappelakker veertig jaar geleden omgetoverd tot golvende duintjes, natte valleien, ruig grasland en ondiepe plassen. Een groepje paarden graast aan de oevers.

Kemphanen, futen en visdieven

De route pakt het pad ten zuiden van De Nollen. Leuker is het onverharde weggetje aan de noordkant, dat beter zicht biedt op de moerassige plassen. We spotten talloze vogelsoorten. Kemphanen doen langs de strandjes waar ze goed in zijn: ruziën en elkaar vliegen afvangen. We zien een futenmoeder met jong foerageren, een lieflijk tafereeltje. En bewonderen de behendige zwenkvluchten van visdieven. In dit gebied zijn ook de grauwe franjepoot en de groenpootruiter gespot, maar daarvoor moet je meer geluk hebben dan ons is gegeven.

Voormalige eiland ‘t Oge

Met tegenzin wandelen we verder. Langs bolloze bollenvelden, langs boerderijen, langs sloten met roerloze reigers. En even verder, op het voormalige eiland ‘t Oge, langs een fraai gelegen voormalige arbeiderswoning te midden van een groene oase. Stappen over asfalt wisselen af met trajecten door bos en nog een natuurgebiedje. Dan lopen we Callantsoog binnen.

Duitse Braadworsten Party

Een mooi dorpje is het niet, daarvoor is er te weinig overgebleven van de oude kern. Wel heerst hier dezelfde vakantiesfeer als je in andere dorpen langs de Noord-Hollandse kust treft. Kinderen met schepjes en emmertjes, winkeltjes met strandprullaria, borden die een zomeravond-braderie, een Duitse Braadworsten Party en een Strand6daagse Feestavond aankondigen.

IJsie Prima

Op het Dorpsplein verleidt ijssalon IJsie Prima hele hordes met z’n prijswinnende schepijs. En ook wij zijn niet immuun voor de lokroep van deze Italiaanse lekkernij. De twee bolletjes gaan er zo goed in dat er nog twee nodig zijn. Voor een in het water gevallen wandeling hadden we een prima dag.

Wandeldatum en routebeschrijving

Deze wandeling hebben we gedaan op maandag 15 juli 2024. Onze gps-track vind je in het kadertje bovenaan, maar houd er rekening mee dat wij niet de hele wandeling konden doen vanwege de ondergelopen paden. In het kadertje hieronder zie je meer informatie over de gids waaruit de wandeling afkomstig is. De meest recente versie van kaartje en gps-track kun je gratis downloaden op Wandelnet.nl.

Bekijk op Wandelnet.nl >>