Deze OV-stapper (= oude NS-wandeling) is – zeker met gps – nog goed te bewandelen. En wat is-ie mooi. Hij gaat over onverwachte paadjes door het Noord-Hollands Duinreservaat rond Castricum, komt over een schitterend uitzichtspunt en langs de leuke Gasterij Kruisberg.
Deze OV-stapper is helaas niet meer beschikbaar op Wandelnet.nl. De link wordt daar omgeleid naar NS-wandeling Noord-Hollands Duinreservaat. Ook een mooie wandeling, maar dit is een lijnwandeling van Castricum naar Egmond aan Zee. Ik ga binnenkort eens poolshoogte nemen en zo mogelijk een gps-track maken.
En ik ontdekte nog iets: dit is een van de vier NS-wandelingen die speciaal voor het 60-jarig bestaan van Libelle zijn uitgezet (in 1994). De vier wandelingen worden ook wel de Marjolein Bastin-wandelingen genoemd, naar de beroemde illustratrice van de Libelle.
Ook de andere drie wandelingen bestaan niet meer als NS-wandeling, maar zijn nog wel te downloaden op Wandelzoekpagina.nl:
Vanaf station Castricum loop je door weidse weilanden en verre velden richting de duinen (vergeet geen kaartje te kopen bij de gebruiksonvriendelijke automaat!). En dan begint de dikke pret, want de duinen zijn hier zeer aangenaam. Binnenduinen zijn het: laag met veel gevarieerd bos.
De bossen zijn tussen 1900 en 1950 aangeplant, vooral om de duinen ‘vast te leggen’. Later werd ook bos aangelegd vanwege de werkverschaffing. Door aanplant van loofbos is de natuur de laatste decennia omgevormd van eentonig naaldbos naar een meer gevarieerd bostype. Goed gelukt, vind ik.
Een van de hoogtepunten van deze wandeling: je komt langs liefst drie leuke horecatenten. De eerste vind je direct aan de duinrand, bij het intrigerende huisje ‘Kijk Uit’. Daar tref je het gelijknamige theehuis, met prettig terras. Maar misschien is het nog wat te vroeg voor koffie? Geen nood, via kleine paadjes zwerf je in ongeveer een uur naar de volgende pleisterplaats: Gasterij Kruisberg. Het is een ware kroegentocht, deze NS-wandeling. Zwaar leven.
Plof bij Gasterij Kruisberg even neer, want het is een bijzondere plek. De geschiedenis van deze duinboerderij met z’n opvallende rode pannendak gaat terug tot 1870. Kruisberg begon als boerderij voor het ontginnen van de woeste duinen. Maar al snel viel het in provinciale handen en deed Kruisberg dienst als werkschuur voor boswachters, hangar voor de zweefvliegclub en veldlaboratorium voor studenten. Nu is het monumentale pand al jaren een theehuis, waar je ook heerlijk kunt eten.
En hij krijgt goede cijfers op Iens.nl, met bijvoorbeeld als commentaar: “Fantastische plek en vooral leuk om te weten dat als je een Highlanderburger bestelt, deze afkomstig is van hun eigen Highlanders die rondom de boerderij grazen. Echt puur genieten! Ga zo door!”
Maar hallo, we kwamen hier toch niet om te schransen? In de benen dan maar, en die heb je nodig want al snel maak je een on-Nederlandse klim naar de uitkijktoren op de Kruisberg (40 meter boven NAP). Klim even helemaal naar boven: de hoogste etage biedt perfect uitzicht over het Noordhollands Duinreservaat. Bij helder weer kijk je zelfs tot aan Amsterdam en Alkmaar. Leuk weetje: het hout van de uitkijktoren is onbehandeld larikshout uit Drenthe.
Dan wandel je het bos uit en volgen kilometers door open duinterrein met verre zichten en straffe winden. Je loopt door waterleidingduinen, en dat merk je aan de vele meertjes waar je langsloopt. Vanaf 1885 werd er drinkwater uit de duinen gewonnen. De zoetwatervoorraad slonk echter snel. Sinds 1957 infiltreert het Waterleidingbedrijf voorgezuiverd water uit het IJsselmeer en het Rijn-Lekkanaal in de duinbodem.
Kijk even goed bij een van die meertjes, want daar is een enorme kolonie aalscholvers neergestreken. Indrukwekkend gezicht. Vossen komen hier trouwens ook voor, al sinds de jaren 60.
In de 19e eeuw werd hier 1000 ha duin ingericht voor landbouw, veeteelt en bosbouw. Allerlei ongunstige factoren lieten van die plannen voor duinontginning op den duur echter maar weinig over. De laatste duinboerderij, De Brabantse Landbouw, werd in 1917 als boerenbedrijf opgeheven. Je komt er vlak langs.
En dan wordt het alweer tijd voor, je raadt het al: horeca. Ditmaal is het Johanna’s Hof, beroemd om z’n pannenkoeken als wagenwielen. Maar lekkere broodjes hebben ze ook tegenwoordig. Zondag kan het op het enorme terras druk zijn met jengelende kinderen en afgematte ouders.
Tegenover Johanna’s Hof zit trouwens Bezoekerscentrum De Hoep, waar je informatie kunt krijgen over het duingebied. Grappig: in de beschrijving van deze wandeling uit 1994 staat: “Zomer 1994 zal het nieuwe bezoekerscentrum in gebruik worden genomen. Dit gebouw heeft een opvallende architectuur, en is fraai ingepast in de omgeving. In het nieuwe gebouw worden moderne technieken als video en computer gebruikt in de voorlichting over het natuurreservaat en de drinkwaterwinning.” Tjonge wat modern!
Op Natuurhuisje.nl vind je unieke vakantiehuisjes midden in de natuur. In een natuurhuisje kun je je heerlijk terugtrekken van het drukke, dagelijkse bestaan. Je komt helemaal tot rust.