Dirk, Teunis en Hendrik

Als je je door het oerwoud aan fietsenrekken rond station Muiderpoort hebt geworsteld, stuit je op iets interessants: Victor, de op een na oudste brandweerkazerne van Amsterdam. Victors mannen/vrouwen hebben gedenkwaardige branden geblust, waaronder die in het Ajax-stadion De Meer in 1996. Dat brandweerkazernes jongensnamen krijgen, is traditie: je hebt ook Dirk, Teunis en Hendrik.

Wereldberoemde Dappermarkt

Dit soort leuke weetjes lees je in de wandelgids ‘Amsterdam in 10.000 stappen’, die je door Amsterdam Oost begeleidt. Over de Dappermarkt gidsen de routemakers je nu, een van de drukste markten van Amsterdam. De markt is officieel ontstaan in 1901, maar al jaren eerder stonden kooplui hier van alles te verkopen aan de stoeprand. De markt is inmiddels wereldberoemd: het gerenommeerde reismagazine National Geographic Traveler zette hem op plek 8 in hun top 10 van leukste winkelstraten ter wereld.

Domweg gelukkig

Bij de Spakenburgste Vishandel houdt een meute reigers de wacht, spiedend naar afgedwaalde visjes. Je wandelt nu door de Dapperstraat, waar je domweg gelukkig kunt zijn, aldus het beroemde gedicht van J.C. Bloem. Op een gevel staat de tekst groot afgedrukt in acht talen, de diversiteit van deze buurt afspiegelend – hoewel je de tekst in dat geval in meer dan honderd talen zou moeten tonen.

Fraaie gevels

Ook de straten waar je nu doorheen wandelt zijn divers. Panden met fraaie gevels staan schouder aan schouder met goedkope nieuwbouw, zoals in de Commelinstraat. Vlak na het Tropenmuseum sla je het Oosterpark in, een klein stadspark in een drukke buurt. Toch is het er vandaag erg rustig.

Muziekkapel

Op een mooie zomerse dag ontploft het park bijna van alle buurtgenoten die hier komen picknicken, joggen, flaneren, voetballen, tai-chiën. Musiceren doen ze ook, in de gietijzeren muziekkapel. De opvallende kapel uit 1908 is van de hand van de architect van het Oosterpark, Leonard Springer.

Bolgewas en sneeuwklokjes

Vandaag steken de sneeuwklokjes allemaal tegelijk hun kopjes boven het maaiveld. Zoek in het gras ook even naar een ander kopje, verscholen tussen het gras: het grappige ‘Bolgewas’ van beeldhouwer Paul Koning uit 1969. Een buste van een goedlachs mannetje dat volgens de begeleidende tekst uit het gras oppiept “als een bloem die een zonnige dag begroet”.

Titaantjes en De Schreeuw

Vandaag is zelfs het weer divers. Na wat felle opklaringen jaagt een regenbui me langs het beeldje van Nescio’s Titaantjes – Bavinck, Hoyer en Koekebakker – en langs De Schreeuw, een monument ter nagedachtenis aan de moord op Theo van Gogh. Verderop in het park – van de route af – vind je ook het slavernijmonument.

Kastanjeplein met… kastanjes

Het park laat je achter je, en je ziet even later dat het Kastanjeplein z’n naam eer aandoet: monumentale kastanjes heffen hun zware takken richting de bewolkte hemel. Geniet van het prachtige plein, want al staan hierna het Eiken- en Beukenplein nog op het program, mooier dan dit wordt het niet. Het Beukenplein is niet meer dan een drukke – beukenloze – weg.

Vroolijke woningen

De grauwe Platanenweg – opgeluisterd met kleurrijke muurschilderingen – voert je de Transvaalbuurt binnen. Hier vind je straten in Amsterdamse Schoolstijl. Toch is het geen chique buurt: in 1903 tekende Berlage het stratenplan van deze eerste geplande arbeidersbuurt van Amsterdam. Een van de architecten wilde “Vroolijke woningen! Kleurigheid en levendigheid!”, vertelt de wandelgids.

Speeltuintje van Aldo van Eyck

Twee guitige olifantjes wachten je op bij een ouderwets speeltuintje, ontworpen door Aldo van Eyck. Een iconisch ontwerp met klimboog, duikelrekken, zandbak en zitbankjes. Vroeger heel gewoon – Van Eyck ontwierp 730 speeltuinen voor Amsterdam – maar nu zeldzaam: er zijn er nog zo’n 20 over. Waaronder eentje in de tuinen van het Rijksmuseum.

Amsterdamse Stadskwekerij

De Transvaalkade brengt je in de Watergraafsmeer, een van de laagstgelegen buurten van Amsterdam: 5 meter beneden NAP. Hier lag ooit een groot meer dat is ingepolderd in 1629. De route gaat langs de oude Amsterdamse Stadskwekerij met z’n kas uit 1927. Hier kweekte de gemeente vroeger exotische bomen voor de stadsparken, nu is het de kas van het restaurant met een niet verrassende naam: De Kas. De 300 soorten groenten, kruiden en fruit uit de kweekkas belanden verser dan vers op je bord.

Huize Frankendael

Een romantische siertuin met vijvers, prieeltjes en bankjes brengt je bij weer iets bijzonders: Huize Frankendael uit 1695. Het statige huis is genoemd naar de Duitse plaats Frankenthal. Je kunt er trouwen, vergaderen en feesten, maar een kop koffie met uitzicht op de tuin behoort ook tot de mogelijkheden.

Verstild Linnaeushof

Verderop hangt een verstilde sfeer op het Linnaeushof. Rondom de grote kerk ontstond dit hofje, met herenhuizen voor de leden van het kerkbestuur. Veel bewoners behoorden tot de ‘gegoede stand’: ingenieurs, onderwijzers, accountants. Ook de middenstand was hier flink vertegenwoordigd, met een groenteboer, bakker, fietsenmaker, muziek- en boekhandel.

Dorps straatje

Als je verderop een verscholen trap afdaalt – rond stap 9.000 – tref je een verrassend dorps straatje, de Linnaeusdwarsstraat. Vroeger was het een ongure, donkere straat, die buurtbewoners ook wel ‘krotjesstraat’ noemden. Nu heeft de klinkerstraat met lage huizen bepaald een idyllische uitstraling.

Poesiat & Kater

Laatste hoogtepunt vind je bij Brouwerij Poesiat & Kater, waar weer eens blijkt dat de werkelijkheid even vreemd kan zijn als de fantasie. De brouwerij is vernoemd naar twee belangrijke medewerkers: meester-timmerman Bart Poesiat en meester-metselaar Klaas Kater.

Dierenbegraafplaats

In 1927 vestigde zich een dierenasiel in het pand, met pal ernaast een dierenbegraafplaats. Behalve veel katten en honden lag hier zelfs een gorilla begraven. Nu is in het pand opnieuw een brouwerij gevestigd, die de oude naam in ere houdt. Als eerbetoon aan het verleden hebben ze langs de rand van het terras de oude grafzerkjes van de dieren als monumenten bewaard.