Papier en een lekker lang kanaal eisen de hoofdrollen op van deze wandeling. Tekenen van de papierindustrie zie je in deze contreien namelijk overal terug. En het Apeldoorns Kanaal met z'n schilderachtige rij eiken, dat kun je vele kilometers lang bewonderen. Veel nut heeft het kanaal nooit gehad, mooi is het wel.
Na drie waanzinnig mooie etappes over de Veluwe doe je nu weer een forse stap terug: deze etappe – hoewel zeker aangenaam – haalt het niet bij de landschappelijke euforie die we hiervoor hebben mogen ervaren. 'Het kan niet alle dagen feest zijn', zei m'n oma altijd. Waarom eigenlijk niet?
Speciaal voor wandelaars: Canon Powershot Zoom
Camera en verrekijker in één: de droom van elke wandelaar. Met de compacte Canon Powershot Zoom kijk je die ijsvogel recht op z'n mooie snavel. En maak je er ook nog een foto of filmpje van. Hoe goed is hij?
In Laag Soeren is het smakelijk starten. Vlakbij de bushalte zit namelijk een café-restaurant met een plezierig terras, goeie koffie en dito appeltaart. Ja, wij eten elke etappe een stuk appeltaart. Mogen we?
Nederlands eerste kuuroord
De aanloop gaat door de mooie bossen rond Laag-Soeren. Wist je dat dit dorp in de 19e eeuw grote bekendheid kreeg als Nederlands eerste kuuroord? De Amsterdamse koopman Jut van Breukelerwaard – die in een Tsjechisch kuuroord wonderbaarlijke genezing vond voor zijn jicht – kocht in 1848 het ‘Huis Laag Soeren’. Hij maakte er een geneeskrachtige badinrichting van.
Zuiver sprengenwater & schone lucht
Prima streek voor een kuuroord. Natuurlijk en zuiver Veluws sprengenwater stroomt hier overvloedig. En de bosrijke omgeving zorgt merkbaar voor frisse, schone lucht. We halen nog eens lekker diep adem en stomen energiek door.
Veluwsche Stoomtrein Maatschappij
Even later steken we een eenbaans spoorlijntje over. Het is de 32 kilometer lange spoorlijn van Dieren naar Apeldoorn, aangelegd door koning Willem III in 1887. Over dit smalle lijntje vervoerden ze in vroeger tijden flink wat goederen: brandstoffen voor de vele ketelhuizen, papier, karton, kalkzandsteen, hout voor de mijnen.
Veluwse papierindustrie
Het roestige lijntje speelde een belangrijke rol in de Veluwse papierindustrie. Het papier werd vanaf papierfabriek De Hoop in Eerbeek direct in de trein geladen en in heel Europa afgezet. In 1984 viel het doek voor het goederenvervoer. Nu tuft De Veluwsche Stoomtrein Maatschappij met haar rijdend spoorwegmuseum over de rails.
Apeldoorns Kanaal: lang & lekker
Dan komen we bij het hoogtepunt van deze etappe: het traject langs het Apeldoorns Kanaal. Bijna 7 kilometer loop je hier over het schouwpad langs het kanaal, dat over de volle lengte overschaduwd wordt door hoge Amerikaanse eiken. Langs authentieke brugwachterswoningen en bruggetjes-zoals-ze-vroeger-waren wandelen we en we komen in een bijzonder goede stemming.
Met de hand gegraven
Een kanaal met een verhaal is het. In 1825 startten ze met het graven van het 32 kilometer lange kanaal van Dieren naar Hattem. Niet met machines, maar met schop en kruiwagen. Vier jaar later was de klus geklaard: het langste kanaal van Gelderland was een feit. Vijf houten sluizen zorgden voor overbrugging van 12 meter hoogteverschil.
Geen rendabel kanaal
Rupsje-nooit-genoeg was het kanaal wel. Het slokte enorme hoeveelheden geld en energie op: verbreding, verdieping, aanleg van sprengen voor de watertoevoer, herstel van verwoeste bruggen na de Tweede Wereldoorlog. De scheepvaart bleef achter bij de verwachtingen. Rendabel is het kanaal nooit geworden. Schaalvergroting in de scheepvaart en concurrentie van vervoer over spoor en weg leidden tot sluiting.
Landschappelijke schoonheid
Wij wandelaars houden er in ieder geval een kanaal met een grote landschappelijke schoonheid aan over. Oevers vol bloemen. Op eentje rusten een vlinder en een bij vredig schouder aan schouder. Een meerkoet broedt verscholen tussen het riet.
Jammer hoor
Jammer alleen, zeggen we tegen elkaar, van die weg aan de overkant. Daar raast nogal wat verkeer overheen. En jammer van al die fietsers en andere weggebruikers-op-wielen die ook komen genieten van dit prachtige traject. En zo hebben we altijd weer wat te zeuren. Ja, ook wij zijn rupsjes-nooit-genoeg.
De Middelste Molen
Vergeet niet even een kijkje te nemen bij een bezienswaardigheid langs het kanaal: de Middelste Molen. Al sinds 1662 wordt hier papier geschept. De molen is nog steeds in gebruik. Het is de enige authentieke papierfabriek in Nederland die nog op waterkracht werkt. Er is ook een museum gehuisvest.
Vrijenbergerspreng & Veldhuizerspreng
Hoe mooi ook, na 7 kilometer kanaalvreten verlangen we wel naar verandering van wandelspijs. En dat krijgen we. Eerst wandelen we door de bossen langs twee mooie sprengen: de Vrijenbergerspreng en de Veldhuizerspreng. Die zijn in de 19de eeuw gegraven om het Apeldoorns Kanaal met water te voeden.
Hoogste waterval van Nederland
Lekker fris om langs te banjeren. En hou je vast: aan de Vrijenbergerspreng ligt de hoogste waterval van Nederland (niet gezien!). Het water duikelt over 4 trappen ruim 15 meter naar beneden. Tjonge.
Munsterman (zonder stuifzand)
Tot slot krijgen we nog een lekker wandeltoetje: voormalig stuifzandgebied Munsterman. Weinig stuifzand te bekennen. Wel uitzichten over weiden met rustende koeien en akkers met opkomend mais. Twee buizerds cirkelen decoratief boven naaldbossen. Mooi gezicht. Alles wat muis is denkt daar anders over.
Supermooie wandelgids
Het Maarten van Rossumpad wandelen wordt een feestje met de mooie gids. Lekker thuis alvast grasduinen in de routes die je gaat lopen. Schitterend uitgegeven, boordevol mooie foto's en verhalen. En natuurlijk: handige kaartjes en routebeschrijvingen.
Op Natuurhuisje.nl vind je unieke vakantiehuisjes midden in de natuur. In een natuurhuisje kun je je heerlijk terugtrekken van het drukke, dagelijkse bestaan. Je komt helemaal tot rust.
Zoek je een geweldige camera of verrekijker voor onderweg? Ik heb de allerbeste camera's en kijkers voor je op een rij gezet. Gebaseerd op reviews en testen van de experts.
Zoek je een bijzonder vakantiehuisje in Gelderland? Natuurhuisje.nl heeft een prachtig aanbod van huisjes middenin natuurgebieden. Ver weg van de massa geniet je van diepe rust en heerlijke natuur. Speciaal voor jou selecteerde ik de 10 mooiste!
Maarten van Rossumpad
Laag Soeren (bushalte)
Alle routebeschrijvingen
