Alle dagen feest?

Na drie waanzinnig mooie etappes over de Veluwe doe je nu weer een forse stap terug: deze etappe – hoewel zeker aangenaam – haalt het niet bij de landschappelijke euforie die we hiervoor hebben mogen ervaren. 'Het kan niet alle dagen feest zijn', zei m'n oma altijd. Waarom eigenlijk niet?

Appeltaart, lekker toch?

In Laag Soeren is het smakelijk starten. Vlakbij de bushalte zit namelijk een café-restaurant met een plezierig terras, goeie koffie en dito appeltaart. Ja, wij eten elke etappe een stuk appeltaart. Mogen we?

Nederlands eerste kuuroord

De aanloop gaat door de mooie bossen rond Laag-Soeren. Wist je dat dit dorp in de 19e eeuw grote bekendheid kreeg als Nederlands eerste kuuroord? De Amsterdamse koopman Jut van Breukelerwaard – die in een Tsjechisch kuuroord wonderbaarlijke genezing vond voor zijn jicht – kocht in 1848 het ‘Huis Laag Soeren’. Hij maakte er een geneeskrachtige badinrichting van.

Zuiver sprengenwater & schone lucht

Prima streek voor een kuuroord. Natuurlijk en zuiver Veluws sprengenwater stroomt hier overvloedig. En de bosrijke omgeving zorgt merkbaar voor frisse, schone lucht. We halen nog eens lekker diep adem en stomen energiek door.

Veluwsche Stoomtrein Maatschappij

Even later steken we een eenbaans spoorlijntje over. Het is de 32 kilometer lange spoorlijn van Dieren naar Apeldoorn, aangelegd door koning Willem III in 1887. Over dit smalle lijntje vervoerden ze in vroeger tijden flink wat goederen: brandstoffen voor de vele ketelhuizen, papier, karton, kalkzandsteen, hout voor de mijnen.

Veluwse papierindustrie

Het roestige lijntje speelde een belangrijke rol in de Veluwse papierindustrie. Het papier werd vanaf papierfabriek De Hoop in Eerbeek direct in de trein geladen en in heel Europa afgezet. In 1984 viel het doek voor het goederenvervoer. Nu tuft De Veluwsche Stoomtrein Maatschappij met haar rijdend spoorwegmuseum over de rails.

Apeldoorns Kanaal: lang & lekker

Dan komen we bij het hoogtepunt van deze etappe: het traject langs het Apeldoorns Kanaal. Bijna 7 kilometer loop je hier over het schouwpad langs het kanaal, dat over de volle lengte overschaduwd wordt door hoge Amerikaanse eiken. Langs authentieke brugwachterswoningen en bruggetjes-zoals-ze-vroeger-waren wandelen we en we komen in een bijzonder goede stemming.

Met de hand gegraven

Een kanaal met een verhaal is het. In 1825 startten ze met het graven van het 32 kilometer lange kanaal van Dieren naar Hattem. Niet met machines, maar met schop en kruiwagen. Vier jaar later was de klus geklaard: het langste kanaal van Gelderland was een feit. Vijf houten sluizen zorgden voor overbrugging van 12 meter hoogteverschil.

Geen rendabel kanaal

Rupsje-nooit-genoeg was het kanaal wel. Het slokte enorme hoeveelheden geld en energie op: verbreding, verdieping, aanleg van sprengen voor de watertoevoer, herstel van verwoeste bruggen na de Tweede Wereldoorlog. De scheepvaart bleef achter bij de verwachtingen. Rendabel is het kanaal nooit geworden. Schaalvergroting in de scheepvaart en concurrentie van vervoer over spoor en weg leidden tot sluiting.

Landschappelijke schoonheid

Wij wandelaars houden er in ieder geval een kanaal met een grote landschappelijke schoonheid aan over. Oevers vol bloemen. Op eentje rusten een vlinder en een bij vredig schouder aan schouder. Een meerkoet broedt verscholen tussen het riet.

Jammer hoor

Jammer alleen, zeggen we tegen elkaar, van die weg aan de overkant. Daar raast nogal wat verkeer overheen. En jammer van al die fietsers en andere weggebruikers-op-wielen die ook komen genieten van dit prachtige traject. En zo hebben we altijd weer wat te zeuren. Ja, ook wij zijn rupsjes-nooit-genoeg.

De Middelste Molen

Vergeet niet even een kijkje te nemen bij een bezienswaardigheid langs het kanaal: de Middelste Molen. Al sinds 1662 wordt hier papier geschept. De molen is nog steeds in gebruik. Het is de enige authentieke papierfabriek in Nederland die nog op waterkracht werkt. Er is ook een museum gehuisvest.

Vrijenbergerspreng & Veldhuizerspreng

Hoe mooi ook, na 7 kilometer kanaalvreten verlangen we wel naar verandering van wandelspijs. En dat krijgen we. Eerst wandelen we door de bossen langs twee mooie sprengen: de Vrijenbergerspreng en de Veldhuizerspreng. Die zijn in de 19de eeuw gegraven om het Apeldoorns Kanaal met water te voeden.

Hoogste waterval van Nederland

Lekker fris om langs te banjeren. En hou je vast: aan de Vrijenbergerspreng ligt de hoogste waterval van Nederland (niet gezien!). Het water duikelt over 4 trappen ruim 15 meter naar beneden. Tjonge.

Munsterman (zonder stuifzand)

Tot slot krijgen we nog een lekker wandeltoetje: voormalig stuifzandgebied Munsterman. Weinig stuifzand te bekennen. Wel uitzichten over weiden met rustende koeien en akkers met opkomend mais. Twee buizerds cirkelen decoratief boven naaldbossen. Mooi gezicht. Alles wat muis is denkt daar anders over.