Geen schoonheidsprijs

Thuis op de bank, bladerend door het prachtige gidsje van het Romeinse Limespad, had ik al gezien dat etappe 1 geen schoonheidsprijs zou verdienen. De kaart toont een route die vooral door bebouwd gebied loopt, en die snelweg A4 kruist. En dan weet je al hoe laat het is: dit wordt afzien.

Op de boulevard, in de regen

Niet al te laat staan wij met een ander groepje moedige Limespad-lopers bij het startpunt op de boulevard van Katwijk aan Zee. Het miezert en het waait, terwijl ons een rustige, droge dag was beloofd. Zoals zo vaak constateer ik ook vandaag dat het weerbericht enorm voor verbetering vatbaar is.

Kunstwerk De Brittenburg

Maar gelukkig hebben wij een positieve grondhouding. En dus bestuderen we het bronzen kunstwerk De Brittenburg van kunstenaar Nicolas Dings met belangstelling. Op een tafelplateau heeft Nicolas de plattegrond van het Romeinse grensfort De Brittenburg gegraveerd. De sculptuur stelt de soldaten van Keizer Caligula voor, die staan opgesteld om te vechten tegen de zee.

Verzwolgen door de zee

Met half dichtgeknepen ogen staren we naar die eindeloze zee. Niet alleen tegen de regen, maar ook om onze fantasie de vrije loop te laten. Daar ergens, 500 meter uit de kust, moet fort De Brittenburg zo’n 2000 jaar geleden fier overeind hebben gestaan. Ver terug in de tijd is het fort verzwolgen door de zee. Nog een paar keer – in de 15e, 16e en 17e eeuw – waren de ruïnes zichtbaar na stormen op het strand bij Katwijk aan Zee. Daarna heeft de zee het fort voor altijd opgeslokt.

Hollandse badplaatsen...

Soms is je fantasie mooier dan de werkelijkheid, en dat is vandaag ook het geval. De boulevard van Katwijk aan Zee is qua schoonheid vergelijkbaar met die van Hollandse badplaatsen als Zandvoort, Egmond, Scheveningen. Niet overdreven aantrekkelijk dus, zeker op een miezerige dag als vandaag.

Haringhappende zeelui & De Vuurboet

Maar dankzij onze positieve grondhouding zien wij lichtpuntjes. De belangrijkste: bij strandtent Zee & Zon is het aangenaam vertoeven, ook al is de zon ver te zoeken. En ze hebben heerlijke appeltaart. Maar ook de vissende Katwijkers aan de kustlijn met hun lange werphengels plus het bronzen beeld van haringhappende zeelui verhoogt onze stemming. Letterlijk lichtpuntje is de markante vuurtoren De Vierboet uit 1605, de één na oudste vuurtoren van Nederland (de Brandaris uit 1594 is de oudste).

Bible belt in Katwijk

We hebben het kortom best naar onze zin als we het dorpje Katwijk inlopen. Als ik aan Katwijk denk, dan borrelt het woord ‘bible belt’ bij me op. En verdomd (sorry), dat blijkt te kloppen. Die zone waarin streng gelovige gereformeerden (zeg maar: SGP’ers) wonen, loopt als een brede strook door Nederland van Zeeland naar Overijssel. Katwijk valt er geografisch eigenlijk net buiten, maar daar trekken de Katwijkers zich niets van aan: ook hier geloven ze in groten getale en met heel hun hart in de Here.

Katwijks Museum

Dat geloof konden ze in vroeger eeuwen goed gebruiken. Het vissersdorp heeft veel van zijn mannen aan de zee verloren. Een hard bestaan was het, zien we als we in het sympathieke Katwijks Museum inlopen (aanrader!). Het geeft een goed beeld van hoe de Katwijkers in vroeger eeuwen woonden en leefden.

Kunstenaarskolonie

Tal van schilderijen in het museum tonen het noeste vissersleven. En daar zitten een paar juweeltjes bij. Die doeken stammen uit het einde van de negentiende eeuw, toen Katwijk werd overspoeld door meer dan duizend kunstenaars. Ze werden aangetrokken door de bedrijvigheid op het Katwijkse strand: het vissersleven sprak tot de verbeelding. Grote namen zijn Jan van Goyen, Jan Toorop, Willy Sluiter en Hans von Bartels.

Romeinse tijd in potscherven

Maar daar komen we natuurlijk niet voor op deze eerste etappe van de Romeinse Limesroute. We komen voor de restanten van de Romeinse tijd die hier te vinden zijn. En die zien we inderdaad, in een hoekje op zolder. Een handvol potscherven en kruiken, wat sieraden en gereedschap. Plus een berg stenen die de Romeinen gebruikten om met een katapult de vijand in puinpoeier te schieten. That’s it. Wij zijn er blij mee.

Chagrijnig van een route

“Waarom”, hoor ik je denken, “schrijf je nu al 10 alinea’s lang alleen maar over Katwijk?” Dat zit zo: ik probeer uit te stellen dat ik je moet vertellen dat we van de rest van de route best chagrijnig werden. Ondanks onze positieve grondhouding.

Wandelroute van het Jaar 2019

Want na Katwijk lopen we door een saai duingebied waar we nooit het zicht verliezen op de saaie rafelranden van Katwijk. We wandelen door saaie buitenwijken met saaie huizen. Langs saaie straten en even saaie vaarten. En dan te bedenken dat we hier op de ‘Wandelroute van het Jaar 2019’ lopen. En dat de Romeinse grens waar we langslopen, is voorgedragen voor plaatsing op de Unesco Werelderfgoedlijst.

Het castellum van Valkenburg

Dus het ligt vast aan ons. Langzaam sukkelen we in een soort wandelslaap, waar we even uit wakkergeschud worden door ‘Het castellum van Valkenburg’. Hier heeft ooit het Praetorium Agrippinae gelegen, een Romeins grensfort aan de Oude Rijn. De archeoloog professor Van Giffen vond hier in de jaren veertig van de vorige eeuw restanten van graanopslagplaatsen, een grafveld, een Romeins badhuis.

Op naar de volgende etappe

We stappen verder door de miezerregen, onze paraplu's opgestoken. Fantaserend over hoe het zou zijn om ons te laten verwennen in een Romeins badhuis. En over de volgende etappe die vast meer te bieden heeft dan deze.