Bloeiende fruitbomen

We boften ook wel, want na een bar koude start van de lente stond de natuur letterlijk op springen. Alles kwam tegelijk in bloei. Fruitbomen in alle soorten en maten. Wellustige magnolia’s. Japanse Kersen zo roze dat het pijn aan onze ogen deed. Velden vol samenscholende paardenbloemen.

Betoverend landschap

De route voert door landschap van ongekende schoonheid. On-Nederlands ook, met heuvels en dalen die meer aan de Ardennen doen denken, en soms zelfs aan Midden-Frankrijk. Zeker als een Limousin-koe af en toe z’n nieuwsgierige snufferd om de hoek van een weiland steekt.

Het Gerendal

Je loopt de eerste kilometers door het Gerendal. Ik had er nog nooit van gehoord, maar het is een bekend bloemendal. De bodem bevat nogal wat kalk, en zowel in de bossen als op de graslanden groeien vele kalkminnende planten. Meer dan 140 soorten bloeien rijkelijk op de arme grond, waaronder wilde akelei, krijtwalstro, Duitse gentiaan en vijftien soorten orchideeën (je komt ook langs een ‘orchideeëntuin’).

De Gulp

De beekjes die je op je pad treft, dragen flink bij aan het wandelgenot. Soms zie je ze glinsteren in een ver dal, dan weer loop je pal langs de slingerende oevers. De Gulp is zo’n mooi beekje, dat vlak voor Slenaken avances met je maakt. Daar is het nog maar een minuscuul stroompje. Toch heeft de zeventien kilometer lange beek een diep dal uitgesleten. De hellingen bij Slenaken zijn steil en hoog. Door ‘stegelkes’ (draaihekjes) wandel je dwars over het land, in het voorjaar lachen vele bloemen je toe. Superleuk!

Fruitrijk Mergelland

Stadsmensen als we zijn, dachten we opeens langs velden met wijnbouw te komen. Rijen boompjes/struiken stonden schouder aan schouder schandalig te bloeien en we versleten ze voor wijnranken. Maar opeens sloeg de twijfel toe: bloeien druiven eigenlijk wel? Nu niet lachen: het bleken fruitboompjes te zijn die toch echt heel anders bloeien dan druiven, zag ik net op Google Afbeeldingen.

Anyways, een deel van de fruitoogst verdwijnt in de appel- en perenstroop. Dat was lange tijd een typisch huisproduct van het fruitrijke Mergelland. In 1950 telde Limburg nog 200 stroopkokerijen. Nu zijn er nog maar een paar in werking.

Supergezellige dorpjes

De start in Valkenburg is al goed. Je rolt het station binnen met de Veolia (absurde uitwas van de concurrentie op het spoor, zijn daar eigenlijk ooit wel koppen voor gerold?). Maar rol vervolgens niet als een kip zonder kop het dorp binnen. Werp even een blik over je schouder naar het schitterende stationsgebouwtje, echt een snoepje.

Oudste stationsgebouw van Nederland

Enne, respect hè: het is het oudste stationsgebouw van Nederland, gelegen aan de oudste spoorlijn van Limburg (van Maastricht naar Aken), beide geopend in 1853. Het gebouw is opgetrokken uit kalksteen en lijkt op een kasteeltje. Architect Jacobus Enschedé heeft zich laten inspireren door het toenmalige buitenverblijf van koning Willem II (betovergrootvader van onze Willy) in Tilburg.

Valkenburg: charmant stadje

Valkenburg is sowieso de moeite waard om doorheen te banjeren. Doe in het centrum even je oogkleppen op, want het is daar één groot vreet- en zuipfestijn met de sfeer van Spaanse Costa-ellende. Maar de oude kern van Valkenburg is wel zeer charmant. En je kunt nog zien dat het een vestingstadje was, beschermd door een kalkstenen stadsmuur, en overschaduwd door een ‘hoogtekasteel’, gebouwd op een uitloper van de Heunsberg. De steile wanden van deze heuvel maakten de burcht vrijwel onneembaar. De wandeling voert langs de kasteelruïne. ‘Leuk’ weetje: in 1672 liet stadhouder Willem III (verre voorvader van onze Willy) het kasteel opblazen. Opgeblazen kwast.

Gulpener Bierbrouwerij

De tijd dat in veel Limburgse dorpen bier werd gebrouwen is al lang voorbij. In Valkenburg is nog een brouwerij, en natuurlijk in Gulpen, dat een aardig plein heeft met lekkere terrassen. Je komt daar langs de Gulpener Bierbrouwerij, die bekend is om haar speciaalbieren (zoals ‘Gulpener Dort’) en kan bogen op een traditie van 175 jaar.

Noorbeek: traditierijk dorp

In Noorbeek is het goed toeven. Het wordt wel het meest traditierijke dorp van Zuid-Limburg genoemd. Het dorpsplein ‘d’r Pley’ is nog hetzelfde als 350 jaar geleden. Dit geldt zowel voor de stokoude plataan als voor het 13e eeuwse terpkerkje en de devotiekapel van de patrones H. Brigida.

Alleen 350 jaar geleden brulden er nog geen meutes motormuizen door Noorbeek. Groepsgewijs met je luie reet in een leren pak door mooie dorpen scheuren op zonnige zondagen: de lieve Heer heeft rare kostgangers. Met alle respect.

Mheer & Baron Degenhard de Loë

Ook al plezierig is het in het dorpje Mheer (leuke naam). Geniet daar even van het mooie uitzicht op het kasteel en de bijbehorende kasteelhoeve, gebouwd rond 1300. Het kasteel wordt sinds 1959 bewoond door baron Degenhard de Loë en is niet te bezichtigen.

Geuldal: mooiste landschap van NL

Je wandelt grotendeels door een van de twee mooiste gebieden van Nederland. Dat heb ik niet bedacht, daar is een officiële staatscommissie aan te pas gekomen. Die heeft het Limburgse Geuldal en de Drentsche Aa in 2005 uitgeroepen tot mooiste landschappen van Nederland. Officieel genieten dus maar...

Imposanter dan de Drentsche Aa

Onze officieuze wandelcommissie, twee leden sterk, vond het Geuldal nóg imposanter dan de Drentsche Aa. Nog gevarieerder, nog meer mooie dorpjes, nog mooiere beekdalen. Door de grote hoogteverschillen krijg je ook telkens prachtige panorama’s voorgeschoteld.

Geul uit een putje

Het Geuldal dankt zijn naam aan de snel stromende Geul, die door het dal meandert. De Geul ontspringt in het kleine gehucht Lichtenbusch, dat in België ligt, vlakbij de grens van Duitsland. De rivier begint in een welputje in de kelders van boerderij 'Todtleger'. Verderop maakt de Geul vrienden met vier andere beekjes, waarna het vrolijke vijftal een pittig stromend riviertje vormt. Met een lengte van 58 kilometer vindt de Geul zijn weg naar de Maas. Een meute forellen zwemt juist weerbarstig tegen de stroom op, richting het welputje in de kelders van boerderij Todtleger.

Da’s 'n ijsvogel

De snelle stroming van de Geul zorgt voor scherpe bochten en afbrokkeling van de oevers. Dieren als das en ijsvogel zijn daar dol op. Veel planten en dieren profiteren ook van de overstromingen die de uiterwaarden onder water zetten. En ook de Belgische zink- en loodmijnen dragen hun steentje bij: ze zorgen voor bijzondere zinkflora zoals zinkviooltjes en zinkboerenkers. Zo zijn zware metalen toch nog ergens goed voor.

Slingerpaadjes & koeiensporen

Heel leuk aan deze wandeling zijn de paden waar je overheen komt. Ook hier is de variatie enorm. Je bewandelt kleine slingerpaadjes, trekt een stuk dwars door weilanden over een koeienspoor, meandert mee met Geul of Gulp over graspaden.

Holle wegen

De tocht voert ook regelmatig over holle wegen. Veel holle wegen leiden van een hoger gelegen plateau naar een beekdal. Ze zijn in de loop der eeuwen in het landschap uitgesleten door het wegstromende water. De druk van paardenhoeven en wagenwielen heeft hieraan bijgedragen: gronddeeltjes werden vermalen en konden daardoor gemakkelijker met het water meezwemmen.

Jatten van het Krijtlandpad

Overigens loopt de NS-wandeling vrijwel helemaal samen met het Krijtlandpad, een streekpad van negentig kilometer door Zuid-Limburg. Beter goed gejat dan slecht bedacht, zal ik maar zeggen.

Vooroordelen over Limbo’s

Eén keer eerder was ik in Limburg. Twintig jaar geleden, samen met een schoolvriend bedwongen we met onze racefietsjes de hoge heuvels. Sindsdien heb ik deze provincie links laten liggen. Te ver van Amsterdam. Limbo’s versta je niet. Ze hebben het achter de ellebogen. Allemaal afschuwelijke Wilders-stemmers. Afijn, een flink pakket aan vooroordelen besmeurde mijn denkraam.

Aardige Limbo’s (echt waar)

Wat blijkt? Limburgers zijn áárdig. Ze maken snel contact voor een praatje voor de vaak, wijzen je graag de weg, groeten je allemaal met een vriendelijke lach. En het tempo is lekker traag, niemand lijkt haast te hebben. Zelfs de honderden racefietsers die we tegenkwamen, knipoogden ontspannen naar ons.

Volkomen relaxt en tevreden reisden we weer terug naar de herrie en de haast van de grote stad. Lief Limboland, we komen zeker terug voor meer wandelgenot!