Door het Haagse Bos

Het Haagse Bos mag dan een verademing zijn vergeleken met de hectiek van het Haagse station, ook hier is het deze maandagochtend vroeg best druk. Hardlopers, fietsers, wandelaars en twee keer een groepje ouderen dat naarstig op zoek is naar de Japanse Tuin, een van de pronkstukken in dit gebied. Mooi is het hier wel, met oude eiken- en beukenlanen en spiegelende vijvers.

Oerbos

In het Haagse Bos kun je in de herfst herten horen burlen. Eind mei klinken alleen vogelconcerten die niet van de lucht zijn, terwijl we over bospaadjes, romantische bruggetjes en statige singels lopen. Een van de oudste bossen van Nederland is het, onderdeel van een oerbos dat zich ooit uitstrekte van Hoek van Holland tot Alkmaar. Nu zijn alleen het Haagse Bos en het Haarlemmer Hout nog over.

Paleis Huis ten Bosch

We passeren Paleis Huis ten Bosch, waar Willem-Alexander zijn vriendinnetje Máxima tijdens het schaatsen op de vijver ten huwelijk vroeg. Dicht bij het woonpaleis van de koning en zijn gezin mogen we niet komen, maar tussen de spijlen van de toegangspoort zien we dat ze niet verkeerd wonen.

Clingendael en IJgenweis

Ongemerkt wandelen we Clingendael binnen, een landgoed in de Engelse landschapsstijl met vijvers, rododendrons en paadjes die onder eeuwenoude eiken en beuken doorschieten. We drinken koffie bij theeschenkerij IJgenweis – een hans-en-grietje-huisje met roodwitte luiken – en vangen een glimp op van het 17de eeuwse Huys Clingendael. De naam Clingendael is eenvoudig verklaarbaar: dael betekent dal en clinge betekent duinen. Het is dus het dal tussen de duinen.

Waalsdorpervlakte

Die duinen komen nu in zicht. De eerste stappen gaan door de Vlakte van Waalsdorp. Klinkt bekend? Tijdens de Tweede Wereldoorlog fusilleerden de Duitsers hier meer dan 250 verzetsstrijders. Na de oorlog werd dit een van de belangrijkste Nederlandse oorlogsherdenkingsplaatsen. We komen langs het duintopje waar een monument voor de slachtoffers staat en een enorme bronzen klok die ze bij Dodenherdenking luiden. De hele vlakte is rijksmonument.

Dal van de meidoorns

In Meijendel, waar we nu doorheen wandelen, zijn we beslist niet alleen. Mooi weids is dit ‘dal van de meidoorns’ wel. Een slingerpad langs knoestige eiken leidt ons in het voetspoor van twee vaders met kinderwagen naar uitkijkpunt Abelentop. “13 meter boven zeeniveau”, vertelt een bordje trots. Een weinig spectaculaire hoogte die ons toch fraaie uitzichten oplevert.

Boeren in de duinen

Meijendel behoort tot de ‘jonge duinen’, die vanaf het jaar 1000 zijn ontstaan. In de 19e eeuw zijn delen van de vallei ontgonnen voor de landbouw. Dat mislukte faliekant: de voedselarme grond leende zich niet voor ontginning en de zoute zeewind bedreigde de gewassen. Gelukkig maar, want landbouw hebben we in overvloed en van duinen krijgen we nooit genoeg. Midden in de vallei Meijendel ligt nog een oude boerderij, die herinnert aan de vroegere landbouwactiviteiten. Tegenwoordig kun je hier koffie drinken, wat we natuurlijk even doen.

Haags drinkwater

Langs veel uitgebloeide meidoorns en evenveel duindoorns die nog niet bloeien trekken we nu door open duingebied dat ook een functie heeft voor de waterwinning: vanaf 1874 put de gemeente Den Haag drinkwater uit de duinen. De zoetwatervoorraad, gevormd door eeuwen neerslag, slonk echter snel. Vanaf 1955 stapten ze over op voorgezuiverd rivierwater, eerst uit de Rijn, later uit de wat schonere Maas. Op het kaartje zien we vele waterplassen, maar die verschuilen zich in werkelijkheid achter dicht struweel, al krijgen we af en toe een doorkijkje.

Berkheide: heerlijke duinen

Een beetje gezapige duinen zijn het tot nog toe, waar net iets te veel stappen over fietspaden gaan. Daar komt verandering in als we voor de laatste vijf kilometer Meijendel verruilen voor duingebied Berkheide. Hier krijgen we waar we op hoopten: rustige duinen met leuke paadjes door het zand. Zwaar lopen is het wel, ook omdat we nogal wat stijgen en dalen, maar de duinen zijn hier verrassend mooi.

Stilte tussen paraboolduinen

Heide kom je niet tegen op Berkheide, genoemd naar een vissersdorpje dat hier ooit lag. Wel hoge paraboolduinen – zandruggen in halvemaanvorm – en moerassige valleien met struweel, met veldnamen als Kijfhoek, Bierlap en Knolletjesdel. Soms zie je restanten van aardappelveldjes: ook hier hebben ze tevergeefs geprobeerd te boeren. Een groot deel is officieel stiltegebied, en stil is het hier zeker. Hoewel… we kijken uit over kletsnatte duinvalleien waaruit oorverdovend kikkergekwaak opklinkt.

Atlantikwall

Rode paaltjes leiden ons over nauwelijks zichtbare spoortjes en we komen vrijwel niemand meer tegen. Wel zien we sporen van de Atlantikwall uit de Tweede Wereldoorlog: een 5000 kilometer lange verdedigingslinie die de Duitsers langs de kust van West-Europa optrokken om een geallieerde invasie te stuiten. We zien bunkers en restanten van een tankmuur.

Soefi-tempel

Dan komt Katwijk aan Zee in zicht, waar een Soefi-tempel op een duintopje de aandacht trekt. Die tempel is gebouwd op de plek waar de Indiase Hazrat Inayat Khan, oprichter van de International Sufi Movement, in de zomer van 1922 een mystieke ervaring kreeg. Met beide benen op de grond zien we even verder zee, strandtenten en de bushalte.

Wandeldatum en routebeschrijving

Deze wandeling hebben we gedaan op maandag 27 mei 2024. De meest recente versie van routebeschrijving, kaartje en gps-track kun je gratis downloaden op Wandelnet.nl.

Bekijk op Wandelnet.nl >>