Heuvelrughike: etappe 2

Dit is etappe 2 uit de wandelgids Heuvelrughike. In deze gids beschrijft routemaker Marianne Wildenberg een langeafstandswandeling van bijna honderd kilometer over de Utrechtse Heuvelrug. In vijf etappes wandel je van noord naar zuid, van het Gooimeer naar de Nederrijn.

Deze wandelgids op Bol.com >>

Dampende bomen

Start je vroeg op een zonnige herfstdag, dan zie je de bossen van De Vuursche op hun mooist. Lage zonnestralen schieten door verkleurende bladeren en laten spinnenwebben oplichten. De bossen hullen zich in een deken van nevel. En, nog nooit gezien: bomen staan te dampen alsof iemand vergeten is een saunadeurtje te sluiten.

Grand Canal

Slingerpaadjes wisselt ook deze etappe fijn af met beuken- en eikenlanen. De Hooge Vuursche heten de bossen hier, en ooit lag hier een buitenplaats met kasteel van Jacob Bicker, telg uit een invloedrijk Amsterdams regentengeslacht. Restanten van die tijd zie je nog steeds in de bossen. Zo wandel je langs het dichtgegroeide ‘Grand Canal’ waar nu de kikkers en salamanders het voor het zeggen hebben.

Jointje tussen de koningsvarens

Door tapijten van koningsvarens – die honderd jaar oud en twee meter hoog kunnen worden – banen we ons een weg. We passeren de spiegelende Pannekoekvijver, waarvan de vorm meer wegheeft van een halve maan dan van een ronde pannenkoek. Volgens het bordje op het oeverbankje zat ene Maarten hier met z’n hondje, hij “genoot van het leven en rookte een jointje”.

Snelle mountainbikers

Onze geestverruimende middelen bestaan uit de dampende bossen, waar het stil is, op een enkele tikkende specht na. Dat verandert bij theehuis ‘t Hooge Erf, gelegen op het hoogste punt van de noordelijke Utrechtse Heuvelrug. Daar worden we zowat omver gekegeld door voorbijschietende mountainbikers. Gelukkig hebben ze hun eigen paadjes, maar die kruisen ons pad meerdere keren en op die kruispunten is het oppassen geblazen.

Bochtige dromen

Hier blijkt een mountainbike-parcours met haarspeldbochten te liggen, want we zien steeds dezelfde helmen voorbij flitsen. Daaronder bloedserieuze koppen, modderspatten tot achter de oren. Gespierde lijven, maar ook buikige types op de vlucht voor hun midlife-crisis. Eentje roept: “Vanavond in bed zie ik nog steeds al die bochten.”

Heideveld De Stulp

Na een uitstekende cappuccino bij theehuis ‘t Hooge Erf en nog een paar levensbedreigende kruisingen wordt het stiller en stiller in de bossen. Die openen zich bij het fraaie heideveld De Stulp waar het goed lunchen is op een bankje met uitzicht. De witte Charolais-koeien, die de heide open houden, schuilen ongetwijfeld ergens achter een heuvel. Die heuveltjes zijn trouwens aangelegd voor jagers die zo makkelijker het wild konden afknallen.

362 soorten vogels

Even later komen we langs nog iets moois: het verstilde Pluismeer. Het meertje oogt natuurlijk, maar is ooit gegraven. In 1996 is het flink onderhanden genomen. Het voedselrijke slib is afgevoerd, waardoor de oorspronkelijke vegetatie weer lucht kreeg: zonnedauw, witte snavelbies, klokjesgentiaan. In de natte delen komt de naamgever voor: veenpluis. En het Pluismeer is een eldorado voor vogels: liefst 362 soorten zijn hier waargenomen.

Landgoed Pijnenburg

De Heuvelrughike verruilt de dichte bossen van De Vuursche voor het langgerekte landgoed Pijnenburg. Kilometerslang wandel je over een met eiken omzoomd pad tussen landerijen en weilanden met koeien. Hier loop je over de laagste delen van de Heuvelrug, een hoogveengebied waar ze vanaf de 13de eeuw turf staken. Het is er merkbaar vochtiger.

Natuurgebied Op Hees

Je passeert het fraaie restaurant ‘t Spiehuis met z’n roodgroene luiken, een voormalige langhuisboerderij uit 1800, en wandelt Op Hees binnen. Stille paadjes laten je zigzaggen over dit natuurgebied, met z’n afwisseling van naald- en loofbossen, akkers en graslanden, gescheiden door oude houtwallen.

Hooggelegen paadje

De Zoom met z’n heuvelende bossen is een volgend hoogtepunt. Hier bewandel je een hooggelegen paadje dat langs open stuifzandvlaktes kronkelt die je tussen de bomen kunt zien liggen. Let trouwens ook op de vele omgevallen bomen op het pad. Verderop neemt het stuifzand het helemaal over op de Soesterduinen.

Lange en Korte Duinen

Het gebied bestaat uit de Lange en Korte Duinen. Die zijn ontstaan in de laatste ijstijd toen een flink pakket zand kwam aanwaaien vanaf de drooggevallen Noordzee. Nadat het ijs zich terugtrok, ontstonden bossen en heidevelden. Door het plaggen van de heide en overbegrazing verdween de vegetatie en ging het zand stuiven. Tegenwoordig stuift dat zand niet meer op eigen houtje. Een kudde schapen houdt de stuifduinen nu ‘levend’.

Duizend bommen en granaten

Zweefvliegtuigjes boven de stuifduinen kondigen een volgend ‘point of interest’ aan: vliegbasis Soesterberg, een voormalig militair vliegveld. De militairen zijn inmiddels wegbezuinigd, de natuur heeft het overgenomen. Die doet het niet zuinigjes aan, waardoor een eldorado is ontstaan voor zeldzame vogels en hagedissen. Restanten van het militaire verleden zijn ook nog te ontdekken, zoals een atoombunker, shelters voor straaljagers en munitiedepots.

De stratenmaker van Paltz

Vrediger sferen tref je op landgoed De Paltz. Je wandelt over een kaarsrechte laan met driedubbele rijen beuken. Een bordje beweert dat dit de allermooiste laan van de provincie Utrecht is, en mooi is-ie zeker. De laan is waaiervormig beklinkerd. Een ervaren stratenmaker heeft hiervoor tien jaar op z’n knieën gezeten, waarbij hij elk klinkertje in de juiste vorm heeft gebikt. Wat een bikkel!

‘Opzij opzij opzij’

Het is een prachtig landgoed, ontworpen in 1876, met een afwisseling van beukenlanen, reusachtige douglas-sparren, vijvers, een koetshuis en een herderswoning. In de witgepleisterde villa bestiert zanger en theatermaker Herman van Veen – “Opzij opzij opzij” – z’n Art Center. Op het terras kun je wat drinken, en overal op het landgoed loeren gevaarlijke dieren tussen het weelderige groen.