Heuvelrughike: etappe 1

Dit is etappe 1 uit de wandelgids Heuvelrughike. In deze gids beschrijft routemaker Marianne Wildenberg een langeafstandswandeling van bijna honderd kilometer over de Utrechtse Heuvelrug. In vijf etappes wandel je van noord naar zuid, van het Gooimeer naar de Nederrijn.

Deze wandelgids op Bol.com >>

Haven van Huizen

Het haventje van Huizen, startpunt van deze etappe, ligt er idyllisch bij op deze stralende zaterdagochtend. De vrolijke zeilen, de houten huisjes en het klotsende water herinneren aan het vissersverleden van het dorpje dat al uit de middeleeuwen stamt. Zo vroeg op de ochtend is de horeca helaas nog niet open, maar een rondje door het haventje is een traktatie op zich.

Imposante kalkovens

Fotogeniek zijn de imposante kalkovens waar ze tot 1989 schelpen uit de zee verbrandden tot ongeblust kalk. Nu zijn de kalkovens omgetoverd tot een Fletcher Hotel. In Huizen werd in vroeger eeuwen nog meer gestookt: hier stonden ooit achttien visrokerijen. Vissen doen ze niet meer sinds de afsluiting van de toenmalige Zuiderzee. Nu zitten de Huizenaren in de kaas en de bouwbedrijven.

Langs het Gooimeer

Met een koffietekort pakken we een mooi en stil paadje door het struweel langs het Gooimeer. Je kijkt uit over een drassig gebied vol rietvelden waar vele vogels zich schuilhouden, aan het gekwetter te horen. In de verte zien we het blauwe water van het Gooimeer. Ooit klotste hier de Zuiderzee, tot in 1932 de Afsluitdijk de woeste zee temde tot een kalm binnenmeer.

Fraaie uitzichten

Dat je hier over de noordelijke grens van de Utrechtse Heuvelrug wandelt, merk je verderop, als je de beboste Aalberg beklimt. Die uitloper van de stuwwal ligt weliswaar maar 9 meter boven NAP, toch biedt hij fraaie vergezichten over de rietlanden en het Gooimeer. We zien talloze zeilbootjes en zwanen dobberen op het water.

Steile klifkust

Doordat de golven van de Zuiderzee tegen de hooggelegen zandgronden beukten, sloegen delen van de stuwwal weg, waardoor een flink steile klifkust ontstond. Even later bestijgen we nog een bergtop: de Eukenberg (14m boven NAP). Dit is geen uitloper van de Heuvelrug, hij werd in de middeleeuwen aangelegd als baken voor schippers op de Zuiderzee.

Naarder Eng

De kliffen keren we de rug toe en we trekken de bossen in. Smalle paadjes leiden ons naar een open vlakte: de Naarder Eng. Akkertjes waar ze oude granen als rogge en boekweit verbouwen, worden hier omgeven door houtwallen. Een kleurrijk veld met nazomerbloemen glooit omlaag naar de donkergroene bossen die we weer intrekken.

Trrringgggg

Op het terras van restaurant Bos en Hei ploffen we neer voor om de gemiste koffie in te halen. Maar koffie is hier niet de grootste attractie. Dat is een papegaai met gevoel voor humor en een breed repertoire. Waaronder vele ringtoontjes die de gasten naar hun smartphone doen grijpen. “Hallo? hallo?” roept hij als uitsmijter.

Limitische Heide

Dan volgt een zalige afwisseling van bossen en uitgestrekte heidevelden, waar begin september nog een paarse zweem overheen ligt. De Limitische Heide is het eerste heideveld, een mengeling van struikheide en ‘levend’ stuifzand. De merkwaardige naam komt van de zandwinning: zand afgraven mocht hier tot een bepaalde grenslijn (limiet) die over dit heidegebied liep.

Bikbergen en Tafelbergheide

Zandhagedissen zijn dol op het Limitische stuifzand, maar voor ons is het zwaar lopen. We verruilen de heide voor de bossen van Bikbergen, wandelen over een 18de eeuwse beukenlaan, passeren akkers en een 4000 jaar oude grafheuvel. En opnieuw bereiken we een heideveld: de Tafelbergheide. Ze grossieren hier in grappige namen.

Domtoren en Pampus

Hier kom je langs het hoogste punt van het Gooi: de Tafelberg (39.2 meter boven NAP). Een hele klim, maar de uitzichten over de heide liegen er niet om. Bij helder weer kijk je helemaal naar de Utrechtse Domtoren en het eiland Pampus. In vroeger eeuwen fungeerde de Tafelberg als een vuurtoren. Bovenop ontstaken de vrouwen van Huizen vuren als baken voor de schepen op de Zuiderzee.

Schaapskudde

De Tafelbergerheide gaat naadloos over in de Blaricummerheide, en we passeren een schaapskooi. Want op de heidevelden moet gewerkt worden: Drentse heideschapen houden hier de heide open, die anders zou dichtgroeien met bomen en grassen. Met een beetje geluk spot je hier de schaapskudde met herder. Vandaag zijn ze waarschijnlijk elders op de heide aan de slag. Grazende runderen zien we wel.

Natuurbrug Laarderhoogt

De 700 meter lange natuurbrug Laarderhoogt – onderdeel van de ecologische hoofdstructuur van Nederland – brengt ons vrijwel ongemerkt over snelweg A1, in het kielzog van snelle fietsers en de pootsporen van ree, das, marter en talloze andere dieren. En vervolgens rijgt de Heuvelrughike alweer het ene heideveld aan het andere.

Over de Doodweg

Een lang traject leidt dwars door zandverstuivingen waar de zon ons ongenadig te grazen neemt. Ruiters te paard in de verte laten zien dat stuifzand niet voor niets zo heet. Hier op de Westerheide passeren we tal van grafheuvels uit de prehistorie, die de glooiende heidevelden laten opbollen. Luguber wordt het op een brede zandweg: de Doodweg, die kaarsrecht van Bussum naar het Sint Janskerkhof loopt. Gelukkig vinden we er wel wat schaduw.

Zuiderheide

De verzengende zon en de mulle paden hebben voor lege waterflesjes en een droge keel gezorgd. Het waterkraantje van het kerkhof komt als geroepen voor we ons laatste heideveld betreden: de Zuiderheide. We wandelen dwars over de heide, moeten nog één keer flink klimmen en laten onze laatste voetstappen achter in het stuifzand.

Oude Postweg

Dan betreden we de Oude Postweg. Die wordt wel de voorloper van de A1 genoemd, omdat hij in vroeger eeuwen net als die snelweg helemaal naar de handelssteden in Duitsland liep. En misschien maakten al die postkoetsen en vrachtkarren met houten wielen wel evenveel herrie.

Laarder Wasmeer

Op de slotkilometers wandel je langs een laatste hoogtepunt: het Laarder Wasmeer. Nu is het een fraai natuurgebied met (opgedroogde) vennetjes en zandverstuivingen, maar tot halverwege de vorige eeuw werd hier afvalwater met zware metalen geloosd. Gelukkig is het gebied in 2003 gesaneerd, en bijzondere planten als klokjesgentiaan en veenpluis voelen zich hier nu thuis. Al met al een zeer mooie ‘hike’, we verheugen ons alvast op de volgende etappe!