Fraaie vlinderwandeling van Roots door het dal van de Ruiten Aa, een kronkelend beekje in het uiterste zuidoosten van de provincie Groningen. Je wandelt door het idyllische landschap rond het dorpje Sellingen. Gevarieerde bossen, heidevelden, vennetjes, weilanden en bloemrijke akkers vind je op je pad terwijl duizenden vlinders om je oren fladderen.
Vanaf de start bij informatiecentrum De Noordmee van Staatsbosbeheer pak je direct een éénpersoonspaadje langs de beek die je op deze wandeling nog vaak zult treffen: de Ruiten Aa. Op het lommerrijke pad zien we veel vlinders voor onze voeten opvliegen. Het landschap rond het dorpje Sellingen is volgens onze Roots-gids een van de vlinderrijkste gebieden van Nederland. “Logisch, want je vindt er akkers, heide, weilanden, bosjes en water. En daar houden vlinders van.”
Een paar kilometer wandelen we langs het beekje door idyllisch landschap. Zeer bloemrijk is het brede beekdal – onze app Plantnet draait overuren met voor ons onbekende soorten als gevlekte hertshooi, knopherik, gele ganzenbloem. Intussen fladderen de vlinders onrustig van bloem naar bloem zonder even de tijd te nemen om te poseren voor de fotograaf – moi – die tevergeefs achter ze aanrent.
Dan maar genieten van het fraaie beekdal van de Ruiten Aa. Net zoals veel andere Drentse en Groningse beken werd ook dit beekje halverwege de 20ste eeuw gekanaliseerd. Met zo’n rechtgetrokken beek konden ze het water veel efficiënter afvoeren en zo overstromingen tegengaan. Maar gelukkig keerde het tij eind vorige eeuw: de Ruiten Aa mag weer inefficiënt door het landschap kronkelen, met oevers vol riet, kruiden en wilde bloemen.
Verderop opent het landschap zich. We kijken uit over graslanden omsloten door houtwallen. Een herenboerderij rust fraai tegen de bosrand. En dan, eindelijk, behaagt het een vlinder neer te strijken en zich te laten fotograferen: de citroenvlinder. Met z’n dooraderde geelgroene vleugels is hij een meester in camouflage: je ziet bijna geen verschil met de groene blaadjes waar hij tussenhangt, zacht wiegend op de wind.
We zien ook veel groentjes, die sterk op citroenvlinders lijken. Die leven op de grens tussen bos en heide, en dat klopt helemaal: vanuit het bos wandelen we nu Ter Borg binnen, het grootste heidegebied van Groningen. Schilderachtige velden die zijn verwilderd met kleurrijke grassen en zuring.
Staatsbosbeheer heeft z’n handen vol aan dit heidegebied. Ze chopperen en plaggen het, vertelt een bordje. Chopperen is intensief maaien waarbij grassen en bramen het loodje leggen. Met plaggen schrapen ze de bodem tot acht centimeter diep af. Daardoor krijgen heidestruiken weer een kans. Schapen houden vervolgens de heide open.
We passeren een vennetje, verscholen tussen de bomen. Libellen scheren hier over het water en de heide, op jacht naar insecten. En misschien heeft er eentje wel een hap uit de vleugel van het heideblauwtje genomen dat we even verder zien rusten op een grasspriet. Zielig, want hij staat toch al als ‘kwetsbare soort’ op de Rode Lijst Dagvlinders.
Een houten bruggetje neemt ons mee de Ruiten Aa over en weer laten we ons kilometers door het kabbelende beekje begeleiden. Ook hier vliegen de vlinders ons om de oren. Ze duiken massaal af op de gele bloemetjes van de jacobskruiskruid, een plant waarmee het veld bespikkeld is. We zien een klein vlindertje dat we helaas niet kunnen determineren. Is het een mot? Of een dagactieve nachtvlinder? (die bestaan echt!) En we zien een koevinkje. Of is het een bruin zandoogje? Lastige materie.
Vlinders zijn blijkbaar dol op jacobskruiskruid, maar voor mens en dier is de plant giftig. Het verbaast ons dan ook dat we langs de bosrand een kudde witte koeien met kalfjes zien grazen. Hebben ze geen last van dit plantje? We lopen snel door, want koeien met kleintjes kunnen zo maar de kolder in de kop krijgen.
Even verder verspert prikkeldraad opeens ons pad. Is de gps-track van Roots nog actueel? We zoeken de rand van het veld op, komen langs een rustpunt, bouwwerkzaamheden en een beeldje van een dame in badpak op een merkwaardige plek. Over een verwilderd pad worstelen we ons hoog stappend door opschietend gras. Even verder klimmen we via een overstapje een hekje over naar een stille klinkerweg.
Dat weggetje leidt ons – vlak bij het gehucht Laude – langs de Cum Laude Hoeve, een fraai gelegen ‘Tent & Breakfast’. Waar eigenaren Marcel en Edith niet alleen legkippen redden, maar ook een mooi picknickbankje voor ons hebben klaargezet onder een eeuwenoude eik. Een bordje heet ons welkom. Aardig.
Even verder kijken we tussen de bomen uit over bloeiende aardappelvelden en we inspecteren hoe recht het Ruiten Aa-kanaal is: kaarsrecht. Als we een fietspad oversteken treffen we een ouder stel op de e-bike met wie we de schoonheid van dit gebied bespreken. Volgens de vrouw is het hier “ontzettend mooi”. Al is ze wel te grazen genomen door “vervelende paardenvliegen”. Ze krabt over haar blote bovenbenen.
Via een klaphekje betreden we natuurgebied Holle Beetse Vennekampen dat grotendeels bestaat uit kletsnatte graslanden. De naam duidt daar ook al op: beetse betekent beek of moeras, vennekampen staat voor drassige velden. En drassig is het, al houden we droge voeten op de graspaden.
Je wandelt hier door een ‘zuiveringsmoeras’: een gebied met waterbekkens, rietkragen en kades. Water uit het kanaal wordt hier gezuiverd van nitraat en fosfaat zodat voedselarm water het natuurgebied instroomt. Daardoor krijgen zeldzame planten en insecten een kans. En dat trekt weer tal van vogels, zoals de kleine karekiet die we driftig horen kwetteren vanuit het riet. Ook de roerdomp nestelt hier.
Een vlonderpad leidt ons door het natste gedeelte naar het bos. De gps-track van Roots wil ons per se om dat bos heen hebben, maar het gras heeft het pad volkomen overwoekerd. Omdat we geen kapmes bij ons hebben, besluiten we het prikkeldraad over te stappen en door het bos te wandelen. Een stuk plezieriger lopen, al weten we niet zeker of we legaal bezig zijn.
Een rustig weggetje leidt langs wat boerderijen, we plukken voor een halve euro de Rainbow-pocket ‘Vrouwen op reis’ uit een kraampje langs de weg. Een halve verharde kilometer verder voert de route onverhard langs akkers met gerst en haver. De velden staan vol bloemen en ook hier wemelt het van de vlinders, die in wolkjes opduiken boven het graan. Het eindpunt is nu niet ver meer. Schitterende wandeling al met al.
Twee vlinders die Roots ons beloofd had, hebben we trouwens niet gespot. De bruine vuurvlinder, die je nog maar op een paar plekken kunt tegenkomen, waaronder Westerwolde. Ook het oranjetipje hebben we niet ontmoet, een fragiel vlindertje met oranje vleugeltipjes dat dol is op pinksterbloemen.
Deze wandeling hebben we gedaan op zaterdag 29 juni 2024. In het kadertje hieronder zie je meer informatie over de gids waaruit de wandeling afkomstig is. De meest recente versie van routebeschrijving, kaartje en gps-track kun je gratis downloaden op Wandelnet.nl.
De Roots-gids telt 16 wandelroutes door de meest vogel- en vlinderrijke natuurgebieden van Nederland. De gids biedt duidelijke routebeschrijvingen en kaartjes, plus veel leuke informatie. Gratis GPS-tracks zijn beschikbaar. Inspirerend is de prachtige fotografie door natuurfotografen. Ook de mooiste natuurhotspots staan op een rij.
De volgende wandelroutes uit deze gids staan ook op Frankwandelt, volgens het bekende recept: een verhaaltje gelardeerd met foto’s.
Op Natuurhuisje.nl vind je unieke vakantiehuisjes midden in de natuur. In een natuurhuisje kun je je heerlijk terugtrekken van het drukke, dagelijkse bestaan. Je komt helemaal tot rust.