Deze OV-stapper (=oude NS-wandeling) start in het bedaarde renteniersdorp Haren. Na wat saaie aanloopkilometers over asfalt verandert deze wandeling in een prachtige tocht. Bos, akkers zo ver het oog reikt, ruig natuurgebied en een warme finish in Zalig Zuidlaren.
Je volgt een deel van het Pieterpad van Groningen naar Drenthe over de Hondsrug, ook wel de Drentse Heuvelrug genoemd. Die heuvelrug, stel je daar niet al te veel van voor. Je stijgijzers kun je met een gerust hart thuislaten, het glooit gewoon aangenaam.
Het begin van de wandeling voert langs twee spiegelgladde meertjes. De Noorderplas is rond 1800 ontstaan uit turfwinning. Het gebiedje breidde zich later uit met de Zuiderplas, toen er zand werd afgegraven voor de aanleg van de A28. De plassen maken deel uit van Sassenhein, een particulier natuurgebiedje.
Werp bij het paviljoen even een blik op het standbeeld van Hein Aalderink. Hein en zijn vrouw Saskia waren de trotse bezitters van het plassengebied. Als enthousiaste vissers richtten ze in 1909 Hengelaarsclub Groningen op. Na het overlijden van Hein en Sas zijn de plassen en ook de hengelvereniging naar hen vernoemd (Sas-en-Hein). In de plassen wordt vooral gevist op karper, maar ook op paling, snoek, snoekbaars en witvis.
Het paviljoen is een snoepje. Het is deels onder de waterspiegel gebouwd, dateert uit 1938 en staat op de rijksmonumentenlijst. En o ja: de koffie is erg lekker.
Halverwege wordt het pas echt mooi. Je wandelt dan door het fraaie Appelbergen, een natuurgebied met heide, bos en veenplassen. Tijdens mijn doordeweekse wandeling was het er uitgestorven. Koud, mistig, leeg: het landschap was in winterslaap.
Appelbergen is bewaard gebleven omdat het militair oefenterrein was van het voormalig garnizoen van de stad Groningen. In de volksmond heet het gebied Appèlbergen, vanwege de vele soldaten die hier op appèl hebben gestaan. Het is nu eigendom van Staatsbosbeheer.
Staatsbosbeheer heeft met dammen de stand van het water flink verhoogd om de vorming van veen te bevorderen. Hierdoor zijn wel flink wat bomen afgestorven. Dat klinkt ongezellig, maar ik kan jullie verzekeren: de dooie berken staan er zeer decoratief bij in het landschap.
Dichte bossen als op de Veluwe tref je hier niet. Toch is het Noordlaarderbos aangenaam om doorheen te wandelen. Het bos wordt sinds 1932 beheerd door Natuurmonumenten. Die vormt het geleidelijk om tot een gemengd bos, door aanplant van berken, beuken en eiken ten koste van oude naaldbomen.
In een gemengd bos voelen de meeste dieren zich beter thuis. Er zijn hier niet alleen reeën gesignaleerd, maar ook de hermelijn en de steenmarter zijn van de partij. Ook kun je er veel vogels treffen, zoals de wielewaal, nachtegaal en roofvogels als sperwer en havik. Maar tijdens mijn wandeling hielden ze allemaal braaf hun snavel – de stilte was oorverdovend.
In de late steentijd liep hier de enige betrouwbare weg in de omgeving. In de middeleeuwen werd deze route, die een verbinding vormde tussen Coevorden en Groningen, intensief gebruikt. Wanneer de weg in natte perioden onbegaanbaar was, maakten reizigers een spoor parallel aan het oude. In droge tijden verstoven de oude, kapot gereden sporen. Zo ontstonden de hoogteverschillen in het bos. Sommige sporen zijn nog herkenbaar als diepe groeven die van noord naar zuid lopen.
Vlakbij het Nivon natuurvriendenhuis ligt een heuvel met een rij grote dennen. Er doen twee verhalen de ronde over deze heuvel. Verhaal 1 is luguber: de heuvel heet de Galgenberg omdat mensen er terecht zouden zijn gesteld. Verhaal 2 is iets gezelliger: hier zouden preken zijn gehouden, en de heuvel luisterde daarom naar de naam Heilig Bergje. Voor de ‘Galgenberg’ zijn geen bewijzen. Archeologisch onderzoek, in 2011 gestart, moet hier duidelijkheid over geven.
Je finisht in het karakteristieke esdorp Zuidlaren. Het dorp telt wel zeven brinken. Op de grootste daarvan wordt jaarlijks de Paardenmarkt van stal gehaald. Dat is tevens een van de mooiste brinken die ik ken.
Die Paardenmarkt, daar is Zuidlaren natuurlijk wijd en zijd bekend om. Hij wordt nu al ruim 800 jaar gehouden. Op de derde dinsdag van oktober trekken vele duizenden mensen naar de kop van Drenthe om dit evenement mee te maken. Het is de grootste paarden- en runderenmarkt van West-Europa. Toe maar.
Tja en dan heb je Berend Botje nog natuurlijk. Berends beeldje siert het begin van de Stationsstraat. Even als reminder:
“Berend Botje ging uit varen
met zijn scheepje naar Zuidlaren
de weg was recht,
de weg was krom
nooit kwam Berend Botje weerom”
Ik zeg: zielig.
Maar Zuidlaren is ook gewoon een leuk dorp om doorheen te lopen. Flaneer door de levendige winkelstraat, waar toch alles heel gemoedelijk op z’n dooie Drentse akkertje gaat. Geniet van de heerlijke, bekroonde taartjes van banketbakker Hovius, mmmmmm. Of van de heerlijke patatten van de Nederlandse Belg Waterloo (de kraam staat er eens per week). En stik van jaloezie vanwege de kasten van villa’s.
Aparte vermelding verdient Laarwoud. Deze ‘havezate’ (een hofstede of versterkt huis) dateert uit de 17de eeuw. Hoge heren uit de provincie hebben er gewoond, zoals kerkvoogden en gouverneurs. Tot voor kort deed Laarwoud dienst als burgemeesterswoning en gemeentehuis. Nu is de havezate weer particulier bezit. En wel van de familie Wagenborg, een van de rijkste families van Nederland. Maandblad Quote schat hun vermogen op – hou je vast – 335 miljoen euro. Tssssss, rijke stinkers!, zou mijn moeder zeggen.
Heel grappig: voor de mensensoort die luistert naar de naam Nordic Walker zet de NS tegenwoordig specifieke informatie bij z’n wandelingen. Bij NS-wandeling De Hondsrug staat: "Onderweg zijn er 6 wissels van ondergrond. Iedere overgang betekent doppen onder de stokken, of juist de doppen verwijderen. De benodigde padbreedte voor een Nordic Walker is minimaal 1 meter. Deze route bevat 4 km die smaller dan 1 meter is."
Maar, bovenste beste NS, wat moeten die Nordic Walkers dan doen tijdens die 4 kilometer? In ieder geval gaat het pad van een Nordic Walker niet over rozen... Zouden ze daarom altijd zo serieus uit hun doppen kijken?
Op Natuurhuisje.nl vind je unieke vakantiehuisjes midden in de natuur. In een natuurhuisje kun je je heerlijk terugtrekken van het drukke, dagelijkse bestaan. Je komt helemaal tot rust.