Deze Trage Tocht voert dwars door de dichte bossen van de Veluwe, waar je wild kunt spotten. Je wandelt grotendeels over brede zandpaden, maar je schiet ook flink wat leuke slingerpaadjes in. Eéntje is zo schitterend, dat ik ‘m nomineer voor de verkiezing van mooiste paadjes van Nederland.
Deze Trage Tocht wandel ik voor de tweede keer. Eind oktober 2012 zag ik schitterend herfstige bossen. Nu, half juni 2023, staan diezelfde bossen vol vingerhoedskruid dat kleurrijke tonen geeft aan het toch al gevarieerde boslandschap. Wat overeenkomt: op beide wandeldagen is het opvallend rustig in de bossen.
De dichtbeboste heuvels van de Midden-Veluwe zijn van een grote schoonheid. Vooral als de herfst met z’n avances de bladeren doet blozen, is het volop genieten. En op een snikhete dag als vandaag zorgen de loofbomen voor verkoeling.
Dit gebied is ontstaan in de voorlaatste ijstijd. De ijsmassa’s hebben de bodem tot een stuwwal opgekrikt. Het smeltwater heeft diepe geulen door de heuvels getrokken. Deze smeltwaterdalen zijn goed te zien in Het Leesten (in de buurt van de kiosk), waar ik dit keer start op de enorme parkeerplaats.
Op deze wandeling kom je door de oudste bossen van dit gebied. Zoals het Spelderholt, een ruig stukje Veluwe met stuifzand, heide en steil opgestoven heuvels, waarop grillig gevormd strubbenbos van zomer- en wintereiken groeit.
Hoenderloo is een aangename tussenstop halverwege als je bij Het Leesten start. Je kunt er je auto goed kwijt, er is veel horeca, maar het is er ook weer niet supertoeristisch. Het dorp telt prachtige huizen. Plus een ijssalon die beweert ‘het lekkerste ijs van de Veluwe’ in huis te hebben. In ieder geval heeft de ijsboer flink wat klandizie op deze zomerse dag.
Hoenderloo ziet er behoorlijk welvarend uit. Maar dat was het absoluut niet bij z’n ontstaan halverwege de 19e eeuw. Toen was het niet meer dan een plukje plaggenhutten waar de bewoners een armzalig bestaan leidden. In die tijd bestond de omgeving van Hoenderloo vooral uit zandverstuivingen en heidevelden.
Tijdens een van zijn zwerftochten te voet over de woeste Veluwe zag dominee Ottho Heldring het lot van het afgelegen Hoenderloo. Hij investeerde in het dorp door een waterput, een school en enkele jaren later een kerk te laten bouwen.
In 1851 ontstond een gesticht voor kansarme, verwaarloosde jongens, deels ook op initiatief van dominee Heldring. Het bestaat nog steeds. Het heet tegenwoordig de Hoenderloo Groep, maar in de volksmond wordt het nog steeds ‘het Jongenshuis’ genoemd. Je komt er op deze wandeling vlak langs, het ligt mooi bovenop een heuvel.
Vlak voor Hoenderloo tref je een bijzonder fraaie witte dorpskerk op je pad. Het is de kerk van dominee Heldring die werd gebouwd in 1857. Met Pinksteren in 1858 werd de kerk feestelijk in gebruik genomen. En nog steeds komt de gemeente hier wekelijks samen.
Het kerkje ligt er mooi bij, bovenop een beboste heuvel, met uitzicht op Hoenderloo. Toch was het bij de bouw de bedoeling dat het neogotische kerkje zo sober mogelijk werd aangekleed, er was stomweg geen geld om alle registers open te trekken. Gelukkig maar, z’n eenvoud is juist z’n charme, of met een tegeltjeswijsheid: less is more. De Heldringkerk is het oudste gebouw van Hoenderloo en heeft grote emotionele waarde voor de bewoners, die liefdevol spreken van ‘De kerk op de bult’.
Na Hoenderloo trekt je al snel de bossen weer in. Heuvelachtige bossen die veel wild herbergen. Je komt langs wildobservatieplaats De Ringakker, waar je vanachter een groot houten scherm uitkijkt over een verstild veld tussen hoge bomen. Bij ochtend- of avondschemering kun je hier een glimp opvangen van edelherten, reeën, wilde zwijnen, dassen en misschien zelfs wel een roedel wolven.
De Trage Tocht gaat voornamelijk over brede zandwegen die het wandelen flink verzwaren. Maar regelmatig schiet je een klein paadje in. Die zijn smal en kronkelend, lekker rustig, en soms deels overwoekerd.
Mocht er ooit iemand een verkiezing organiseren van het mooiste wandelpaadje van Nederland, dan heb ik een kandidaat. Op deze wandeling ga je na een kilometer of twaalf (als je in Het Leesten start) een klein paadje in, dat niet alleen kronkelt, maar ook nog eens sterk stijgt en daalt door dichte, prachtige bossen. Je volgt het paadje door de heuvels ruim een kilometer lang. Ik kreeg hier echt het gevoel in de Ardennen of het Zwarte Woud te wandelen.
Terug in Het Leesten zie je duidelijke sporen van de grindwinning in de jaren dertig van de twintigste eeuw. Diepe kuilen waar het grind is opgegraven zijn nog zichtbaar. Ook leemputten vind je nog op verschillende plekken. De wilde zwijnen wroeten er graag in en ze eten er ook van. Ze vullen zo waarschijnlijk hun mineralenbehoefte aan.
In oktober 2012 gaf ik deze Trage Tocht een Frankwandelt-rating 83/100. Nu lijkt me dat toch wat aan de hoge kant: de route gaat ook een flink stuk over een asfaltweggetje en soms volg je lange rechte paden langs hekwerk. Toch een wandeling die zeer de moeite waard is, al is het maar vanwege dat ‘mooiste paadje van Nederland’.
Deze wandeling heb ik half juni 2023 voor het laatst gedaan. In het kadertje hieronder zie je meer informatie over de gids waaruit de wandeling afkomstig is. De meest recente versie van routebeschrijving, kaartje en gps-track kun je (met een abonnement of tegen betaling) downloaden op Wandelzoekpagina.nl.
De volgende wandelroutes uit deze gids staan ook op Frankwandelt, volgens het bekende recept: een verhaaltje gelardeerd met foto’s.
Op Natuurhuisje.nl vind je unieke vakantiehuisjes midden in de natuur. In een natuurhuisje kun je je heerlijk terugtrekken van het drukke, dagelijkse bestaan. Je komt helemaal tot rust.
Lekker eropuit in eigen land. Een minivakantie wandelen of fietsen vanuit een superlekker natuurhuisje. Ik selecteerde de tien allermooiste!