Trage Tocht Landgoed Hoekelum | Ede-Wageningen - Wolfheze

Op deze Trage Tocht kom je al snel over industrieel erfgoed: het oude ENKA-terrein. De façades van de oude fabrieken torenen spookachtig boven je uit. Na het prettige Landgoed Hoekelum volgt een afwisseling van velden, akkers en bossen. Vooral het halfopen landschap rond Wolfheze is schitterend.

Concurrerende paden

Vanuit stations Ede-Wageningen en Wolfheze lopen drie concurrerende routes, die nog meer landschappelijk schoons in huis hebben:

• NS-wandeling Belmonte, een van mijn favorieten (Frankwandelt-rating AAA+)
• Molenbeeksepad (lekker veel afwisseling)
• Groene Wissel Kasteel Doorwerth (lonkt naar Frankwandelt-rating AAA+)

ENKA-fabrieken

Daar hou ik van: struinen over verlaten industrieterreinen met oude vervallen fabrieksgebouwen. Je fantasie de loop laten over de noeste arbeid die hier verricht is, de levens die hier geleefd zijn. Vlakbij het startpunt van deze route tref je zo’n verlaten fabrieksterrein, van ENKA.

Eerste Nederlandse Kunstzijdefabriek Arnhem

In de fabrieken van ENKA, de voorganger van AKZO, werd sinds de jaren twintig kunstzijde geproduceerd (de afkorting staat voor Eerste Nederlandse Kunstzijdefabriek Arnhem). De vraag naar kunstzijde ontwikkelde zich begin 1900 met een sneltreinvaart. ENKA besloot daarom een vier keer zo grote fabriek in Ede te bouwen. Het oog was op deze locatie gevallen vanwege het ‘zachte’ water in Ede, de relatief lage grondprijs en de ideale transportverbinding bij het spoor.

Rijksmonument

In april 2008 begon de sloop van de ENKA-gebouwen in Ede, om plaats te maken voor een nieuwe woonwijk. Een aantal karakteristieke delen van de oude bebouwing is rijksmonument en wordt onderdeel van de nieuwe wijk.

Maand. Na maand. Na maand

Leuk weetje: de kunststof zemen van ENKA werden beroemd door een reclamespot, waarbij een glazenwasser een steeds langere baard kreeg, maar de zeem "Maand. Na maand. Na maand. Na maand." goed bleef: “Inderdaad, geen gaten!” Bekijk de commercial.

Landgoed Hoekelum

Al snel na je ENKA-avonturen kom je op Landgoed Hoekelum. En dat is geen straf. Over fraaie brede bomenlanen gaat de route langs waterpartijen en lacht het eenvoudige kasteeltje je tegemoet. Bij de boerderijwinkel op het landgoed kun je wat drinken of kiezen uit een ruime sortering kazen, gemaakt in eigen boerderij.

Randolf de Jeger

Kasteel Hoekelum kent een rijke historie. In 1325 werd het bewoond door Randolf de Jeger, de eerste jagermeester van Hoekelum. In die tijd was het landgoed vele malen groter dan nu, zo'n 2000 voetbalvelden al met al. Door de jaren heen wisselt Hoekelum van eigenaar door vererving en verkoop.

Ski-ongeluk

In 1819 komt Hoekelum in handen van de familie Van Wassenaer, een van de oudste adellijke geslachten van ons land. De laatste baron Van Wassenaer is niet geboren onder een gelukkig gesternte. Zo verongelukt zijn enige zoon tijdens een skiwedstrijd in Zwitserland. In de oorlog dwingen de Duitsers de familie het huis te verlaten.

Trouwen op Hoekelum

Na de bevrijding blijkt er flinke schade aan het huis, maar veel meubilair en schilderijen zijn gespaard. De baron herstelt het kasteel, maar sterft twee weken nadat de klus is geklaard. Nu is het kasteel in gebruik als Luthers buitencentrum en kun je er trouwen.

Verscholen gedenksteen

Let even op aan de rand van het landgoed, vlak voor je de snelweg onderdoor gaat. Daar staat een merkwaardige gedenksteen, afgeschermd door rododendrons. Het is net of je de tekst op die steen niet mag lezen.

Leuke paadjes

Troef van deze Trage Tocht zijn zeker de leuke paadjes. Vaak lopen ze langs bosranden met zicht op open velden en akkers. Die liggen er aan het eind van de lange koude winter uitgeteld bij. Ben benieuwd hoe het hier is als het voorjaar is losgebarsten. Ik ga zeker nog een keer terug.

Wolfheze

Mocht je bij aankomst in Wolfheze niet direct op de trein hoeven springen, flaneer dan even door het dorp. Want Wolfheze is best charmant, zelfs bij de laatste stuiptrekkingen van de winter. De basis voor het dorp werd gelegd in 1843.

Kasteel Doorwerth

In dat jaar verkocht baron Van Brakell van het nabijgelegen kasteel Doorwerth (aanrader!) een stuk van zijn grond voor de aanleg van de spoorlijn Utrecht-Arnhem. De baron stelde als voorwaarde dat er een halte met wachter moest komen. Het station was de reden dat het grote Psychiatrische Ziekenhuis zich hier in 1907 vestigde en het dorp ontstond met werknemers van het ziekenhuis, middenstand, hotels en pensions.

Oud Wolfheze

Ten zuiden van het nieuwe dorp bevond zich in de elfde eeuw een veel kleiner dorpje met dezelfde naam. Een kerkje, een handvol boerenhoeven en een graanmolen aan de beek, meer was het niet. In 1585 trokken Spaanse troepen al plunderend en brandstichtend de Veluwe binnen. Wolfheze werd letterlijk van de kaart geveegd, olé!