Deze schitterende Trage Tocht start bij een hoogtepunt op zich: landhotel De Hoofdige Boer in het dorpje Almen. En dan heb je nog 16 vrijwel vlekkeloos mooie kilometers in het vooruitzicht. Die voeren je langs het kronkelende riviertje De Berkel en over stille landgoederen. Heel leuk is ook het trekponttochtje naar de witgepleisterde Staringkoepel uit 1850.
Hotel De Hoofdige Boer, de naastgelegen Dorpskerk uit de 14de eeuw en het dorpsplein met oude lindes vormen een fotogeniek plaatje dat je direct in de stemming brengt voor een wandeling door een landschap dat aan vroeger tijden herinnert. Omdat het nog fris is op deze mooie herfstdag nemen we binnen plaats bij een tafeltje aan het raam, vanwaar we uitkijken op de idyllische theetuin die bij het hotel hoort.
De Hoofdige Boer (anno 1839) heeft al veel beroemde gasten mogen ontvangen: staatslieden, kunstenaars en televisiepersoonlijkheden. Onder wie prinses Juliana, dichteres Ida Gerhardt, schrijvers Willem Wilmink en Gerard Reve, en regisseur Paul Verhoeven. De opmerkelijke naam van het hotel is afkomstig van het gedicht ‘De Hoofdige Boer, Eene Zutphense vertelling’ van de romantische dichter Staring.
Langs de theetuin wandelen we het dorp uit. Graspaadjes leiden ons over landerijen naar riviertje De Berkel. Over de grassige oever slingeren we mee met de kronkelingen van het riviertje. Eerder in de lente zag ik dat het hier kan krioelen van vlinders, libellen en beekweidejuffers. Nu zien we nog maar enkele vlinders die aan vele vogelsnavels zijn ontsnapt.
De Berkel ontspringt in Duitsland, meandert door de Achterhoek en mondt uit in de IJssel bij Zutphen. We zien het riviertje kalmpjes stromen, de wolkenluchten fraai weerspiegelend. Het koerst af op een boerderij met hooiberg en een wit ophaalbruggetje in de verte.
Een enkele wandelaar passeert, maar we lopen hier vrijwel in stilte langs ruige, bloemrijke velden. Oude ‘kampen’ zijn dit: vruchtbare akkers die door bemesting met heideplaggen en koeien- en schapenkeutels een bolle vorm kregen. Tegenwoordig zijn ze in beheer bij ‘natuurinclusieve’ boeren, met dank aan Natuurmonumenten.
Bij het ophaalbruggetje keren we de rivier de rug toe. Langs akkers en in de verte groepjes grote grazers gaan de stappen. “Wat een licht, lucht, rust en ruimte hier!” schrijft routemaker Rob Wolfs in zijn mooie wandelgids (zie het kadertje onderaan). Een bomenlaan met rododendrons die ik eerder dit jaar (mei) schitterend zag bloeien, brengt ons bij een klinkerweg en het sobere maar wel fraaie landhuis van landgoed Velhorst.
De Trage Tocht zadelt ons op met keuzestress: nemen we het heen-en-weertje naar de Staringkoepel of niet? Maar kiezen lijkt niet nodig: ‘Wandelpad dicht’ staat er met koeienletters op een bord dat een omleiding aangeeft. Iemand heeft daar met viltstift verontwaardigd onder geschreven: “8 km!”
In 8 kilometer extra hebben we geen trek. Bovendien zien we in de verte mensen op het graspad dat naar het koepeltje leidt. Stiekem negeren we het bord en we stappen weer langs De Berkel. Zwijgzame vissers langs de oever kijken verstoord op en werpen nijdig hun hengeltjes uit. Het voelt toch wat ongemakkelijk om een verbod te overtreden, maar zonder opstoppingen bereiken we het trekpontje.
Wat spierbundels moet je wel hebben om jezelf door het zacht stromende riviertje naar de overkant te sjorren, maar de moeite is het zeker waard. Een aarden pad leidt ons omhoog naar het theekoepeltje dat in een beukenbos op een rivierduin uit de ijstijd ligt. Het stamt uit 1850 en is gebouwd voor Constantia, de jongste dochter van de beroemde romantische dichter A.C.W. Staring.
Een trappetje leidt naar de achtkantige kamer waar Constantia met haar adellijke vriendinnen thee dronk en versnaperingen at. Die werden op het luiden van het koepelbelletje gebracht vanuit de nabijgelegen hoeve Draafsel. Zittend voor de openslaande deuren naar het terras genoten ze van de rust en het fraaie uitzicht over de Berkelvallei. Dat uitzicht is nog vrijwel onveranderd. Bij het koepeltje vind je leuke lunchplekjes.
We trekken onszelf weer over De Berkel en assisteren een wat ouder stel met de overtocht, want het is een zware dobber. Woordeloos wandelen we weer langs zwijgzame vissers en we pakken even verder de ene fraaie bomenlaan na de andere. De bossen zijn hier mooi en gevarieerd, met af en toe een stukje heide en een groepje jeneverbessen. Tussen de bomen door kijk je uit over de akkers.
Je slaat af het bos in over een klein paadje en komt bij een volgend hoogtepunt: het Kienveen, een prachtig komvormig gebied, met een mengeling van blauwgrasland, verruigte heide en jeneverbessen. Over een vlonderpad wandel je langs en over een rietgekraagd vennetje dat vandaag compleet is drooggevallen.
Een perfect pauzebankje vind je op een heuveltje, vanwaar je geniet van fraaie uitzichten over de heide. Hier groeien zeldzame planten als melkviooltje, gagel en moeraswespenorchis. Bijzondere insecten als de gevlekte witsnuitlibel zijn een lekker hapje voor de geelgors die hier broedt.
De zon staat inmiddels laag en speelt zachtjes over de hoge douglassparren die samen een sprookjesachtige laan vormen. Het landschap opent zich en heel in de verte zien we het kerkje van Almen boven herfstkleurige bosranden uitsteken. Een kaarsrechte eikenlaan brengt ons een heel eind in die richting. Helaas over klinkers, maar een fraaie laan is het wel.
Misschien is dit wel de laan waarover Staring dichtte: ‘Elk weet, waar 't Almensch Kerkje staat, en kent de laan, die derwaart gaat.’ Hoe dan ook, bij stuw Besselink gaan we de Berkel weer over en een smal oeverpaadje leidt ons terug naar het pittoreske Almen. Een prachtige wandeling al met al, waarbij ik jou graag wat keuzestress bezorg, want de volgende twee wandelingen door dit gebied zijn even mooi.
Deze wandeling hebben we gedaan op zondag 6 oktober 2024. In het kadertje hieronder zie je meer informatie over de gids waaruit de wandeling afkomstig is. De meest recente versie van routebeschrijving, kaartje en gps-track kun je (met een abonnement of tegen betaling) downloaden op Wandelzoekpagina.nl.
De volgende wandelroute uit deze gids staat ook op Frankwandelt, volgens het bekende recept: een verhaaltje gelardeerd met foto’s.
Op Natuurhuisje.nl vind je unieke vakantiehuisjes midden in de natuur. In een natuurhuisje kun je je heerlijk terugtrekken van het drukke, dagelijkse bestaan. Je komt helemaal tot rust.
Lekker eropuit in eigen land. Een minivakantie wandelen of fietsen vanuit een superlekker natuurhuisje. Ik selecteerde de tien allermooiste!