Deze bos- en heidewandeling van Roots is er eentje die je in de herfst zeker een keer moet doen. Je wandelt over de Posbank die ook buiten heidebloeitijd schitterend is. Of zelfs: juist dan, want het is veel rustiger dan in augustus. De meeste kilometers gaan door de heuvelachtige Onzalige Bossen, met een mix van woest woud en (Koninklijke) beukenlanen. Bij uitspanning Carolinahoeve is het goed rusten.
Je start bij Bezoekerscentrum Veluwezoom. Leuk om even binnen te lopen, niet alleen vanwege de informatie die ze hebben over het Nationaal Park, maar ook omdat ze ‘hebbedingetjes’ verkopen. Zelf tik ik een vogelhuisje op de kop, oudere wandelaars zijn sloffen aan het passen gemaakt van wol van de schapen die de Posbank begrazen.
Stijgend door het bos bereik je al snel het Herikhuizerveld, het heuvelige heidegebied dat bekend staat als de Posbank. Een slingerend zandpad neemt je mee de hei op. En ondanks dat de hei niet bloeit, zullen de vele kleurtinten je bekoren. Het bruinpaars van de uitgebloeide heide, de herfsttooi van de eiken, de subtiel verkleurde berkjes, het diepe groen van dennenbossen in de verte en de witte slinger van je pad.
Zelfs op deze muisgrijze donderdag een indrukwekkend schouwspel. Verderop mengt de natuur een nieuwe kleur op z’n palet: de goudgele bloemen van de gaspeldoorn. Die zijn hier tot ver in het najaar en zelfs in de winter te bewonderen. De donkergroene struiken zelf kunnen drie meter hoog worden.
Gaspeldoorn is een zeldzaam plantje dat op de rode lijst van bedreigde soorten staat. Over rood gesproken: je prikt je snel aan z’n scherpe stekels. Voor jullie probeer ik de bloemetjes van dichtbij op de foto te krijgen, daarvoor betalend met een serieuze bloeddonatie.
De gps-track van Roots wil me nu dwars door de stekelstruiken heen hebben. Over een koeienpaadje laveer ik de steile heuvel op, richting de bosrand. Daar loopt een duidelijk pad met langszij bordjes ‘Veepad: geen toegang’: ongemerkt ben ik in overtreding geweest. De gps-track van Roots klopt (op meerdere punten) niet meer. Mijn track heb ik aangepast, zodat jij de wandeling volledig legaal kunt doen (je vindt ‘m in het kadertje bovenin).
Vanaf het fraaie bosrandpaadje krijg je fenomenaal uitzicht op de heide van de Posbank. Je kijkt zover het oog reikt over heuvels en dalen, bespikkeld met verkleurende bomen. Diep onder je ligt een gebied met de veldnaam ‘de Hangmat’, en je kunt je wel wat voorstellen bij die naam. Een hangmat gevuld met eye candies.
De klim is nog niet voorbij: een lange houten trap leidt steil omhoog naar Koepel de Kaap, een tentje dat op onvoorspelbare tijden open is voor versnaperingen. Ook hier geniet je van uitzicht over de heide. Heel in de verte, voorbij een heuvel met de naam Potjesberg, zie je de eigenlijke Posbank, met 90 meter het hoogste punt in dit gebied. Op een markant uitzichtpunt vind je hier de monumentale stenen ‘Posbank’, genoemd naar de heer Pos, oud-voorzitter van de ANWB.
De Posbank is letterlijk en figuurlijk het hoogtepunt van de Veluwezoom, in 1930 het eerste Nationaal Park van Nederland. De hoge ligging, de flinke heuvels en de uitgesleten dalen zijn te danken aan de laatste ijstijd. Het landschap is gevarieerd, met uitgestrekte bossen, enorme heidevelden, stuifzandgebieden en oude landgoederen. Edelherten, vossen, boommarters, wilde zwijnen en zelfs een roedel wolven komen hier voor.
Vanaf Koepel de Kaap duik je de bossen in om er voorlopig niet meer uit te komen. De Onzalige Bossen heten ze, ook weer zo’n mysterieuze naam die de verbeelding prikkelt. Je stelt je direct een wild woud met struikrovers voor. Afgezien van de struikrovers klopt het ook wel een beetje: dit is een van de oudste bossen van de Veluwe. Verklaring voor de naam is dat ‘onzalig’ een verbastering is van armzalig: de arme bodem zou niet geschikt zijn voor landbouw.
En gelukkig maar, want de bossen zijn hier prachtig gevarieerd, met een ondergroei van varens die in de herfst goudgeel van kleur verschieten. De routebeschrijving haalt een uitspraak van de Franse filosoof Albert Camus aan: ‘Herfst is een tweede lente, waarin elk blad een bloem is.’ Pittige kilometers zijn het wel, over voortdurend stijgende en dalende slingerpaadjes. Onder de bomen zie je flink wat wroetsporen van wilde zwijnen. En hier en daar een heksenkring.
Plotseling stopt het slingeren: je wandelt over een kaarsrechte laan met twee rijen beuken die dicht op elkaar staan. Het doorwortelde pad in het midden volgt fraai de heuvels van het landschap, waarbij je moet oppassen waar je je voeten zet. Deze monumentale ‘Koningslaan’ is een restant van een van de koningswegen die koning-stadhouder Willem III in de 17de eeuw liet aanleggen. De Koningslaan liep in een rechte lijn van zijn jachtverblijf Hof te Dieren dwars door de Onzalige Bossen naar zijn jachtslot op de Ginkelse heide.
Jagen doen ik hier alleen op perfecte plaatjes. En op koffie met worteltaart bij de Carolinahoeve, aan het eind van de Koningslaan, een heerlijke uitspanning met sympathieke bediening.
Omzwervingen door het bos gaan over onverharde paadjes en soms een plak asfalt. Ze brengen je na een gestage klim op de Prins Willemberg (68 meter), waar je op een achtkantige bank goed kunt uitrusten. Naar alle kanten schieten brede lanen omlaag. Uitzicht zonder vergezichten, maar aangenaam is het wel.
Doodstil is het hier in de bossen, waar tonderzwammen de bomen bevolken. Je schijnt hier zwarte spechten te kunnen spotten, de grootste spechten van Nederland, maar ik zie ze niet. Horen doe ik ze ook niet, hun gezang klinkt een beetje alsof ze je uitlachen. Af en toe klinkt het schrille gekras van een kraai, nota bene een zangvogel. Dan opeens een hele serie luide fluittonen en trillers: een stel boomklevers zit elkaar achterna. Liefde? Spel? Gevecht?
Je pakt een van de bomenlanen voor een lange afdaling, waarna je de Middachter Bossen betreedt. De veldnamen zijn hier spannender dan de bossen zelf. Pal na de Duivelssteen wandel je de Lappendeken op. Deze pittoreske landbouwenclave heeft inderdaad wel iets weg van een lappendeken van ruige velden waar grote grazers de dienst uitmaken.
Veel klimmen en dalen door het bos brengt je weer tot vlak bij het Herikhuizerveld en de Hangmat. Nog even loop ik daar naartoe, van de route af, om op een mooi gelegen picknickbank nog eenmaal van het weidse uitzicht te genieten. Gestaag daalt de route af naar het bezoekerscentrum. Een heerlijke route al met al. Door het vele klimmen en dalen is hij een stuk pittiger dan de lengte van 15 kilometer doet vermoeden.
Deze wandeling heb ik gedaan op donderdag 14 november 2024. In het kadertje hieronder zie je meer informatie over de gids waaruit de wandeling afkomstig is. De meest recente versie van routebeschrijving, kaartje en gps-track kun je gratis downloaden op Routeyou.nl.
De Roots-gids telt 17 boswandelingen met gratis GPS-tracks. De gids biedt duidelijke routebeschrijvingen en kaartjes, plus veel leuke informatie. Inspirerend is de schitterende fotografie door natuurfotografen. Inclusief veldgids over bomen en andere bosbewoners.
De volgende wandelroutes uit deze gids staan ook op Frankwandelt, volgens het bekende recept: een verhaaltje gelardeerd met foto’s.
Op Natuurhuisje.nl vind je unieke vakantiehuisjes midden in de natuur. In een natuurhuisje kun je je heerlijk terugtrekken van het drukke, dagelijkse bestaan. Je komt helemaal tot rust.
Lekker eropuit in eigen land. Een minivakantie wandelen of fietsen vanuit een superlekker natuurhuisje. Ik selecteerde de tien allermooiste!