Roedel wolven

Hier op het mulle zandpad dat over de heidevelden en door de bossen van Nationaal Park De Hoge Veluwe loopt, kijk ik m’n ogen uit. Niet alleen omdat het hier zo mooi is, want dat is het zeker, maar ook vanwege de wolf. Een roedel van vijf stuks plus nog een paar solitaire exemplaren hebben zich hier sinds een paar jaar gevestigd. Het twee meter hoge hek dat het park omringt, heeft ze niet tegengehouden. De parkeigenaar gaat ervan uit dat ze geholpen zijn: onverlaten hebben gaten in het hek geknipt.

Moeflons: nog maar 40 stuks

Een ramp voor het park: de wolven hebben vrijwel de complete kudde moeflons opgegeten. De moeflon is het kleinste wilde schaap van Europa, dat oorspronkelijk voorkomt op de rotsige eilanden Sardinië en Corsica. Om de diversiteit aan dieren op De Hoge Veluwe te vergroten, zette eigenaar Anton Kröller in 1921 een groep moeflons uit. Van de 339 schapen die hier in 2021 nog graasden, zijn er nog maar 40 over. Angstvallig houden ze die hier binnen een hoge afrastering, buiten bereik van hongerige wolvenkaken.

Grote gebaren

Met een lichte huivering wandel ik verder. De wolf zou ik graag een keer in levende lijve zien (m’n telelens zit op de camera), maar ik ben ook een beetje bang voor dit roofdier, hoewel dat volgens deskundigen nergens voor nodig is. Voor de zekerheid had ik voor vertrek nog opgezocht wat je moet doen als je een wolf tegenkomt. Kalm blijven en rustig weglopen, is het devies. Mocht de wolf te dichtbij komen: praat hard en maak grote gebaren.

Zicht tot de horizon

Fantaserend over luide gesprekken met wolven geniet ik van het weidse uitzicht over heidevelden. Je kijkt tot de horizon zonder ook maar iets van bebouwing te zien. Op de mulle zandpaden is het vandaag zeer rustig, ik kom urenlang geen andere wandelaar tegen. Af en toe passeert in de verte een fietser, meestal van gevorderde leeftijd aan de grijze lokken te zien.

Over het Deelense Veld

De route trekt over het Deelense Veld, een zandverstuiving met hier en daar een grove den op een zanderig topje. Aan de ruige vlakte zie je het niet direct af, maar de Hoge Veluwe heeft de hoogste flora- en fauna-dichtheid van Nederland. Bij inventarisaties zijn bijvoorbeeld 500 verschillende plantensoorten aangetroffen, waaronder veel bedreigde soorten als jeneverbes en vleesetende zonnedauw. Ook ‘Rode Lijst’-soorten als tapuit, draaihals, heikikker en ringslang komen hier voor. Ik zie alleen een koppel raven, ook vrij zeldzaam.

Wildobservatieplaats Koeverbos

Een fotogeniek gebied is het ook, met slingerende mulle paden die op de bosrand in de verte afkoersen. Daar, diep in de bossen, kun je een heen-en-weertje pakken naar wildobservatieplaats Koeverbos. De brede gleuven in het houten bouwwerk bieden zicht op een wildweide tussen de bomen. Wachtend op wild hap ik in een boterham, maar geen edelhert, wild zwijn of ree laat zich zien. En de wolf heeft blijkbaar elders dringende zaken af te handelen.

Parkrestaurant en Museonder

Over de zachte dennennaalden van het bospad loop ik in het kielzog van een wandelgroep op leeftijd. Op commando van een in legergroen uitgedoste begeleidster blijven de deelnemers plotseling stilstaan voor rek- en strekoefeningen, het lijkt Nederland in Beweging wel. “Je mag meedoen hoor,” klinkt het lachend uit de groep als ik passeer. Maar de koffie lonkt, even verder is het parkrestaurant met een groot terras. Het Museonder vind je hier ook, mocht je alles willen weten over het ondergrondse leven op de Hoge Veluwe.

Otterlose Zand

Na een mooi paadje door naaldbossen wandel je de grassige velden en zandverstuivingen van het Otterlose Zand op, die met een dichtgeknepen oog erg veel weg hebben van de steppes van Centraal-Azië. Tijdens de schemering kun je hier een roedel edelherten treffen. Maar midden op de dag houden ze zich schuil.

Burlen in de bossen

Wel klinkt af en toe geburl in de bossen: de diepe keelgeluiden die mannelijke edelherten in de bronsttijd maken om andere mannetjes te verjagen. Ze strijden om te kunnen paren met de hindes, de vrouwtjesherten. De kalveren worden in mei geboren. In totaal telt de Hoge Veluwe zo’n 200 edelherten. Daarnaast zijn er nog ongeveer 200 reeën en 50 wilde zwijnen. Al met al kleine aantallen om als voedsel te dienen voor de minimaal 5 wolven die hier op jacht zijn. Een rapport van de Wageningen Universiteit uit 2012 meldt dat een wolf gemiddeld 65 reeën, 9 edelherten en 16 wilde zwijnen per jaar doodt.

Takketakketak & boemboemboem

De doodse stilte wordt verderop, in het noordelijk deel van de route, verbroken door het geluid van de provinciale weg N304. Met wat fantasie klinkt dat nog als geruis van de wind door de bomen, maar je verbeelding is niet opgewassen tegen andere geluiden: staccato mitrailleurschoten en gedreun van inslaande granaten. Nee, ze zijn hier niet aan het jagen, maar militair oefenterrein De Harskamp ligt binnen gehoorafstand.

Jachthuis Sint-Hubertus

Militairen moeten ergens oefenen natuurlijk, maar aangename geluiden maken ze niet. Het geknal verwaait gelukkig na een paar kilometer als een architectonische hoogstandje in beeld komt: Jachthuis Sint-Hubertus. Dit bijzondere slot is door architect Berlage in 1914 als woonhuis ontworpen. Het geldt als een van de markantste monumenten van Nederland. Je ziet het huis al in de verte liggen, aan de voet van een vijver met bloeiende waterlelies.

Legende

De Roots-wandeling koerst direct op het jachthuis af. Zelf maak ik nog een rondje om de vijver die fraaie meanders tekent tussen weide en bos. De extra kilometer geeft je de kans het bouwwerk van alle kanten te bewonderen. Berlage heeft in z’n ontwerp de legende van Sint-Hubertus verwerkt: een wrede jager die werd bekeerd toen hij een machtig edelhert zag met een brandend kruis tussen het gewei. De plattegrond van het woonhuis met de bijgebouwen heeft bijvoorbeeld de vorm van een gewei en de hoge toren symboliseert het lichtende kruis in het gewei.

Door Siberië

Bij het jachthuis is het onverwachts druk, vooral bij het kraampje waar je ijsjes kunt kopen – het is heet vandaag. Ik wandel verder, door een bosgebied met de naam Siberië. Een serie fraaie beuken- en eikenlanen – met een door wilde zwijnen omgewoelde bodem – leidt naar het startpunt bij ingang Hoenderloo. Een schitterende wandeling al met al, ook als je geen wild spot.

Let op in september

Mocht je deze tocht in september willen maken, houd er dan rekening mee dat sommige paden afgesloten zijn vanwege de bronst. In die tijd hebben ze extra rustgebieden ingesteld voor de edelherten. Voor zover ik kon zien, gelden de afsluitingen in 2024 niet voor het traject van deze Roots-wandeling, maar kijk zelf even op de website van het park. Nog iets om rekening mee te houden: toegang is niet gratis. Het park wordt particulier beheerd en om dat te bekostigen is geld nodig. In 2024 kost een kaartje 13,05 euro.

Website van de Hoge Veluwe >>

Wandeldatum en routebeschrijving

Deze wandeling heb ik gedaan op dinsdag 27 augustus 2024. In het kadertje hieronder zie je meer informatie over de gids waaruit de wandeling afkomstig is. De meest recente versie van routebeschrijving, kaartje en gps-track kun je gratis downloaden op Wandelnet.nl.

Bekijk op Wandelnet.nl >>