Loop ‘m in voorjaar of zomer

Plan deze tocht in voorjaar of zomer, omdat je dan met het Liniepontje de Lek kunt oversteken. En dat is een tochtje dat je niet wilt missen. Bovendien kun je in die periode door de Steenwaardse uiterwaarden struinen, en dat is een van de hoogtepunten van deze wandeltocht.

Vinex-wijk: best mooi

De startkilometers gaan door Houten Castellum. Wie van Vinex-wijken houdt kan hier z’n hart ophalen. En voor wie Vinex saai vindt: je komt wel langs een supermooi wijkje met kleurrijke houten huisjes pal aan een groot meer.

Het oude Rome

Houten Castellum is een oer-Hollandse wijk met een vleugje van het oude Rome. Ook de straatnamen klinken Romeins – met voorvoegsels als Porta, Via, Fossa en Cella. En dat Romeinse idee is doorgetrokken in de opzet van deze wijk: Castellum is gebouwd in een carré-vorm en is omringd door een 'slotgracht'.

Reuring op het Amsterdam-Rijnkanaal

Na deze Romeinse avonturen wandelen we langs het Amsterdam-Rijnkanaal, waar enorme vrachtschepen voor reuring en golfslag zorgen. Dan zoekt deze NS-wandeling eindelijk de natuur op: je slaat de weilanden in, langs een bloemrijke sloot. Wat een rust opeens! Op het gekwaak van de kikkers na.

Het Verdronken Bos

Al snel komen we bij het eerste echte hoogtepunt: het Verdronken Bos dat we via houten vlonders binnenlopen. Kale, dode stammen rijzen spookachtig uit het water omhoog en zorgen voor een mysterieuze sfeer. We zouden niet gek staan kijken als uit de troebele wateren opeens een krokodil in onze kuiten komt happen.

Gestorven bomen

Dit bijzondere bos is begin 20ste eeuw in gebruik genomen voor waterberging: bij veel neerslag wordt het water hier opgevangen. De bomen bleken niet gediend van die hoge waterstand en stierven. Vandaar de naam 'Verdronken Bos'. Maar een dooie boel is het beslist niet.

Land onder water zetten

Dan volgt een hele serie bezienswaardigheden die duidelijk maken waarom dit een ‘Waterlinie-route’ is. We wandelen kilometerslang over graspaden langs een inundatiekanaal. In voorbije eeuwen werd dat gebruikt om een brede strook land onder water te kunnen zetten. Waardoor de vijand het rijke westen niet kon plunderen.

50 forten

Je komt ook langs forten die op strategische plekken van deze waterlinie verrezen. De linie, aangelegd tussen 1815 en 1940, was 85 kilometer lang, omvatte in totaal 50 forten en 5 verdedigingssteden. Hij is nooit gebruikt, maar werkte vooral preventief: wie ons aanvalt, krijgt natte voeten!

Werk aan de Korte Uitweg

Die forten hebben grappige namen, zoals Werk aan de Korte Uitweg. Behalve een hoop stenen valt er niet bijster veel te zien. Maar een interessante geschiedenis hebben die stenen wel. Door je oogharen heen zie je bijna de manschappen in hun bomvrije geschutstoren zitten, terwijl ze rivier en uiterwaarden afspeuren naar de vijand. Tip: in het voormalige wachtlokaal is nu een theehuis gevestigd met een mooi terras ervoor.

NSB’ers & Drie van Breda

Fort Honswijk, waar je ook langskomt, heeft nog wel wat bijzondere bewoners gehad in de loop van de tijd. Zo heeft het dienstgedaan als interneringskamp voor politieke Duitse vluchtelingen. Na de Tweede Wereldoorlog zaten NSB’ers, Nederlandse SS’ers en de beruchte 'Drie van Breda' er opgesloten. Nu bivakkeren er vooral onschuldige vleermuizen.

Lint- en Liniepad

Dan gaan we de weidse uiterwaarden van de Lek verkennen. En hier laat deze NS-wandeling zich van z’n fraaiste kant zien. We wandelen over een prachtig buitendijks paadje, ontmoeten schaapjes die vluchten voor onze knuffelknuistjes en laten groepen ganzen voor ons opvliegen. We volgen hier trouwens de route van het Lint- en Liniepad, een Klompenpad dat ook nog op mijn ‘To walk-list’ staat.

Natuurgebied De Steenwaard

De uiterwaarden waar we doorheen lopen heten De Steenwaard. Vroeger werd hier flink geboerd, maar sinds 2001 is het een natuurgebied met weides, bos en water. Bij hoogwater staat het gebied deels onder water. Ooievaars, grutto's, kievieten en tureluurs foerageren hier. Tussen het struikgewas ritselen salamanders en je hoort een druk gekwaak van allerlei soorten kikkers. Runderen zorgen er als vrijwilligers voor dat het gebied niet dichtgroeit.

Liniepontje

Even verderop steken we met het grappige Liniepontje de Lek over. We moeten wel een tijdje wachten, want de schipper mag maar 12 mensen per keer vervoeren en het is druk vandaag. Een leuk vaartochtje is het wel. Links en rechts spuiten speedboten ons voorbij. Uitslovers.

Culemborg: bezienswaardig stadje

Dan koersen we aan op het einddoel van vandaag: Culemborg. Een bezienswaardig stadje met tal van (rijks)monumenten waar je langskomt. Het prachtige laatgotische stadhuis bijvoorbeeld uit 1534, met op de hoek nog een oude schandpaal. Of de kleine classicistische vishal uit 1787. Aan het eind van de langgerekte Markt (met nogal wat horeca) wandelen we door de enig overgebleven poort, de Binnenpoort, richting het station. Lekkere wandeling al met al.