Als de fruitbomen bloeien in de lente is deze OV-stapper (=oude NS-wandeling) door de Betuwe schitterend. Je loopt langs boomgaarden vol uitbundig bloesemende peren, appels en kersen. Plus: een traag stromende Linge, een idyllisch landgoed, pittoreske dijkdorpjes, een heus fort en glasstad Leerdam als toetje.
Nadeel van deze wandeling: je loopt grotendeels over verharde asfaltweggetjes. Op mooie zondagen moet je zigzaggen tussen de grijze brigade op elektrische fietsen & scootmobiels. Kies dus vooral een andere dag.
Wil je een kortere maar even mooie bloesemtocht maken langs de Linge? De ANWB heeft een prachtige wandeling uitgezet vanuit Leerdam. Behalve heel veel fruitbloesem vind je de idyllische dorpjes Acquoy en Asperen op je pad.
Verheug je vanaf begin april op een waar feest voor de ogen. Overal langs de route staan fruitbomen uitsloverig te bloeien. De pruimen en kersen bijten het spits af, op de voet gevolgd door peren en appels. Tere witte en roze bloesems all over the place.
Wanneer de fruitbomen bloeien is niet precies te zeggen, het is afhankelijk van veel factoren. Wel komen de bomen steeds vroeger in bloei, door de opwarming van de aarde. Zo komen de appelbomen sinds 1990 gemiddeld op 22 april in bloei. Vóór 1990 begon de appel gemiddeld bijna twee weken later met bloeien, op 3 mei. In 2014 was de bloei heel vroeg. In 2019 zag ik dat de appels rond 10 april al voorzichtig in bloei kwamen. En in 2022 zag ik datzelfde op 11 april.
De vroege bloei de laatste jaren is een gevolg van de opwarming van de aarde: vroeger volgden de appelbloesems op de bloei van kersen en peren. Nu overlapt de bloei van deze fruitbomen.
“Dat is de mooist bloeiende perenboom van de Betuwe,” wijst een dame op leeftijd vanuit de deuropening van haar woning op de Dorpsdijk in Rumpt als ik naar een inderdaad schitterend bloeiende boom sta te grijnzen. “U woont hier mooi”, antwoord ik. “Ik ga hier alleen nog weg,” knipoogt het perenvrouwtje, “tussen zes houten plankjes.”
“Perenhout zeker,” denk ik onzinnig, terwijl ik vriendelijk glimlach.
De streek waar je doorheen wandelt, de Betuwe, staat bekend om zijn fruitteelt. De zandige, oude stroomruggen van de rivier zijn hier zeer geschikt voor. Ondanks laagstambomen, dikkere kersenrassen, plukmachines, lopende banden en pluktreinen is de fruitpluk nog steeds erg arbeidsintensief.
Als de walnoten rijp zijn, is de Notendijk beslist een aanrader. Je mag daar dan legaal noten rapen. Ik kocht voor een euro een zak walnoten bij een kraampje langs de dijk. Leuk!
Een van de sterkste troeven van deze wandeling: je kronkelt mee met de lenige Linge. Soms loop je vlak langs de oevers van dit rustig kabbelende riviertje. Op andere momenten vermoed je hem achter een dijk, maar altijd is de Linge dichtbij. Niets leukers dan langs water lopen.
De Linge stroomt door de Betuwe van Doornenburg tot Gorinchem. Met haar 108 km is ze één van de langste geheel Nederlandse rivieren. Ooit was de Linge een woeste rivier. Nu glijdt ze voorbij als een hoogbejaarde dame op een scootmobiel met motorpech. Reden: de rivier is in vroeger eeuwen ingedamd om overstromingen te voorkomen.
Dat geeft het landschap een wat gezapig karakter. Bootjes dobberen langs de oever, en vissers turen op hun beurt naar hun dobbers. Jongeren peddelen kalmpjes voorbij in hun kano's. Verderop nestelt een zwanenpaar. En de rivier, ze gaapt een beetje, en slaapt door.
Bij Gorinchem mondt de Linge uit in de Merwede en ze zorgt zo voor de afwatering van het gebied tussen Waal en Lek. Aan de hoeveelheid zand die langs de oevers is afgezet, is te zien dat het ooit een krachtige rivier was. De oeverlanden van de Linge zijn aangewezen als beschermd natuurmonument.
Als de Linge een zilveren ketting is, dan vormen de dijkdorpjes de juwelen. Niet fonkelend als opzichtige diamanten, maar als glanzende parels geven ze het landschap cachet. Van Beesd tot Leerdam, allemaal hebben ze wel iets.
Beesd heeft als nadeel dat het aan de A2 vastgeplakt zit. Toch is het een mooi dorpje. Het heeft een beschermd dorpsgezicht, met als grootste bezienswaardigheid de Sint-Pieterskerk. Het dorp is al oud: Beesd wordt voor het eerst genoemd in de stichtingsoorkonde van de abdij Mariënweerd in het jaar 1129. Op 31 januari 1995 werden de inwoners van Beesd verplicht geëvacueerd vanwege de gevaarlijk hoge waterstand van Maas en Waal. Overigens ligt aan de rand van het dorp het Uilen- en Dierenpark De Paay.
Je loopt een heel stuk langs de dijk van het langgerekte Rumpt. Daar staat de mooiste perenboom van de Betuwe, volgens een oude bewoonster... Over Rumpt valt niet veel bijzonders te melden, behalve dat het al genoemd werd in het jaar 960. Toch heeft het dorp een zeer aangename sfeer.
Vlak na de drukke provinciale weg meander je met de Linge mee het weidse landschap in. Al van verre trekt het scheve kerkje van het oude dorpje Acquoy (spreek uit: akkooi) alle aandacht. Het wordt niet voor niets de 'Betuwse Toren van Pisa' genoemd: de 15e-eeuwse kerktoren staat 115 cm uit het lood. Dat is een helling van 3,8 graden, 0,2 graden minder dan de toren van Pisa. Opvallend is dat op het kerkhof het graf van een mevrouw Pisa te vinden is. Verderop ligt nog Fort Asperen.
De rijke historie van het stadje Leerdam kun je vinden in historische gebouwen zoals de Grote Kerk en het Oude Raadhuis. Aan de Zuidwal stond ooit het Kasteel van Leerdam. Dit is compleet verwoest door de Spanjaarden in 1574 en nooit meer opnieuw opgebouwd. In 1770 bouwde men hier het Hofje van Mevrouw Van Aerden, dat nu een museum is.
Vanaf de 18e eeuw werd het stadsleven van Leerdam sterk beïnvloed door de glasfabriek en de houtindustrie. De huidige Glasfabriek Leerdam is internationaal bekend als de ‘Royal Leerdam’. Vanaf Pasen tot eind september werken glasblazers uit binnen- en buitenland in het Glascentrum, dat dan open is voor publiek. Leerdam geniet tegenwoordig ook faam door de Leerdammer kaas.
In een oksel van de Linge loop je over een cultuurhistorische juweeltje: Heerlijkheid Mariënwaerdt. Het is een particulier landgoed dat al sinds 1734 in bezit is van de familie Van Verschuer. De 19de generatie van deze familie beheert het landgoed nu en woont in het landhuis.
Op veel plaatsen lijkt het alsof de tijd heeft stilgestaan. De authentieke sfeer van een rivierenlandschap wordt nog versterkt door de 14 monumentale hofstedes met hooibergen. Je wandelt langs akkers waar biologisch geboerd wordt, door wildrijke bossen, over grienden en statige lanen. Hier verlaat je even het asfalt en loop je over mooie onverharde paadjes met zicht op een molentje. In één woord: schitterend!
Rond het jaar 1000 stond hier een Norbertijner abdij: Mariënwaerdt, dat 'het eiland van Maria' betekent. Door de jaren heen ontwikkelde het klooster zich tot een uitgebreid complex, een soort stadje. Overstromingen en plunderende legerbendes teisterden de welvarende abdij. Op een kwade dag werd abdij Mariënwaerdt volledig verwoest.
Liefhebbers van walnoten kunnen in het najaar hun hart ophalen onder de vele notenbomen die het landgoed telt. Om het landgoed in stand te kunnen houden, organiseert de familie jaarlijks een Landgoedfair (in augustus) en een Kerstfair (in december).
OV-stapper Mariënwaerdt-Linge heb ik in diverse jaren gefotografeerd in het fruitbloesem-seizoen. De foto's in dit artikel zijn van 11 april 2022. Benieuwd naar al mijn foto’s? Bezoek dan mijn speciale foto-pagina van deze wandeltocht.
Deze wandeling heb ik voor het laatst gedaan op zaterdag 6 april 2024. Wandelnet heeft hem helaas uit de collectie gehaald, maar kaartje en gps-track kun je nog wel gratis downloaden op Routeyou.com.
Op Natuurhuisje.nl vind je unieke vakantiehuisjes midden in de natuur. In een natuurhuisje kun je je heerlijk terugtrekken van het drukke, dagelijkse bestaan. Je komt helemaal tot rust.
Lekker eropuit in eigen land. Een minivakantie wandelen of fietsen vanuit een superlekker natuurhuisje. Ik selecteerde de tien allermooiste!