Paden in de luwte

Op de Veluwe kan het aardig druk zijn. Deze Wissel omzeilt die drukte en kiest voor paden in de luwte van bos en heide. Extra fijn: de wandeling gaat bijna alleen over onverharde paden, en daar schitteren weer een paar juweeltjes tussen.

Vierhouterbos

De wandeling start in Vierhouten, waar de horeca (te) nadrukkelijk aanwezig is. Al snel wandel je over stille bospaden dwars door het mooie Vierhouterbos. Een buitengewoon afwisselend bos: niet alleen door de variatie van loof- en naaldbomen, maar ook doordat het bos zeer dichte stukken combineert met meer open terrein.

Hoogteverschillen

Halverwege kom je door het dorp Elspeet, met wat horeca 500 meter van de route af. Daarna trek je de immense Elspeetsche heide over. De hoogteverschillen leveren prachtige uitzichten op, vooral als de wolkenluchten zo mooi getekend zijn als toen ik er was. Het pad over de heide, hoe leuk ook, duurde me plotseling wat te lang. Blij toen ik de overkant bereikt had en via een aangenaam paadje langs de bosrand richting Vierhouten kon lopen.

Wilde zwijnen

Op het pad dat halverwege punt 1 van de routebeschrijving aangeduid wordt als ‘werkelijk schitterende bosweg’ (wat ook zo is) stonden opeens twee medewandelaars als aan de grond genageld. Ze beduidden me met drukke gebaren m’n snater te houden en op m’n tenen voorzichtig te naderen. Tegelijk wezen ze opgewonden het bos in. Sterk staaltje van gebarentaal. Maar wat was daar te beleven?

Vier kleine zwijntjes

‘Wilde zwijntjes’, fluisterde de vrouw van het stel met een twinkeling in haar ogen toen ik op fluisterafstand was genaderd. De man bromde wat onverstaanbaars, z’n ogen vastgeplakt aan een dure kijker. En verdomd: tussen het hout, een meter of vijftig verder, waren vier kleine zwijntjes op hun dooie akkertjes aan het wroeten in de aarde. Prachtige beestjes, met een schitterende tekening. Veel bruiner ook dan ik gedacht had. Balen, had ik nu toch maar m’n nieuwe Canon D600 meegezeuld in plaats van m’n handzame ritsratsklik.

Mager scharminkel

Ademloos stonden we gedrieën het gesnuffel van de zwijntjes zeker een kwartier lang gade te slaan. Heerlijk gezicht. Ze hielden ons met een schuin oog wel in de gaten. Eentje keek me een paar keer met z’n varkensoogjes vol aan (denkend: “wat is dat nou voor een mager scharminkel?”). Maar het leek ze volkomen worst te wezen dat wij ze daar stonden te beloeren. Waar waren hun ouders trouwens?

Knorrend van genoegen liep ik verder.

Vierhouterbos

Ahhhh, wat is het heerlijk in het Vierhouterbos. De Groene Wisselaars hebben de meest luwe paden gekozen, ver bezijden de drukbelopen routes. En dat is te merken. Behalve de twee zwijnenspotters ben ik geen andere wandelaars tegengekomen op deze mooie zaterdag.

Koninklijk Huis

Tot in de jaren tachtig van de vorige eeuw was het bos in particuliere handen. Er werd flink gejaagd, en regelmatig waren er ook leden van het Koninklijk Huis te vinden tijdens jachtpartijen. Tegenwoordig is het bos in handen van Staatsbosbeheer en zijn de grote jachtpartijen verleden tijd (de zwijntjes lachen in hun knuistjes). Het bos kent nogal wat afwisseling: eikenhakhoutbossen, beukenbossen, naaldbossen, heideveldjes, een pinetum en oude grafheuvels.

Bosbes & vingerhoedskruid

In juni staat het bos vol in bloei. Er schijnt nogal wat smakelijke bosbes voor te komen. Maar dat zal dan wel in juli wezen, want ik dook een paar keer voor Jan Doedel in vruchteloze struiken. Wel kwam ik langs paden die omzoomd waren door rijkelijk bloeiende vingerhoedskruid (afblijven, want giftig). Prachtig gezicht. Het fijne van dit bos is ook dat het niet heel dicht is. Het bos telt vele halfopen plekken en veldjes.

Vliegende herten

Flink wat dieren voelen zich senang in het Vierhouterbos. Zo komen er nogal wat edelherten, damherten en reeën voor, evenals wilde zwijnen, vossen en moeflons (het kleinste wilde schaap). Zeldzame diersoorten in het Vierhouterbos zijn het vliegend hert (geen hert met vleugels, maar een zeldzame kever) en de das.

Piramides

Onverwacht stuit je in een heerlijk heidedal middenin het Vierhouterbos op een uniek... ja wat is het eigenlijk? Monument? Kunstwerk? Het zijn ‘de Waterwerken en piramides’ van de Rotterdamse havenbaron Daniël George (D.G.) van Beuningen (1877 - 1955).

Geweldige hobby

D.G. legde de Waterwerken begin jaren veertig van de vorige eeuw aan op zijn landgoed: bankjes, hutjes, drie piramides, vijvers en gemetselde beken. De vijvers worden door twee pompstations gevoed met grondwater. Via een betonnen beek van 3,5 kilometer lang stroomt het water van vijver naar vijver. Hierdoor voorzag hij het wild van voldoende drinkwater. En laten we er geen doekjes om winden: D.G. vond het ook gewoon een geweldige hobby.

Heemkundige Vereniging Nuwenspete

Na zijn overlijden in 1955 kwamen de Waterwerken ernstig in verval. Vrijwilligers van de lokale Heemkundige Vereniging Nuwenspete namen een paar jaar geleden het initiatief om deze cultuurhistorische monumentjes te restaureren. Ze zijn er nog volop mee aan de slag. Mooie actie!

Heide

Halverwege het Vierhouterbos krijg je al een voorproefje van de open heide van Elspeet. Over de helft trek je die heide vol over, ook weer over de bekende kleine paadjes. En wat is-ie mooi. Ik zag zelfs al sommige heideplantjes in bloei staan (eind juni!).

Hollandse wolkenluchten

De heide is natuurlijk op z’n mooist als-ie vol in bloei staat, rond half augustus. Toen ik er was maakten de Hollandse wolkenluchten veel goed. Weinig is mooier dan uitgestrekte heide met zo’n doortekende wolkenlucht erboven.

Wandeldatum en routebeschrijving

Deze wandeling hebben we gedaan in juni 2012. In het kadertje hieronder zie je meer informatie over de gids waaruit de wandeling afkomstig is. De meest recente versie van routebeschrijving, kaartje en gps-track kun je (met een abonnement of tegen betaling) downloaden op Wandelzoekpagina.nl.

Bekijk op Wandelzoekpagina.nl >>