Ook in de herhaling: schitterend

Soms is het een risico: een wandeling die je heel mooi vond in de herhaling gooien. Want valt hij niet tegen? Dat risico is bij deze Groene Wissel nihil: van begin tot eind is het een topwandeling. Vanwege de gevarieerde bossen bij uitstek geschikt voor de herfst.

Slag om Arnhem

Je komt er hier niet omheen: overal in het landschap zijn tekenen die herinneren aan de hevige strijd die hier in de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog is uitgevochten: de Slag om Arnhem. Indrukwekkend is uiteraard de Airborne erebegraafplaats.

Uiterwaarden

Na het mooie Oosterbeek (let op de prachtige villa’s!) wandel je een stuk langs de uiterwaarden van de Rijn. In de verte duikt de rivier steeds net onder de horizon, maar je vermoedt hem wel, daar achter die dijk. Over een heerlijk klinkerpaadje loop je langs de rand van het open landschap van de uiterwaarden, waarbij je steeds mooie vergezichten krijgt voorgeschoteld.

Oudste kerkje van Nederland

Aan dat paadje verrijst ook het oudste nog in gebruik zijnde kerkje van Nederland. Dit pré-romaanse kerkje werd gebouwd in de 10de eeuw. In de Slag om Arnhem deed het dienst als post voor de geallieerde Airborne-troepen waarbij het zwaar beschadigd raakte. Na de oorlog is het in z’n oude luister hersteld. Prachtig geslaagd!

Afwisselende bossen

Via de bekende slingerpaadjes (patent: Groene Wissels) wandel je door de uitgestrekte bossen van de landgoederen Mariëndaal en Warnsborn. Die bossen zijn van uitzonderlijke schoonheid: statige beuken- en eikenlanen worden afgewisseld met een glooiend landschap van oude bossen, weilanden en akkers. Vele sprengen en beekjes monden met kleine watervalletjes in meertjes uit. Zalig wandelen, zelfs op een smoorhete dag is het prima uit te houden.

Landgoed Mariëndaal

Door de afwisseling van bossen en landbouwgronden is de das een vaste bewoner van Mariëndaal. Boommarters zoeken hun toevlucht in de holten van oude bomen. En kijk ook niet vreemd op als je de IJsvogel spot, die zich kiplekker voelt vanwege de beekjes en sprengen.

Hallenbos

De beukenbossen op Mariëndaal zijn aangelegd rond 1870 en vormen een zogeheten hallenbos: de rijen dikke beukenstammen met hun dichte bladerdak erboven hebben iets weg van een imposante hal of van een kathedraal met pilaren en een gewelfd plafond.

Landgoed Warnsborn

Ook Warnsborn is een genot voor de wandelaar vanwege de rijke bosflora. Vooral rond hotel Groot Warnsborn (schitterend terras) pakt die flora flink uit, met soorten als maagdenpalm, dalkruid, bosklaverzuring, lievevrouwenbedstro, bosandoorn en lelietje-van-dalen. En in de herfst is het extra genieten, vanwege de vele soorten paddenstoelen, waaronder de pruikzwam.
Langs de sprengen en beken op Warnsborn leven zeldzame vogels als dodaars, raaf en grote gele kwikstaart.

Rivierkreeften & vleermuizen

Twee geinige weetjes nog:

• in de vijvers vertoeft de laatste populatie rivierkreeften van Nederland
• in de ijskelder van Warnsborn overwinteren jaarlijks ongeveer 95 vleermuizen, waaronder zeldzame, zoals de franjestaart en de vale vleermuis.

Groene Bedstee

En nog is de koek niet op. Op Landgoed Mariëndaal wacht je een ware attractie: de Groene Bedstee. Nee, die bedstee is niet geschikt om je moede lijf te ruste te leggen. Integendeel: via een pittige klim loop je in een 400 meter lange haag van beuken naar boven. Vreemde gewaarwording: buiten was het stralend zonnig, in de haag was het mysterieus duister.

Groene Bedstee = berceau

De Groene Bedstee van 400 meter lang stamt uit 1865 en is een berceau: een pad waarbij aan beide zijden heggen staan, die aan de bovenzijde met elkaar zijn verbonden, zodat een tunnel ontstaat.

Bleke dames willen wandelen

Berceaus stammen uit de tijd dat het voor adellijke dames mode was er zo wit mogelijk uit te zien, om zich te onderscheiden van het plebs met z’n ordinaire zongebruinde huid. Door de berceaus konden de dames wandelen en toch uit de zon blijven.

Lindeboom = liefde

Nog even iets leuks voor romantische zielen: midden in de Bedstee, op de kruising, staat een lindeboom. Deze zou de liefde symboliseren. Eronder staat een bankje, waar geliefden hand in hand kunnen zitten (of zoiets).

Oorlog

Tijdens de wandeling kom je veel tekenen tegen van de heftige strijd die hier in de Tweede Wereldoorlog is uitgevochten. De Slag bij Arnhem, onderdeel van geallieerde operatie ‘Market Garden’, was bedoeld om de Duitsers de nekslag toe te dienen en de oorlog nog voor Kerst 1944 te beëindigen.

Bevrijding van Oosterbeek

Britse, Amerikaanse en Poolse luchtlandingstroepen moesten de bruggen over de rivieren vanaf de grens met België tot aan Arnhem bezetten. Het grondleger kon dan in een lange opmars via de Veluwe naar het Ruhrgebied (het industriële hart van Duitsland) doorstoten. De operatie mislukte faliekant door onverwacht sterke Duitse tegenstand en communicatieproblemen. Met fatale gevolgen: duizenden geallieerden sneuvelden. Na de bevrijding lagen Oosterbeek en omgeving bezaaid met puin, wrakstukken, veldgraven en munitie.

Airborne begraafplaats

Indrukwekkend eerbetoon aan de militairen die omkwamen, biedt de Airborne begraafplaats. Op deze erebegraafplaats zijn 1754 soldaten, piloten en mariniers begraven die bij de Slag om Arnhem en daarna sneuvelden. Veel tijdens de oorlog verdreven bewoners hielpen bij de aanleg. Ontroerend om over de begraafplaats te lopen en op de stenen te lezen hoe jong de gesneuvelden nog waren, soms net kind af. En geweldig om te zien hoe goed dit soort plekken onderhouden en in ere gehouden worden. Teken van beschaving.

Oosterbeek

Oosterbeek is een prachtig plaatsje om te starten. Al moet je wel bestand zijn tegen de kapitale, jaloersmakende villa’s die je tegenkomt. Ruim 1 op de 100 Oosterbeekse huizen is meer dan een miljoen waard.

Schildersdorp

Maar genoeg over het slijk der aarde. Oosterbeek was gedurende de 19e eeuw geliefd bij kunstschilders en ontwikkelde zich tot een echt schildersdorp. Willem Maris ontwikkelde hier zijn schilderstijl van natuurlandschappen. Bilders, Mesdag, Mauve, zelfs Jan Toorop en Jacob van Lennep hebben hier geschilderd (de laatste ligt er ook begraven).

Barbizon

Oosterbeek werd daarom wel het Hollandse Barbizon genoemd, naar het Franse dorpje dat rond 1840 verblijfplaats was van een groot aantal schilders, die er hun liefde voor de natuur op het linnen wilden weergeven. Kortom: Oosterbeek is een schilderachtig plaatsje.

Wandeldatum en routebeschrijving

Deze wandeling hebben we gedaan in december 2012 en in oktober 2021. In het kadertje hieronder zie je meer informatie over de gids waaruit de wandeling afkomstig is. De meest recente versie van routebeschrijving, kaartje en gps-track kun je (met een abonnement of tegen betaling) downloaden op Wandelzoekpagina.nl.

Bekijk op Wandelzoekpagina.nl >>