De Franse fotograaf Henri Cartier-Bresson was een van de invloedrijkste fotografen van de twintigste eeuw. Bekend geworden door zijn portretten van beroemdheden als Mahatma Gandhi en Marilyn Monroe. Maar ik bewonder hem vooral om zijn foto’s van het dagelijks leven overal ter wereld.
Cartier-Bresson wilde het perfecte beeld in één keer vastleggen. "Het leven betrappen", zo noemde hij dat. De emotie ligt op straat, en Cartier-Bresson ving haar in strakke composities die terloops tot stand lijken gekomen.
Een beroemd citaat van Cartier-Bresson over fotografie: "There is a creative fraction of a second when you are taking a picture. Your eye must see a composition or an expression that life itself offers you, and you must know with intuition when to click the camera. That is the moment the photographer is creative."
De Franse fotograaf Henri Cartier-Bresson (1908-2004) was een van de invloedrijkste fotografen van de twintigste eeuw. Samen met onder anderen Robert Capa richtte hij in 1947 het vermaarde fotopersbureau Magnum op. Cartier-Bresson hield erg van schilderen, hij wilde eigenlijk schilder worden en volgde volgde teken- en schilderlessen aan de academie van de kubist André Lhote.
Cartier-Bresson was ook avontuurlijk. Op z'n 22ste vertrok hij als jager naar het West-Afrikaanse oerwoud. Een jaar later keerde hij terug naar Frankrijk met zwarte koorts. Tijdens zijn herstel ontdekte hij de fotografie. Hij zwierf de hele dag over straat met zijn onafscheidelijke Leica M 35mm, een camera waar hij verliefd op was geworden, "vastbesloten om het leven te betrappen".
Cartier-Bresson reisde voor de grote fototijdschriften de wereld over. Hij publiceerde veel fotoboeken, waarvan het invloedrijkste: The Decisive Moment (1952).
Hij portretteerde vele beroemdheden, zoals Marilyn Monroe, Mahatma Gandhi, en vele kunstenaars, acteurs, wetenschappers. Hij had een neus voor actualiteit en was 'bij toeval' aanwezig bij grote politieke gebeurtenissen, zoals de Maoïstische revolutie in China, de moord op Gandhi, de bouw van de muur in Berlijn en de onafhankelijkheidsverklaring van Indonesië.
Cartier-Bresson liep met onderzoekende blik over straat, speurend naar de perfecte foto. Maar hij kon ook langere tijd vanaf een vaste positie fotograferen, wachtend op het ultieme moment: een fietser die langszoefde en het spel van licht, schaduw en lijnen compleet maakte. Hij wilde de emotie vangen in strakke composities: "Het plezier zit in de geometrie, als alles klopt en op z'n plaats staat."
Hij drukte af als het visuele hoogtepunt van een situatie samenviel met het dramatisch hoogtepunt. Of anders geformuleerd: als hoofd, oog en hart op één lijn zaten. Hij ving daarmee met zijn camera een situatie die anders voorgoed voorbij zou zijn. Cartier-Bresson was wars van het bijsnijden van foto's: hij wilde het perfecte beeld in één keer vangen.
Zijn stijl van straatfotografie heeft vele fotografen na hem beïnvloed. Juist in zijn straatbeelden komt zijn visie op 'het beslissende moment' sterk naar voren. Situaties uit het leven op straat ving hij in één keer goed met z’n Leica 35mm. Het zijn niet per sé mooie foto’s (vind ik), maar vrijwel altijd foto’s met veel zeggingskracht.
Cartier-Bresson was een van de grondleggers van de moderne fotojournalistiek. Hij reisde de wereld af om verslag te doen van grote gebeurtenissen. Maar vooral ook om het dagelijks leven te laten zien in landen waar tot dan toe weinig of geen westerlingen waren geweest. Hij liet zien hoe het leven was in China of achter het IJzeren Gordijn in Rusland.
Blijkbaar had Cartier-Bresson goed ontwikkelde voelsprieten voor actualiteit. Toeval of niet, bij grote politieke gebeurtenissen was hij aanwezig, z'n camera in de aanslag. Daardoor wist hij belangrijke momenten in de wereldgeschiedenis bij te wonen en vast te leggen. De Maoïstische revolutie in China bijvoorbeeld, of de overdracht van het bestuur van Indonesië aan de lokale bevolking door Nederland.
Hij was bij Mahatma Gandhi om wat foto's van hem te maken. Ze praatten wat over fotografie, Cartier-Bresson liet hem een van zijn fotoboeken zien. Toen moes Gandhi naar buiten om een menigte mensen te begroeten. Daar werd hij neergeschoten. Wereldberoemd is Cartier-Bresson geworden door zijn foto's van Gandhi op zijn sterfbed.
Ook portretfotografie was een specialiteit van Cartier-Bresson. Hij portretteerde vele beroemdheden, schilders, schrijvers, wetenschappers, acteurs. Z'n portretten schoot hij uit de hand, waarbij 'het beslissende moment' een rol speelde: ver weg van poseren of trucjes. Cartier-Bresson: "Je moet een portret snel maken, als een mug die op het punt staat te steken."
Hij streefde ernaar in zijn portretten de kern van de persoonlijkheid aan het licht te laten komen. Bijvoorbeeld Marilyn Monroe op de set van haar laatst voltooide film (the Misfits, van John Huston), hij wist haar afdwalende blik te vangen.
Bekijk hieronder een filmpje over een foto van Marylin Monroe, gemaakt door Henri Cartier-Bresson. Aan het woord is de beroemde toneelschrijver Arthur Miller, die het scenario schreef voor The Misfits, de laatste film waarin Monroe acteerde. De foto is gemaakt op de set van deze film.
Op Natuurhuisje.nl vind je unieke vakantiehuisjes midden in de natuur. In een natuurhuisje kun je je heerlijk terugtrekken van het drukke, dagelijkse bestaan. Je komt helemaal tot rust.