Almere is voor iedereen

Vanaf station Almere Centrum wandelen we eerst door de drukte. Deze zaterdag is het markt en op het cirkelvormige stadhuis naar een ontwerp van de bekende architect Cees Dam – mede-ontwerper van de Amsterdamse Stopera – lezen we dat Almere voor iedereen is. We voelen ons gelijk welkom, maar ontsnappen snel aan de mensenmassa’s naar de Filmwijk.

Olympisch dorp

Daar is het zo rustig dat je een kanon kunt afschieten, ondanks straten die naar publiekstrekkers als Grace Kelly en Romy Schneider zijn genoemd. Over de Hollywoodlaan komen we ook, nadat we de Cinemadreef hebben gekruist. Als Amsterdam de Olympische Zomerspelen van 1992 had binnengeharkt, zou dit nu een heel andere wijk zijn: hier was namelijk een olympisch dorp bedacht met 2470 woningen.

Mini-kasteel

In plaats daarvan was de buurt in 1992 het decor van de buitenexpositie ‘Grensverleggend bouwen’. De architectuur moest hier grenzen verleggen. Of dat gelukt is? In ieder geval ontstond een buurt met cirkelvormige straten en bouwstijlen die anders waren dan anders. Zoals die van het Gezondheidscentrum, dat volgens de wandelgids ‘als een mini-kasteel’ aan de rand van de Filmwijk staat, met ronde vormen en een opvallende paarse kleur die in de smaak viel.

Pastel en ronde vormen

We passeren tal van andere opvallende ontwerpen. Zoals de zeven geschakelde woningen waarvan alleen al de naam bijzonder is: Cayenne-Peper. De pastelkleurige woningen staan gedraaid ten opzichte van elkaar waardoor een speels effect ontstaat. Nog meer pasteltinten en dit keer opvallende rondingen vinden we verderop, bij het rijtje van zeventien woningen van architect Theo Bosch. Rond en pastel waren blijkbaar hot, want in een zijstraatje treffen we die zachte tinten op woningen met ronde daken en houten gevels die op heuveltjes staan.

Het Weerwater

Of het allemaal even mooi is, daarover valt misschien te twisten, maar je kijkt zeker je ogen uit. Inmiddels ben je bij het weidse Weerwater aanbeland. Op het strandje zien we slechts één zonaanbidster wachtend op de zon en ook op het water is weinig recreatie. We vragen ons af waar dit mee te maken heeft. De nabijgelegen snelweg A6?

Dankzij de A6

Aan die A6 en aan de aanleg van Almere-Haven heeft dit meer z’n ontstaan te danken, want er was veel zand nodig dat hier is uitgegraven. De naam Weerwater is afkomstig van een prijsvraag. Winnaar Willem Duyff kwam op de naam omdat hier eerst water was, en na jaren drooglegging is er nu opnieuw water.

Tourmaline Toren

De volgende highlights zijn ook letterlijke hoogtepunten. Boven het Weerwater torent de Tourmaline Toren uit, van architect Rudy Uytenhaak. De flat is vernoemd naar een geslepen edelsteen, en je snapt het als je hem ziet. Hij bestaat uit drie om elkaar wentelende prisma’s, waardoor de woontoren vanuit verschillende richtingen steeds een ander gezicht toont.

Spookslot Almere

De route gaat de snelweg onderdoor en trekt een rondje door niet al te spannend groen. Even verder krijgen we mooi zicht op een spookachtig gebouw: het onvoltooide Kasteel van Almere. In het jaar 2000 ging de eerste paal de grond in, maar vanwege financiële problemen werd de bouw gestaakt. De laatste jaren passeerden diverse plannen de revue, maar ze sneuvelden één voor één. Het spookslot wacht geduldig af, want het stadsmotto luidt immers ‘Het kan in Almere’.

Floriade: financieel debacle

Nu voert de tocht over het terrein van de voormalige Floriade uit 2022, die Almere financiële koppijn bezorgde. Hier verrijst de komende jaren een grote woonwijk. Je komt langs gebouwen en kunstwerken die Almere aan de mislukte wereldtuinbouwtentoonstelling heeft overgehouden. Zoals de reusachtige sculptuur Beehold van Florentijn Hofman. De twee wuivende figuren zijn volledig overdekt door bijen van corten-staal.

Aandachttrekker Flores

De torenflat die erachter staat is een echte aandachttrekker: Flores. Het opvallende gevelkunstwerk moet het beplantingsplan van de Floriade weerspiegelen. Van dichtbij zie je vlinders en bijen krioelen tussen de bloemen. Een heftig gebouw, vonden wij.

Ongewoon wonen

Een leuke omweg gaat door het woonbuurtje De Fantasie, het resultaat van een prijsvraag uit 1982 met als thema 'Ongewoon wonen'. Destijds mochten de deelnemers hier hun eigen huis bouwen, los van alle regels en bouwvoorschriften. Leidraden waren alleen hun eigen ideeën, tekeningen en dromen. Wel waren de woningen als tijdelijk bedoeld, waardoor funderingen ontbraken.

Bijzondere wijk

We treffen een bewoonster die nog steeds haar geluk niet op kan met een huis in deze bijzondere wijk. Inmiddels woont ze hier al jaren en van tijdelijkheid is allang geen sprake meer. Haar huis heeft zelfs funderingen gekregen.

Skyline van Almere

Over een fraaie promenade wandelen we pal langs het Weerwater, dat ruig begroeide oevers heeft met veel wilde bloemen. Met de neus in de wind stevenen we richting het centrum van Almere, waarvan de skyline uit het water oprijst. Die skyline bestaat uit een hele rits architectonische hoogstandjes.

Omgestoten maquette

De zilverkleurige flat Silverline bijvoorbeeld, het kleurrijke gebouw De Smaragd en The Wave met z’n geschubde woongevels. Aan Side by Side kleeft een leuk verhaal. Die twee identieke flats staan puur bij toeval haaks op elkaar: bij de presentatie werd de maquette per ongeluk omgestoten en verkeerd teruggezet. De architect vond dat zo grappig dat hij het heeft overgenomen.

Kunstlinie

Wij gaan een ander opvallend gebouw binnen: De Kunstlinie, schouwburg en kunstencentrum in één, ontworpen door Japanse architecten. Waar juist de mooie expositie ‘Met Karakter’ is van de bekende architect Liesbeth van der Pol. Een welbesteed dagje al met al waarbij inderdaad diverse vooroordelen zijn gesneuveld. Maar niet allemaal: we komen nog eens terug voor nadere inspectie.