Rondwandeling Veenhuizen | Te gek om los te lopen

Wat is er zo leuk aan deze wandeling?

Leuk is misschien niet het juiste woord, maar bijzonder is het zeker om langs de gestichten van Veenhuizen te wandelen. Ze weerspiegelen een rijke geschiedenis met in de hoofdrol vooral arme sloebers.

Kolonie van Weldadigheid

Ooit was Veenhuizen een veenontginningsdorp dat al wordt genoemd in 1381. In 1823 veranderde het dorp compleet. De particuliere Maatschappij van Weldadigheid bouwde in het dorp 3 grote gestichten voor bedelaars, landlopers en wezen. Zo wilden ze de steden verlossen van het gespuis. Met tucht en discipline moesten de kanslozen worden heropgevoed in deze 'Kolonie van Weldadigheid'.

Dwanggestichten

Vrijwillig ging dit niet, ze verbleven in grote vierkante dwanggestichten. Ieder gebouw bood onderdak aan 1200 'verpleegden' (=gevangenen). De strak vormgegeven gebouwen met tralies voor de ramen staan er nog steeds en je kunt ze bezoeken. Mooi zijn ze, in al hun sombere eenvoud.

Alleen voor gevangenen en personeel

Sinds 1970 leven er in Veenhuizen geen 'verpleegden' meer. Het dorp telt nog steeds drie strafinrichtingen, waarin ruim 1.000 gedetineerden vastzitten, onder wie een stel criminele Noren. Pas sinds 1981 is het dorp vrij toegankelijk. Daarvoor mochten – naast de gevangenen – alleen het gevangenispersoneel en hun gezin het dorp in. Wie met pensioen ging of een baan buiten Veenhuizen vond, moest verhuizen.

100 rijksmonumenten

Op deze mooie wandeltocht kom je langs een aantal van de 100 rijksmonumenten die hier te vinden zijn. Waaronder de elektriciteitscentrale, het oude hospitaal en het Tweede Gesticht dat als enige gesticht de tand des tijds heeft doorstaan. Lange tijd werden hier gedetineerden tewerkgesteld (je komt langs de luchtplaats).

Voor de kleine boef

Tegenwoordig is hier het Gevangenismuseum plus een café-restaurant gevestigd, met allemaal leuke menunamen. Zoals boeiende broodjes, een broodje Tweede Gesticht en speciale gerechten 'Voor de kleine boef'. Overigens kun je wat chiquer koffiedrinken in het nabijgelegen hotel-restaurant Bitter & Zoet.

Natuurgebied De Slokkert

Verderop verlaat je over een mooi bospaadje het dorp. En dan ondergaat de wandeling een 'total make-over'. Eerst loop je – steeds onverhard – langs weidse landerijen. Dat is al mooi, maar even verder verandert de wandeltocht weer van karakter en arriveer je bij natuurgebied De Slokkert.

Soppen in je sokken

En hier ben je blij dat je mijn inleiding heel nauwkeurig gelezen hebt en hoge waterdichte schoenen hebt aangetrokken. Ja toch? Hoop ik? Anders loop je de komende uren, net als ik, te soppen in je sokken. Want recht evenredig met de schoonheid van het beekdallandschap is de zompigheid van de paden.

In oude glorie meanderen

Beekjes als De Slokkert hebben het zwaar te verduren gehad door de ontginning van het veen en het graven van kanalen in deze contreien. Meanderen mochten ze niet meer. Maar Natuurmonumenten is druk bezig dit beekdal in oude glorie te herstellen.

Schitterend beekdal

En dus kronkelen we weer lekker ouderwets mee met De Slokkert. En kijken we uit op het schitterende beekdal waar het doorheen voert en op de oude hooilanden die tussen de bomen door schemeren. Maak deze wandeling als het kan in de vroege zomer, dan schijnt alles in bloei te staan.

Mooie wandelgids: Te gek om los te lopen

Deze wandeling maakt deel uit van de serie wandelroutes ‘Te gek om los te lopen’. De wandelroutes leiden je over het terrein van psychiatrische ziekenhuizen en door de wijde omgeving. Je vindt de routes verspreid over het land. Van de serie is de gelijknamige wandelgids verschenen. Je kunt deze prachtige gids bestellen bij uitgever Gegarandeerd Onregelmatig.

Bestel deze gids >>

Foto's van deze wandeling

De beste camera's en verrekijkers!

Zoek je een geweldige camera of verrekijker voor onderweg? Ik heb de allerbeste camera's en kijkers voor je op een rij gezet. Gebaseerd op reviews en testen van de experts.

• Beste compactcamera's >>
• Beste spiegelreflexen >>
• Beste systeemcamera's >>
• Beste verrekijkers >>