Groene Wissel Odoorn | Rondwandeling langs de grafheuvels van Exloo

Wat is er zo leuk aan deze wandeling?

Na een korte saaie aanloop wordt het opeens bar mooi. Je trekt over de stuifduinen van het Odoornerzand, omzoomd met bos, bespikkeld met jeneverbessen en afgebiesd met heideveldjes. Jammer dat het zo plensde en de stuifduinen zich in modderige jassen hadden gestoken.

Witte Wieven

Grappig weetje: de mistflarden die vaak tussen die jeneverbesstruiken hangen, werden vroeger nog wel eens aangezien voor ‘Witte Wieven’, vooral door wie te diep in het glaasje had gekeken. Witte Wieven zijn mythische vrouwelijke wezens: ze worden vaak in verband gebracht met heksen, feeën of elfen. En als klap op de vuurpijl: de Witte Wieven traden op tijdens het kerstbal van het Toverschool Toernooi in Harry Potters vierde schooljaar op Zweinstein. Pas dus op je tellen, en laat de jeneverfles thuis.

Sombere Honingzwam & Bonte Komkommerspin

Echt een mooi gebied om doorheen te wandelen die stuifduinen. Ik had het zand voor mezelf. Hoewel voor mezelf: de laatste drie maanden zijn er onder andere de volgende waarnemingen gedaan:

• Bruine trilzwam – Tremella foliacea
• Eikenbladzwammetje – Collybia dryophila
• Staartmees – Aegithalos caudatus
• Sombere Honingzwam – Armillaria ostoyae
• Heideknotszwam – Clavaria argillacea
• Honinggeel Mosklokje – Galerina pumila
• Zwarte melksteelmycena – Mycena galopus var. nigra
• Koningsmantel – Tricholomopsis rutilans
• Geelbruine Plaatjeshoutzwam – Gloeophyllum sepiarium
• Bonte Komkommerspin – Araniella displicata
• Frankwandelt – Francus Ambulant Unicum Originalis.nl
• Maskerspinnetje – Zilla diodia
• Schorskoloniespin – Drapetisca socialis
• Herfsthangmatspin – Linyphia triangularis
• Witsteelfranjehoed – Psathyrella piluliformis
• Parelstuifzwam – Lycoperdon perlatum
• Levendbarende Hagedis – Zootoca vivipara
• Hazelworm – Anguis fragilis
• Zwartsprietdikkopje – Thymelicus lineola (op de foto)

Toe maar, en ik kwam hier voor m’n rust!

Molenveld

Grote stille heide zoals ze bedoeld is tref je op het Molenveld. Geen kip te bekennen, laat staan een mens. Het is dan ook bitter koud. Af en toe waait een vlaag ongenode motregen m’n kraag binnen, brrrr.

Schaapsherder van Exloo

Ook als de heide niet bloeit is het hier zeer aangenaam wandelen. Bos aan de einder dat vandaag in de nevel vervaagt als een luchtspiegeling. Een vennetje schittert in de verte. Over een spoortje, meer is het niet, doorkruis je de weidse hei. Als je mazzel hebt tref je de schaapsherder van Exloo op je pad, vergezeld van z’n kudde (mazzel is zeg maar niet mijn ding).

Dorpjes onderweg

Exloo en Odoorn, de dorpjes waar je doorheen komt, hebben twee gezichten. Niets maar dan ook niets is troostelozer dan buitenwijken in Drentse dorpen in de donkerte van een dreigende regenbui.

Diepvrieskip

Of misschien toch: een diepvriesplofkip van de Lidl voor je eenzame kerst, die bij het ontdooien niet heel fris meer blijkt te rieken. En dat het je dan in je onderrug schiet als je 'm toch maar in de oven schuift.

Maar alle gekheid op een stokje: beide dorpjes hebben wel een gezellig centrum. Prachtige boerderijen, plukjes horeca en verlichte kerstbomen in de tuinen, om maar wat te noemen.

Odoorn

Odoorn vind ik het mooist. Het is met 5400 jaar op de teller ook een van de oudste dorpen van Nederland. De kern ervan is meerdere malen verplaatst, maar de eerste boeren vestigden zich ruim 5000 jaar geleden op de keileemgronden ten oosten van het huidige Odoorn. Ze begroeven hun doden in stenen grafmonumenten: hunebedden.

Recycling in de Middeleeuwen

Let ook even op het kerkje. Ziet er niet bijzonder uit op het eerste gezicht, hij is na een brand in 1850 opnieuw opgebouwd. Maar kijk toch maar even goed aan de achterkant, daar zie je nog restanten van het kerkje dat oorspronkelijk uit de 12de eeuw dateert. Leuk om te weten: de bouwers verwerkten destijds steenblokken die afkomstig waren van de hunebedden. Dat is nog eens recycling!

Smulpaadje langs bosbeekje

Frankwandelt is dol op kleine paadjes, de trouwe bezoeker zal dat duidelijk wezen. Hier is er weer zo eentje die mijn persoonlijke top 10 binnen struint: in het Hunzebos slinger je ruim een kilometer over een heerlijk klein paadje langs een drooggevallen bosbeekje. Valt verder weinig over te melden. Lopen, ervaren, genieten. Soms is het leven simpel, toch?

Grafheuvels

Grafheuvels, ik had het er nooit zo op. Toch, ze zijn op deze wandeling wat meer voor me gaan leven. Drie stuks tref je op je pad. En toegegeven, er blijft weinig aan te zien. Als je zou zeggen dat het schele neefje van de boer met z’n tweedehands tractor wat losse aarde op een hoop had geveegd, ik zou je direct geloven.

Talpa!

Maar bij die grafheuvels komt het erop aan je fantasie een beetje te laten werken. Zo’n 4000 jaar geleden, in de Bronstijd, hadden de prehistorische bewoners de gewoonte om sommige graven te overdekken met een heuvel. Misschien dachten ze: da’s weer eens wat anders dan een hunebed. Of: die keien zijn zo loeizwaar, m’n rug trekt dat niet, Talpa! (=we gaan iets nieuws doen).
Anyway: de heuvels wierpen ze op van zand of plaggen. Vaak werden in een bestaande grafheuvel nog meer mensen begraven. Kwestie van een beetje economisch met de ruimte omgaan.

Eppiesbergje

De grafheuvels dateren in ieder geval van na de hunebedden. Je komt langs een manshoge grafheuvel met bomen erop, die bekendstaat als Eppiesbergje. Hij moet zo’n 4800 jaar geleden zijn opgeworpen.

De naam Eppiesbergje is ontleend aan de voormalige eigenaar van de aangrenzende gronden, ene Egbert (Eppie) Vos. Nu even niet schrikken: Eppie heeft zich op de grafheuvel verhangen. Toepasselijke plek, maar wel een beetje een Drama Queen hoor, die Eppie.

Replica van een grafheuvel

Ooit kwam ik echt iets stoms tegen: een replica van een grafheuvel. Met Europese subsidie opgeworpen, ik loop hier niet te liegen. "Nóu moet je ophouden!", zou m’n oma verbaasd uitroepen. En dat doe ik dan ook maar.

---