Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Omdat ik in coronatijd het OV mijd, parkeer ik m’n auto op de grote parkeerplaats van Herinneringscentrum Kamp Westerbork (punt 2 in de routebeschrijving). Uitstekend startpunt voor deze bijzondere Groene Wissel.

Hart van Drenthe

Direct vanaf de parkeerplaats loop je de eindeloze bossen van boswachterij Hooghalen binnen. Brede lanen die hoge naaldbossen doorklieven wisselen af met heerlijke slingerpaadjes, waarbij ik soms over omgevallen bomen moet klimmen. ‘Hart van Drenthe’ heet deze streek, en dat hart is behoorlijk groen.

Verwilderd heideveld

Jong is de boswachterij ook: ze is grotendeels na de Tweede Wereldoorlog aangelegd. Daarvoor was dit één immens heidegebied. De wandeling voert langs een uitgestrekt heidegebied dat nog is overgebleven en schilderachtig is verwilderd. Hier en daar blinkt een spiegelglad vennetje waaruit heftig gekwaak opklinkt. Geen mens te bekennen: de kikkers en ik hebben de complete boswachterij voor onszelf, zo lijkt het.

Paars vlindertje

Verderop loop ik toch wat collega-wandelaars op anderhalve meter na tegen het lijf. Ze besluipen net een minuscuul paars vlindertje met een uit de kluiten gewassen camera. Ik aap ze gewoon na, al heb ik geen idee om wat voor soort vlindertje het gaat. Jullie wel? (zie foto hieronder)

Kamp Westerbork: voorportaal van de hel

Dan wordt het wat drukker: de Trage Tocht nadert voormalig Kamp Westerbork, waar nu een museum is gevestigd. Westerbork stond tijdens de Tweede Wereldoorlog bekend als ‘voorportaal van de hel’. Het was een doorgangskamp naar concentratiekampen als Auschwitz en Sobibor. Ruim 100.000 joden werden hier per trein gedeporteerd naar concentratie- en vernietigingskampen in Duitsland, Polen en Tsjechië.

Commandantswoning

Meest opvallende gebouw van Kamp Westerbork is de ‘commandantswoning’: van 1942 tot 1945 de woning van de kampcommandant. Dit rijksmonument is het enige gebouw van het kamp dat nog in authentieke staat overeind staat. Om de houten woning tegen verval te beschermen hebben ze er een glazen kas overheen gezet.

Enorme radiotelescopen

Onder de indruk van de geschiedenis van het kamp, die te lezen is op grote panelen, wandel ik verder. Aan het eind van het ‘Melkwegpad’ stuit ik op de 14 enorme radiotelescopen van het Nederlands instituut voor radioastronomie. De telescopen, elk met een diameter van 25 meter, staan in strakke slagorde de mysterieuze hemel af te speuren.

De ontdekking van de hemel

Zo groot als ze zijn: het zijn hypergevoelige apparaten. Zo hoogsensitief dat strenge bordjes je al op kilometers afstand bevelen om je mobieltje uit te zetten, anders raken ze compleet van de kook. Overigens komen de telescopen voor in de roman ‘De ontdekking van de hemel’ van Harry Mulisch. Dankzij de telescopen van Westerbork zou die hemel inderdaad ontdekt zijn. Wat vervolgens afgestraft werd door de inslag van een komeet.

Ree & Schattenbergveen

In de donkere bossen zoek ik een veilig heenkomen. Daar kruist een mooie ree m’n pad. Jammer genoeg gaat hij er razendsnel vandoor als hij mij in het snotje krijgt. Even verder leidt de wandeling langs het Schattenbergveen: het mooiste ven langs de route. Een minipaadje schiet zigzaggend door een bos dat in een waar slagveld van omgewaaide bomen is veranderd.

Hooggelegen paadjes

De Groene Wissel voert langs de bosrand met mooie zichten over uitgestrekte akkers met bieten, zo onthult mijn fameuze app Plantnet. Dan komt het Hooge Veld op m’n pad: een schitterend, golvend heideveld met wat eenzame berken. Kronkelige, hooggelegen paadjes doorkruisen dit gebied, en brengen me terug naar het startpunt. Prachtige tocht al met al!

Dorpsbakker Fleddérus (tip)

Het dorp Hooghalen ligt op de route, maar heb ik overgeslagen. Hier schijnt dorpsbakker Fleddérus de sterren van de hemel te bakken, aldus een enthousiaste reactie op Wandelzoekpagina: “Wat een lekkers allemaal daar (ook op zondagmiddag open).” Ik geef het maar even door voor de lekkerbekken onder jullie...