Restaurant De Hopbel

Je zou het niet denken, maar Peize was in de 17e en 18e eeuw hét Drentse centrum voor de teelt van hop, een grondstof voor bier. Je komt langs restaurant De Hopbel, waar tot 2009 een bierproeverij was gevestigd.

Stellingmolen Paiser Meul

De wandeling door het dorp is niet te versmaden. Je passeert de Paiser Meul, een achtkantige stellingmolen uit 1898, die er schitterend bijstaat. Daarna volgt een romantisch paadje tussen oude dorpshuizen en een weiland vol historie. Van 1500 tot 1812 stond hier namelijk de havezate Huis te Peyse.

Huis te Peyse

Huis te Peyse diende in 1625 als vergaderruimte om na het overlijden van prins Maurits een nieuwe stadhouder voor Drenthe te kiezen. Palen in het weiland markeren de hoekpunten van het pand en van de brug over de dertien meter brede gracht. Bijzonder is dat de sloopmaterialen van het huis zijn gebruikt voor de bouw van een boerderij die in 1812 verrees en die je ook op je pad vindt.

Kerk van Peize

Het Romaanse kerkje van Peize ligt er snoezig bij, met rondom hoge bomen die de wacht houden. Het kerkje is een ouwetje: het stamt uit 1270, maar is aan alle kanten in latere eeuwen gesloopt, herbouwd en gerestaureerd. Een bouwhistorische legpuzzel, maar dat zie je er gelukkig niet aan af.

Huis Ter Hansouwe

Buiten het dorp kom je al snel langs een hele rits prachtige boerderijen. Een pareltje is Huis Ter Hansouwe uit 1418, een van de oudste huizen van Drenthe. In tegenstelling tot veel andere steenhuizen is Ter Hansouwe niet uitgegroeid tot een kasteel of buitenplaats. Het bleef een voorname boerderij, maar wel één met allure en met allerlei sporen van een roemrucht verleden. In 1672 is het huis gedeeltelijk verwoest door de soldaten van Bommen Berend die op weg waren naar de stad Groningen.

Peizer- en Eeldermaden & De Onlanden

De wandelroute voert verder langs de oever van het Eelderdiep, een riviertje dat uit Drenthe richting Groningen stroomt door het natuurgebied Peizer- en Eeldermaden. Dit is een laagveengebied met natte en bloemrijke graslanden, met sloten, bosjes en houtwallen. De weilanden zijn een toevluchtsoord voor vele soorten weidevogels. Bijvoorbeeld de zeldzame watersnip en kwartelkoning. De Peizer- en Eeldermaden zijn onderdeel van natuurgebied De Onlanden, dat in ontwikkeling is en straks 3500 voetbalvelden groot moet worden, met ruige hooilanden, moerasbos en ruimte voor overtollig water.

d'Olle Grieze

Hier is het landschap mooi weids. Lage winterzon strijkt over kletsnat land. Heel in de verte schemert de stad Groningen en wij vragen ons af of we daar de Martinitoren zien, d'Olle Grieze, zoals de Groningers hun vuilgrijze toren liefkozend noemen.